Α. Νταβανέλος: Πρώτες Σκέψεις για έναν Απολογισμό της Πορείας μας Μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ

(Δευτ. 14/12/15 – 17:44)

Του ΑΝΤΩΝΗ ΝΤΑΒΑΝΕΛΟΥ*

Αναδημοσιεύουμε το άρθρο του Α. Νταβανέλου, από τη Σοσιαλιστική Διεθνιστική Επιθεώρηση "Κόκκινο"-τεύχος 2, που κυκλοφορεί και φιλοξενεί αφιέρωμα για τα "πλατιά κόμματα" της ριζοσπαστικής Αριστεράς σε Ελλάδα, Ιταλία, Βραζιλία και Ισπανία. Πρόκειται για μια πρώτη αναδρομή στην περίοδο συγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ, στις πολιτικές συγκρούσεις στο εσωτερικό του, στα προβλήματα που άνοιξαν το δρόμο για την προδοσία της 13ης Ιουλίου. Αυτή τη συζήτηση θα την συνεχίσουμε.  

Οι με­γά­λες αστι­κές εφη­με­ρί­δες δεν κρύ­βουν την άγρια χαρά τους για τηβαθιά με­τάλ­λα­ξη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.  

Το κόμμα που πο­λέ­μη­σαν με πάθος – γιατί συ­στη­μα­το­ποιού­σε μια ρι­ζο­σπα­στι­κή αντι­πο­λί­τευ­ση στη λι­τό­τη­τα και στή­ρι­ζε όλες τις μα­ζι­κές αντι­στά­σεις, ακόμα και τις πιο «εξω­κοι­νο­βου­λευ­τι­κές» – δεν υπάρ­χει πια. Στη θέση του έχει ανα­δυ­θεί ένα αρ­χη­γι­κό κόμμα που, στο όνομα του «να μεί­νει η χώρα στο ευρώ», έχει ανα­λά­βει την πο­λι­τι­κή κα­θο­δή­γη­ση μιας άγριας αντερ­γα­τι­κής και αντι­κοι­νω­νι­κής πο­λι­τι­κής, έχει ανα­λά­βει να επι­βά­λει το Μνη­μό­νιο 3.  

Αυτή τη χαρά συμ­με­ρί­ζε­ται και ένα τμήμα της σε­χτα­ρι­στι­κής Αρι­στε­ράς που, ενι­σχυ­μέ­νο από τη ση­με­ρι­νή πο­λι­τι­κή Τσί­πρα, σπεύ­δει να δη­λώ­σει: Όλο το εγ­χεί­ρη­μα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ήταν σάπιο από την αρχή, η κα­τά­λη­ξή του ήταν προ­δια­γε­γραμ­μέ­νη, δεν υπήρ­χε αντι­κει­με­νι­κά η δυ­να­τό­τη­τα για μια πο­λι­τι­κή που να είναι, αφε­νός, ενω­τι­κή και άρα μα­ζι­κή και, ταυ­τό­χρο­να, ρι­ζο­σπα­στι­κά αρι­στε­ρή. Το μόνο που απο­μέ­νει πλέον ως δυ­να­τό­τη­τα είναι μια αργή και υπο­μο­νε­τι­κή δου­λειά «συ­γκρό­τη­σης» και «κα­τα­γρα­φής», μια δου­λειά συ­γκέ­ντρω­σης δυ­νά­με­ων που σχε­δόν εξ ορι­σμού με­τα­θέ­τει τις απο­φα­σι­στι­κές πο­λι­τι­κές μάχες σε ένα απροσ­διό­ρι­στο μέλ­λον.  

Όμως τι θα συμ­βεί, αν ο κό­σμος μας έχει ανά­γκη για απο­φα­σι­στι­κές μάχες εδώ και τώρα και όχι «αύριο», όταν θα έχει(;) προ­ε­τοι­μα­στεί ένα ώριμο πο­λι­τι­κά και ορ­γα­νω­τι­κά κόμμα της Αρι­στε­ράς;  

Το ερώ­τη­μα αυτό τέ­θη­κε αμέ­σως και με έντο­νο τρόπο από το βίαιο ξέ­σπα­σμα της κρί­σης στην Ελ­λά­δα, μας «συ­νό­δευε» σε με­γά­λο τμήμα της δια­δρο­μής μέσα στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και από τις απα­ντή­σεις που συλ­λο­γι­κά δό­θη­καν – μέσα στα πλαί­σια του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, αλλά και έξω από αυτά – κρί­θη­καν ση­μα­ντι­κές πο­λι­τι­κέςεπι­τυ­χί­ες, αλλά και με­γά­λες απο­τυ­χί­ες.  

