Λόγια Χωρίς Αντίκρυσμα

(Τετ. 27/1/2016 – 19:42)

ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΕΘΑΨΑΝ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤOΥΣ!

Των ΝΙΚΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ και ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΠΑΜΠΑΣΙΚΑ*

Συχνά πυκνά, αλλά και πρόσφατα, ο πρώην υπουργός κ. Μανιάτης επανέρχεται με άρθρα του για να μας πει, ότι έχει τη λύση της αντιμετώπισης τουασφαλιστικού με τα έσοδα από τουςυδρογονάνθρακες. Σε πρόσφατο άρθρο του, που αναρτήθηκε στον ιστότοπο www.energeia.gr(22/1/16), υποστηρίζει πως το ασφαλιστικό σύστημα μπορεί να στηριχτεί με τα έσοδα από την αξιοποίηση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.

Τι να πρωτοσχολιάσουμε, την εγκληματική ολιγωρία των δεκαετιών ΠΑΣΟΚ και ΝΔ απέναντι στηνΈρευνα υδρογονανθράκων – μοιράστηκαν σχεδόν εξ ημισείας την καταστροφική δεκαπενταετία 2000-2015 – ή την σημερινή καλλιέργεια μιας ψεύτικης ελπίδας με στόχο την εξαπάτηση των συνταξιούχων;

Κανονικά θα έπρεπε να λογοδοτήσουν για την 15ετή και πλέον αδράνεια και καταστροφική τους δράση . Οι τ. Υπουργοί του ΠΑΣΟΚ και ΝΔ που σφράγισαν με τις ενέργειές τους την εξέλιξη της έρευνας υδρογονανθράκων (Λαλιώτης, Βάσω Παπανδρέου, Μπιρμπίλη, Σηφουνάκης,Παπακωσταντίνου, Μανιάτης, Σουφλιάς κ.ά) έπρεπε να κάνουν αυτοκριτική για την καταστροφική πολιτική τους. Πιο συγκεκριμένα: 1. Διέλυσαν την ΔΕΠ-ΕΚΥ και την μετέτρεψαν από εταιρεία σε Διεύθυνση. 2. Με την σταδιακή μετοχοποίηση των ΕΛΠΕ εξαφάνισαν τον λόγο υπαρξής της, δηλαδή να ερευνήσει την πετρελαιοπιθανότητα της χώρας μας, 3. υπέσκαψαν την κρατική της υπόσταση. Στα ΕΛΠΕ σήμερα το Δημόσιο έχει 35% 4. Κατήργησαν την έρευνα στην χώρα, απαξιώνοντας τις προς έρευνα περιοχές. Τα ΕΛΠΕ που υποτίθεται είχαν ποσοστό κρατικής συμμετοχής στράφηκαν στο εξωτερικό για έρευνα 5. Την ώρα που οι γείτονές μας προχωρούσαν με ταχύ βηματισμό για να προλάβουν την ανοδική πορεία των τιμών του πετρελαίου(ευνοϊκή περίοδος για επενδύσεις έρευνας), εμείς αποφεύγαμε να μιλήσουμε για έρευνα στην Ελλάδα και 6. Όταν αποκαλύφθηκε το γενικότερο ψέμα, ότι δηλαδή, ούτε «δεν μας αγγίζει η κρίση» αλλά ούτε «χρήματα έχουμε», τότε οι νεκροθάφτες της έρευνας θυμήθηκαν τα τεράστια κοιτάσματα που έχει η Ελλάδα!!

