(Παρ. 18/12/15 – 16:22)Του ΚΩΣΤΑ ΡΑΠΤΗ*
Στην περίπτωση της μαραθώνιας συνέντευξης Τύπου που παραχωρεί στο τέλος κάθε χρονιάς ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin δείχνει να επαληθεύεται η ρήση ότι "το μήνυμα είναι το μέσον”. Και μόνο η διαδικασία κατά την οποία ο ένοικος του Κρεμλίνουαντιμετωπίζει επί τουλάχιστον τρεις ώρες δεκάδες ερωτήσεις δημοσιογράφων από τη Ρωσία και το εξωτερικό αποτελεί μιαν επίδειξη ισχύος την οποία είναι συζητήσιμο αν μπορούν να αποτολμήσουν άλλοι ηγέτες ανά τον κόσμο. Το μήνυμα εν προκειμένω είναι ότι ο Putin μπορεί να χειρίζεται τις λεπτομέρειες πολύ διαφορετικών τομέων της πολιτικής, χωρίς την βοήθεια συνεργατών και χωρίς σε τίποτε να θίγεται η εικόνα του ως ηγέτη "αποφασιστικού”, αλλά και ταυτόχρονα "άμεσου” στους τρόπους και τα λόγια.
Ειδικά φέτος, η παρουσία τουλάχιστον 1350 διαπιστευμένων δημοσιογράφων και τεχνικών, εικονογραφούσε το επιπλέον μήνυμα ότι ο Ρώσος ηγέτης βρίσκεται στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος και ότι ο λόγος της χώρας του "μετράει”.
Πρόκειται για το καθοριστικό μυστικό της πολιτικής αντοχής του Putin, καθώς η "προσφορά” ανταποκρίνεται σε ισχυρή λαϊκή "ζήτηση”. Εδώ και δύο δεκαετίες οι έρευνες του ανεξάρτητου ΚέντρουLevada καταδεικνύουν ότι η πρώτη προτεραιότητα των Ρώσων πολιτών είναι (λ.χ. σε ποσοστό 57% το2012) η αποκατάσταση της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης – και ακολουθούν η επιβολή του νόμου και της τάξης (52%), η δικαιότερη κατανομή του εθνικού πλούτου (49%) και η ενίσχυση του ρόλου τουκράτους στην οικονομία. Προφανώς η χαοτική και ταπεινωτική εμπειρία της δεκαετίας του '90εξακολουθεί να σημαδεύει την συλλογική συνείδηση.
Έτσι, παρά τα ρίσκα που ενέχει η προβολή της στρατιωτικής ισχύος της Ρωσίας στο χώρο της Μέσης Ανατολής, ο Putin είχε κάθε λόγο να είναι πολύ λιγότερο νευρικός απ' ό,τι στην περσινή αντίστοιχη συνέντευξη Τύπου, η οποία είχε συμπέσει με την χρηματιστηριακή δίνη. Το μεγάλο γεωπολιτικό"παιχνίδι” δεν ταιριάζει μόνο στην δική του ψυχοσύνθεση, αλλά και στις προσδοκίες του εγχώριου ακροατηρίου του.
Ωστόσο, η ρωσική κοινωνία κάθε άλλο παρά "αποκοιμισμένη” μοιάζει – αν κρίνει κανείς από το πλήθος των ερωτήσεων που τέθηκαν στον Ρώσο πρόεδρο για ζητήματα οικονομίας, κρατικήςαποτελεσματικότητας και κυρίως διαφθοράς των μεγαλόσχημων. Επ' αυτού, ο Putin θέλησε να φανείσυσπειρωτικός και καθησυχαστικός – αναγνωρίζοντας τα προβλήματα και ενσωματώνοντας τις ανησυχίες σε ένα αφήγημα αυτοκάθαρσης της εξουσίας.