Οι σε­χτα­ρι­στι­κές από­ψεις αυτές υπο­βαθ­μί­ζουν ακόμα ένα στοι­χείο που η διε­θνής Αρι­στε­ρά μπό­ρε­σε να δει με με­γα­λύ­τε­ρη κα­θα­ρό­τη­τα: την τα­χύ­τη­τα και τη μα­ζι­κό­τη­τα με την οποία αντέ­δρα­σε στο ξε­πού­λη­μα της 12ης Ιου­λί­ου η ευ­ρύ­τε­ρη «αρι­στε­ρή πτέ­ρυ­γα» του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.  

Το κύμα των πα­ραι­τή­σε­ων και απο­χω­ρή­σε­ων ηγε­τι­κών και «εν­διά­με­σων» στε­λε­χών, απλών μελών, ακόμα και ολό­κλη­ρων ορ­γα­νώ­σε­ων, υπήρ­ξε πλατύ και εκ­δη­λώ­θη­κε αμέ­σως. Η Αρι­στε­ρή Πλατ­φόρ­μαπήρε την πρω­το­βου­λία για τη συ­γκρό­τη­σης της Λαϊ­κής Ενό­τη­τας, από τον χώρο των «53» και της Νε­ο­λαί­ας συ­γκρο­τή­θη­καν άλλες ομα­δο­ποι­ή­σεις, ακόμα και ένας ολό­κλη­ρος κό­σμος που πα­ρέ­μει­νε στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εκ­δη­λώ­νει κα­θη­με­ρι­νά την αγω­νία για την πο­ρεία του κόμ­μα­τος και της κυ­βέρ­νη­σης Τσί­πρα.  

Όλος αυτός ο κό­σμος ητ­τή­θη­κε στις εκλο­γές της 20ής Σε­πτέμ­βρη, αδυ­να­τώ­ντας να χτί­σει μέσα σε 20 μέρες μια απο­τε­λε­σμα­τι­κή πο­λι­τι­κή και εκλο­γι­κή απά­ντη­ση στη βίαιη «στρο­φή» της ηγε­τι­κής ομά­δας Τσί­πρα, που γι­νό­ταν με την πλήρη υπο­στή­ρι­ξη του ντό­πιου και διε­θνούς συ­στή­μα­τος. Όμως συ­γκρά­τη­σε μια ση­μα­ντι­κή συ­σπεί­ρω­ση αγω­νι­στών-στριών, δη­μιούρ­γη­σε ένα πρω­ταρ­χι­κό ορ­γα­νω­τι­κό πλαί­σιο, με επί­μο­νη ανα­φο­ρά στο μαρ­ξι­σμό και στη σο­σια­λι­στι­κή στρα­τη­γι­κή.  

Ο κό­σμος αυτός –αλλά και δυ­νά­μεις της «άλλης» Αρι­στε­ράς– μπο­ρεί να παί­ξει κρί­σι­μο ρόλο στη μάχη της αντί­στα­σης στο Μνη­μό­νιο 3. Μόνο όταν θα γνω­ρί­ζου­με το απο­τέ­λε­σμα αυτής της μάχης, θα μπο­ρού­με να βγά­λου­με τα τε­λι­κά συ­μπε­ρά­σμα­τα για τον απο­λο­γι­σμό του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Σή­με­ρα βρι­σκό­μα­στε σε ένα ση­μείο κρί­σης, μετά από μια με­γά­λη πο­λι­τι­κή ήττα, αλλά έχου­με μπρο­στά μας μια επό­με­νη μάχηπου μπο­ρεί να κρί­νει τον πό­λε­μο. Από αυτά που μέχρι σή­με­ρα έχου­με κάνει, προ­κύ­πτει η δυ­να­τό­τη­τα να πα­ρου­σια­στού­με στο πεδίο της μάχης και να διεκ­δι­κή­σου­με, με την υπο­στή­ρι­ξη του κό­σμου, τη νίκη. Η πρό­σφα­τη πο­λι­τι­κή ιστο­ρία, ακόμα και η ίδια η ιστο­ρία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, απο­δει­κνύ­ουν ότι, στο σκλη­ρό έδα­φος της τα­ξι­κής πάλης στην Ελ­λά­δα, ανά­λο­γες με­γά­λες πο­λι­τι­κές ανα­τρο­πές ήταν και είναι εφι­κτές.  