ΚΥΠΡΟΣ – ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ

Αντίθετα με την δική μας πολιτική στην έρευνα Υδρογονανθράκων, στην Κύπρο προχώρησαν στον 1ο γύρο παραχωρήσεων το 2007 για 11 θαλάσσια οικόπεδα, παρά τις αιτιάσεις της Τουρκίας. Είχαν προηγηθεί διαβουλεύσεις για την ΑΟΖ, που κατέληξαν σε συμφωνία με τους γείτονες (Ισραήλ,Αίγυπτο, Λίβανο) και είχαν χαρτογραφηθεί οι περιοχές ενδιαφέροντος με σεισμικά, ώστε να προκληθεί το ενδιαφέρον των Εταιρειών. Δόθηκαν 6 άδειες και μεταξύ αυτών η άδεια στο οικόπεδο 12, όπου στη συνέχεια ανακαλύφθηκε μεγάλο κοίτασμα αερίου. Μετά 5 χρόνια το 2012 προχώρησαν σε2ο γύρο παραχωρήσεων, όπου δόθηκαν άδειες για τα οικόπεδα 2,3,9,10,11. Στον διαγωνισμό υπέβαλαν προσφορές 29 εταιρείες από 15 χώρες συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου, οι υπόλοιπες Χώρες προέλευσης των Εταιρειών είναι: Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Αμερική, Ισραήλ,Ολλανδία, Κορέα, Ρωσία, Μαλαισία, Ιταλία, Αυστραλία, Νορβηγία, Καναδάς, Ινδονησία, Λίβανος. Τα πιο δημοφιλή οικόπεδα είναι το 9 και το 2. Η Κύπρος με τα τόσα προβλήματα ακολούθησε ένα δρόμο που έπρεπε να ακολουθήσουμε κι εμείς προ πολλού.

Η ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑ

Με τον νόμο 4001/11 ιδρύθηκε η (Ελληνική Διαχειριστκή Εταιρεία Υδρογονανθράκων) ΕΔΕΥ ΑΕ, εταιρεία του Δημοσίου αρμόδια για την διενέργεια, τον έλεγχο, την μελέτη και την βέλτιστη οικονομικά αξιοποίηση των παραχωρήσεων. Θα περίμενε κάποιος, αν κρίνει από τις μεγαλοστομίες ορισμένων, ηΕΔΕΥ ΑΕ να έχει ήδη στελεχωθεί. Δυστυχώς η ΕΔΕΥ ΑΕ όχι μόνο δεν έχει στελεχωθεί, αλλά στερείταικαι οικονομικών πόρων. Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ καλείται άμεσα να πράξει τα δέοντα, γιατί σε αντίθετη περίπτωση η έλλειψη αξιόπιστου ελεγκτικού μηχανισμού θα οδηγήσει στην επανάληψη καταστάσεων του παρελθόντος, με υπερτιμολογήσεις των δαπανών και μείωση ή και μηδενισμό των εσόδωναπό τα πιθανά κοιτάσματα.

Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη οι ερευνητικές εργασίες σε άδειες που δόθηκαν τον Μάη του 2014για τα οικόπεδα των Ιωαννίνων (Energean), Πατραϊκού (ΕΛΠΕ-Edison-Petrocelic), Κατακώλου(Energean). Στους τελευταίους διαγωνισμούς του 2015 παρατηρήθηκε μικρό σχετικά ενδιαφέρον. Προφανώς έπαιξε ρόλο η πολιτική ρευστότητα και οι μειωμένες τιμές του αργού πετρελαίου. Ο διαγωνισμός για τα χερσαία οικόπεδα «Άρτα-Πρέβεζα», «Αιτωλοακαρνανία» και «Β.Δ. Πελοπόννησος», που έληξε στις 6/2/15, ολοκληρώνεται ενώ, έχει αρχίσει η διαδικασία αξιολόγησης για τα θαλάσσια οικόπεδα από τον διαγωνισμό του που έληξε στις 14/7/2015. Θυμίζουμε ότι οι διαδικασίες αξιολόγησης είναι χρονοβόρες – ξεπερνούν τον ένα χρόνο- παρά τις προσπάθειες για συντόμευσήτους.