Αλλά βέβαια, το κεντρικό σημείο της συνέντευξης Τύπου, που άλλωστε πρόσφερε και τις πιο πιπεράτες ατάκες, αφορούσε την συριακή περιπέτεια της Ρωσίας. Ο Putin έδωσε συνέχεια στην τακτική της κατά μέτωπον αντιπαράθεσης με την Τουρκία αφενός και της προβολής συμβιβαστικής διάθεσης προςοποιανδήποτε άλλο παίκτη της περιοχής αφετέρου. Η προσπάθεια αυτή να απομονωθεί η Άγκυρα προφανώς στηρίζεται σε μιαν εκτίμηση για το ποιος αποτελεί τον αδύναμο κρίκο εις βάρος του οποίου μπορεί να επιτευχθεί μια νέα περιφερειακή διευθέτηση ή τουλάχιστον σε μιαν αναγνώριση της αδυναμίας εξεύρεσης κοινών τόπων με το σύστημα Erdogan.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Putin κατηγόρησε ευθέως την Τουρκία ότι νοσηλεύει τραυματισμένους τζιχαντιστές από τον Καύκασο και κατόπιν τους εξαπολύει στην ρωσική επικράτεια εφοδιασμένους με πλαστά διαβατήρια.
Αντιθέτως, ο Ρώσος πρόεδρος εμφανίσθηκε να μην προβληματίζεται ακόμη και από κινήσεις δυνάμει ανταγωνιστικές στις ρωσικές επιδιώξεις, όπως η πρόσφατη σύσταση σουνιτικού "αντιτρομοκρατικού συνασπισμού” υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας. Απέδωσε την πρωτοβουλία αυτή σε "περιφερειακά συμφέροντα”, εφόσον ήδη οι εν λόγω χώρες συμμετέχουν στον υπό τις ΗΠΑ συνασπισμό και εξέφρασε την ελπίδα να υπάρξει συντονισμός μεταξύ Μόσχας και Ριάντ. Πρόκειται για μιαν εξαιρετικά μετρημένη τοποθέτηση, προκειμένου περί των δυνάμεων που κατεξοχήν "εξάγουν” ισλαμιστικό εξτρεμισμό και επιδίωξαν πάση θυσία την "αλλαγή καθεστώτος” στη Δαμασκό.
Επικοινωνιακά, η τοποθέτηση Putin περιβαλλόταν από ένα ύφος συγκαταβατικής υπεροχής, όπως όταν ο Ρώσος πρόεδρος δήλωσε ότι η χώρα του δεν έχει ανάγκη από μόνιμη στρατιωτική βάση στη Συρία, εφόσον όποιον θέλει να πλήξει τον πλήττει (π.χ. από την Κασπία), όταν υποβάθμισε το κόστος των ρωσικών επιχειρήσεων, δηλώνοντας ότι καλύπονται από τα κονδύλια εκπαίδευσης των ενόπλων δυνάμεων, ή όταν αναρωτήθηκε αν θα ξαναπετάξουν τουρκικά αεροσκάφη στον συριακό εναέριο χώρο μετά την ανάπτυξη του συστήματος S-400.
Κυρίως, όμως, ο Putin επέμεινε (όχι χωρίς αιχμηρά υπονοούμενα, όπως όταν αναρωτήθηκε αν η κατάρριψη ρωσικού μαχητικού από την Τουρκία αποτελούσε προσπάθεια να προσφερθούν υπηρεσίεςστη Ουάσιγκτον) στην τακτική των ανοιγμάτων προς τις ΗΠΑ, υποστηρίζοντας ότι το σχέδιό τους για την επίλυση της συριακής κρίσης συμπίπτει σε βασικά του σημεία με το ρωσικό.
Προφανώς το Κρεμλίνο θεωρεί ότι η "πολυφωνία” από αμερικανικής πλευράς, προέρχεται από τηναντιπαράθεση διαφορετικών τάσεων στο σύστημα εξουσίας των ΗΠΑ, και ελίσσεται αναλόγως.
Όλα αυτά λέγονται στον απόηχο της επίσκεψης του John Κerry στη Μόσχα, όπου (παρότι η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών εκτίμησε εκ των υστέρων ότι "παραμένουν σοβαρές διαφορές”) ο επικεφαλής του State Department υποχώρησε φραστικά από την απαίτηση εξόδου του Assad και διαβεβαίωσε ότι η αμερικανική πολιτική δεν σκοπεύει στην απομόνωση τηςΡωσίας. Καρπός αυτών των συνομιλιών είναι η εκ νέου σύγκληση σήμερα Παρασκευή στη Νέα Υόρκησε υπουργικό επίπεδο της 17μελούς Ομάδας Υποστήριξης της Συρίας, με τη φιλοδοξία της καταγραφής των παραμέτρων επίλυσης της συριακής κρίσης σε ένα κείμενο που θα μπορούσε να υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
*Πηγή: capital.gr
Posts