Με αυτές τις σκέ­ψεις και απο­φα­σι­στι­κά συ­γκε­ντρω­μέ­νοι σε αυτή την προ­ο­πτι­κή, δια­τυ­πώ­νου­με κά­ποιες πρώ­τες σκέ­ψεις για τον ανα­γκαίο απο­λο­γι­σμό της πο­ρεί­ας μας μέσα στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, της πε­ριό­δου με­τα­ξύ του 2004 και του 2015.  

Η ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ  

Κά­ποια από τα πιο υπερ­φί­α­λα στε­λέ­χη του ση­με­ρι­νού ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ισχυ­ρί­ζο­νται ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ απο­τέ­λε­σε την «ομαλή συ­νέ­χεια» του ρεύ­μα­τος της ανα­νε­ω­τι­κής Αρι­στε­ράς, δη­λα­δή της ελ­λη­νι­κής εκ­δο­χής του ευ­ρω­κο­μου­νι­σμού, επι­χει­ρώ­ντας να απο­δεί­ξουν, μέσω της μα­ζι­κό­τη­τας που απέ­κτη­σε ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και της πο­λι­τι­κής νίκης του Γε­νά­ρη του 2015, ότι το ρεύμα αυτό υπήρ­ξε «μα­κράς πνοής», του­λά­χι­στον στην Ελ­λά­δα.  

Ο ισχυ­ρι­σμός δεν είναι ακρι­βής.  

Στις αρχές της πρώ­της δε­κα­ε­τί­ας του 21ου αιώνα, όλες οι δη­μο­σκο­πή­σεις έδει­χναν ότι ο Συ­να­σπι­σμόςήταν επι­κίν­δυ­να κοντά στο όριο εκλο­γι­κής βιω­σι­μό­τη­τας λίγο πάνω (ή λίγο κάτω!) από το 3%. Όλοι γνώ­ρι­ζαν ότι μια δεύ­τε­ρη κοι­νο­βου­λευ­τι­κή πε­ρί­ο­δος εκτός Βου­λής (μετά την απο­τυ­χία με το 2,94% στις εκλο­γές του Οκτώ­βρη του 1993) θα ήταν πι­θα­νό­τα­τα μοι­ραία για τον Συ­να­σπι­σμό.  

Ο λόγος γι’ αυτή την πρό­βλε­ψη ήταν η τρα­γι­κή κα­τά­στα­ση στο εσω­τε­ρι­κό του κόμ­μα­τος. Πράγ­μα­τι το ευ­ρω­κο­μου­νι­στι­κό πο­λι­τι­κό πλαί­σιο κυ­ριαρ­χού­σε στον ΣΥΝ, όμως η πλειο­ψη­φία των στε­λε­χών και των μελών του προ­ερ­χό­ταν από το ΚΚΕ. Αυτή η αντί­φα­ση ενι­σχυό­ταν από τη με­γά­λη διείσ­δυ­ση των ιδεών της κε­ντρο­α­ρι­στε­ράς, από την αίγλη του σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρου «εκ­συγ­χρο­νι­σμού» επί Ση­μί­τη, ιδεών που δεν είχαν κερ­δί­σει μόνο μια σειρά ηγε­τι­κών στε­λε­χών (π.χ. Αν­δρου­λά­κης, Δα­μα­νά­κη, Μπί­στηςκ.ά.), αλλά κυ­κλο­φο­ρού­σαν ευ­ρύ­τα­τα στο στε­λε­χι­κό δυ­να­μι­κό και στις ορ­γα­νώ­σεις του κόμ­μα­τος. Το Νο­έμ­βρη του 2001, ο Λ. Κύρ­κος, ο «Νέ­στο­ρας» της ευ­ρω­κο­μου­νι­στι­κής πα­ρά­δο­σης, είχε προ­τεί­νει μια «ομο­σπον­δία» με­τα­ξύ ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ. Την προ­ο­πτι­κή αυτή ενί­σχυαν οι πιο ευ­έ­λι­κτες ομά­δες της ηγε­σί­ας του ΠΑΣΟΚ – ει­δι­κά ο Κώ­στας Λα­λιώ­της – που έβλε­παν τη διεύ­ρυν­ση της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­αςπρος τον ΣΥΝ ως αντί­βα­ρο στη φθορά που το ΠΑΣΟΚ είχε υπο­στεί επί Ση­μί­τη και ως μο­να­δι­κή ελ­πί­δα για μια νέα εκλο­γι­κή νίκη απέ­να­ντι στην ανερ­χό­με­νη ΝΔ του Κώστα Κα­ρα­μαν­λή.  