ΤΑ ΠΙΘΑΝΑ ΕΣΟΔΑ

Όπως και παραπάνω αναφέραμε, η έρευνα δυστυχώς στην χώρα μας καθυστέρησε εγκληματικά, έτσι που σήμερα μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε για κάποια μελλοντικά κοιτάσματα. Θα προσπαθήσουμε στη συνέχεια να εκτιμήσουμε τα πιθανά έσοδα στηριγμένοι σε κάποιες υποθέσεις που παίρνουν υπόψη τους την μέχρι σήμερα γεωλογική γνώση των προς παραχώρηση περιοχών.

Σενάριο: Στα επόμενα 5 χρόνια (2020) ανακαλύπτουμε 2 κοιτάσματα πετρελαίου των 70 εκ. βαρελιών(απολήψιμα), στα επόμενα 3 χρόνια (2023) άλλα δύο της τάξης των 125 εκ. βαρελιών και το 2026 ένα των 200 εκ. βαρελιών στη θάλασσα. Αν η παραγωγή αρχίσει σε 5 χρόνια από τη ανακάλυψη του κάθε κοιτάσματος και η μέση τιμή του αργού είναι 91$ για την χρονική περίοδο 2020-2060 τότε τα πιθανά έσοδα θα κυμαίνονται από 50 εκ. $ το 2025 έως 450 εκ. $ το 2040 για να μηδενιστούν το 2060, η δε παραγωγή θα κυμαίνεται από 10.000 βαρέλια/ημέρα το 2025 έως 70.000 βαρέλια το 2040 για να μηδενιστεί μέχρι το 2060, εάν δεν προστεθούν νέα κοιτάσματα. (Βλέπε Σχεδιαγράμματα)

Θεωρούμε το παραπάνω σενάριο αρκετά αισιόδοξο ως προς τον αριθμό των ανακαλύψεων ( σε 10 χρόνια 5 ανακαλύψεις). Αν λάβουμε υπόψη ότι η πιθανότητα επιτυχίας ανακάλυψης κοιτάσματος για το σημερινό ερευνητικό στάδιο που βρίσκεται η χώρα είναι 1 επιτυχής γεώτρηση στις 4. Αντιλαμβανόμεθα ότι για να ανακαλύψουμε 5 κοιτάσματα (ΣΕΝΑΡΙΟ) την επόμενη δεκαετία πρέπει να διενεργήσουμε 20 γεωτρήσεις. Στις ήδη αδειοδοτηθείσες παραχωρήσεις η υποχρέωση των Εταιρειών είναι για την ερχόμενη 8ετία 3 γεωτρήσεις. Αν σ’ αυτές προσθέσουμε και 3 γεωτρήσεις από τις προς αδειοδότηση νέες παραχωρήσεις διαπιστώνουμε το κενό.

Αν πραγματικά θέλουμε σαν κράτος να πράξουμε αυτά που άλλα κράτη έπραξαν πολύ πριν από μας, πρέπει να επιταχύνουμε την προσπάθειά μας και να στηρίξουμε την προσπάθεια της προέδρου τηςΕΔΕΥ και των λιγοστών συνεργατών της. Προέχει λοιπόν η στελέχωση της ΕΔΕΥ ΑΕ και η οικονομικήτης στήριξη.

Ο κ. Μανιάτης αναφέρεται στην εμπειρία από τη Νορβηγία, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Δανία και άλλες αναπτυγμένες χώρες, όπου τα έσοδα από την αξιοποίηση υδρογονανθράκων τοποθετούνται σε ειδικά ταμεία με στόχο τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού τους συστήματος. Αυτή η αναφορά έχει τη χρησιμότητα της, αλλά εμείς βρισκόμαστε πολύ πίσω, ακόμη δεν γνωρίζουμε πόσο έχουμε, πού το έχουμε και μέχρι να προκύψουν τα όποια αποτελέσματα χρειάζονται συστηματικές και πολύχρονεςέρευνες.

Οι ειδήμονες του κλάδου, αλλά και οι υπεύθυνοι άλλων αρμόδιων για την έρευνα φορέων, συγκλίνουν στην άποψη πως θα χρειαστούν 7-8 χρόνια για να έχουμε μια καλύτερη γνώση των ποσοτικών καιποιοτικών χαρακτηριστικών των πετρελαιοπιθανών περιοχών.

Αν υπάρχει κάποια αναγκαιότητα παρέμβασης από τα Κόμματα και τους επιστημονικούς φορείς είναι να δοθεί έμφαση στην επιτάχυνση αυτού του έργου. Η υπό την κα Σταματάκη διοίκηση της ΕΔΕΥ ΑΕ πρέπει να στηριχτεί πολύπλευρα, επιστημονικοτεχνικά και οικονομικά κάτι που ως σήμερα δεν έγινε στο βαθμό που θα έπρεπε.

Δεν φτάνει ο «πατριωτισμός» κάποιων στελεχών της ΕΔΕΥ, επιβάλλεται και πολύπλευρη στήριξη του έργου από το αρμόδιο υπουργείο.

Περιοχές υπό παραχώρηση από τον διαγωνισμό του Open Door (2014)

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Αν δεν υπήρχε η ολιγωρία των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ-ΝΔ (15 χρόνια αδράνειας) η έρευνα θα είχε προχωρήσει. Τώρα θα ξέραμε τι έχουμε, πόσο έχουμε και που το έχουμε και αν τα σενάρια για την ύπαρξη Υδρογονανθράκων είχαν επαληθευτεί, η πατρίδα μας θα είχε τώρα μια πιθανή μέση παραγωγή της τάξης των 50 χιλ. βαρελιών ημερησίως και ένα μέσο κέρδος 300 εκ. $/έτος. Όλα αυτά βέβαια υπό την προϋπόθεση ότι θα δούλευαν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί. Τονίζουμε ότι η ΕΔΕΥ ΑΕ ακόμη και σήμερα είναι αστελέχωτη.

Σίγουρα δεν είναι τα δισεκατομμύρια που ξαφνικά ανακάλυψαν, μετά από την εγκληματική αδράνεια 15 και πλέον χρόνων οι νεκροθάφτες της έρευνας, ωστόσο θα αποτελούσαν ένα σοβαρό βοήθημα για τη χειμαζόμενη οικονομία μας. Όσο για τον νόμο 4162/ 13-6-13 για την ενίσχυση των ασφαλιστικών ταμείων, για τον οποίο διαρρηγνύει τα ιμάτιά του ο κ. Μανιάτης, χωρίς παραγωγή και χωρίς ελεγκτικό μηχανισμό ο νόμος μοιάζει με κάρο μπροστά από το άλογο. Έγινε χάριν εντυπώσεων, για να μειωθεί η αγανάκτηση από τις απανωτές μειώσεις στις συντάξεις. Πρώτα δημιουργούμε τις προϋποθέσεις και εφόσον προκύψουν έσοδα μεριμνούμε για την διάθεσή τους, αυτό υπαγορεύει η κοινή λογική.

Συμπερασματικά πρέπει να υπάρξουν πρωτοβουλίες σε δύο κατευθύνσεις.

Πρώτον, η αντιπολίτευση να επιδείξει στοιχειώδη σοβαρότητα και να μην παραπλανά το λαό και να στηρίξει την προσπάθεια στην πράξη.

Δεύτερο, η κυβέρνηση, να προωθήσει συστηματικά την έρευνα των υδρογονανθράκων αξιοποιώντας καταρχήν τις αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς (πχ ΕΔΕΥ, ΕΛΠΕ, ΙΓΜΕ κλπ) και όλη την επιστημονική κοινότητα.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Σχεδιαγράμματα από μια πιθανή παραγωγή 5 κοιτασμάτων την ερχόμενη 10ετία.

*Ο Νίκος Γεωργακάκης είναι Μεταλλειολόγος-Μηχανικός και ο Δημήτρης Μπαμπασίκας Γεωφυσικός.