Στην κο­ρυ­φή αυτής της αστα­θούς πυ­ρα­μί­δας στον ΣΥΝ στε­κό­ταν, ως πρό­ε­δρος, ο Νίκος Κω­νστα­ντό­που­λος – που δεν προ­ερ­χό­ταν από την κο­μου­νι­στι­κή, αλλά από την κε­ντρο­α­ρι­στε­ρή πα­ρά­δο­ση – και ως συ­ντο­νι­στής της Κε­ντρι­κής Πο­λι­τι­κής Επι­τρο­πής ο Στέρ­γιος Πι­τσιόρ­λας, στέ­λε­χος του πρώην ΚΚΕ εσω­τε­ρι­κού και σή­με­ρα – μετά από μακρά πο­ρεία απο­μά­κρυν­σης επί ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ – πρό­ε­δρος του ΤΑΙ­ΠΕΔ…  

Στις συν­θή­κες αυτές εκ­δη­λώ­θη­κε η προ­δρο­μι­κή και ση­μα­ντι­κή για τις με­τέ­πει­τα εξε­λί­ξεις ίδρυ­ση του «Χώρου Δια­λό­γου και Κοι­νής Δρά­σης της Αρι­στε­ράς». Στο «Χώρο» συμ­με­τεί­χε ένα τμήμα της Αρι­στε­ράς του ΣΥΝ (από το, τότε ενιαίο, Αρι­στε­ρό Ρεύμα και το Κοκ­κι­νο­πρά­σι­νο Δί­κτυο), η ΑΚΟΑ, ηΚΕΔΑ, οι Ενερ­γοί Πο­λί­τες του Μα­νό­λη Γλέ­ζου και μια σειρά ση­μα­ντι­κοί «ανέ­ντα­χτοι»: ο Θοδ. Δρί­τσας, η Τασία Χρι­στο­δου­λο­πού­λου, ο Δήμος Τσα­κνιάς, ο Γ. Μη­λιός, ο Μάκης Σπα­θής, ο Γ. Μη­τρα­λιάς κ.ά. Από το χώρο της άκρας Αρι­στε­ράς συμ­με­τεί­χαν η ΔΕΑ, η ΚΟΕ, το Δί­κτυο, το Ξε­κί­νη­μα(για ένα διά­στη­μα), ενώ αρ­χι­κά πα­ρα­κο­λού­θη­σαν τις δια­δι­κα­σί­ες, ως «πα­ρα­τη­ρη­τές», το ΣΕΚ και τοΔΗΚΚΙ.  

Ο «Χώρος» επι­χει­ρού­σε μια πρώτη συ­στη­μα­τι­κή συ­ζή­τη­ση για τη δύ­σκο­λη κα­τά­στα­ση στην Αρι­στε­ρά, αλλά και μια διε­ρεύ­νη­ση των δυ­να­το­τή­των κοι­νής δρά­σης (π.χ. στο ασφα­λι­στι­κό ή στις αντι­πο­λε­μι­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις…). Όμως η ίδρυ­σή του απα­ντού­σε σε βα­θύ­τε­ρα «μη­νύ­μα­τα»: στις πρώ­τες προ­κλή­σεις του διε­θνούς αντι­πα­γκο­σμιο­ποι­η­τι­κού κι­νή­μα­τος (ευ­ρω­πο­ρεί­ες, Σιάτλ, Πράγα), στις ελ­πι­δο­φό­ρες επι­τυ­χί­ες της πρώ­της πε­ριό­δου της Κο­μου­νι­στι­κής Επα­νί­δρυ­σης στην Ιτα­λία, στην ανά­γκη γιαγε­νι­κευ­μέ­νη κρι­τι­κή στην κε­ντρο­α­ρι­στε­ρά μετά την απο­τυ­χία της «πλη­θυ­ντι­κής Αρι­στε­ράς» στη Γαλ­λία, σε ένα ομι­χλώ­δες κά­λε­σμα για μια «ανα­σύν­θε­ση» της Αρι­στε­ράς που έμοια­ζε να προ­κύ­πτει από πολ­λές πηγές (ακόμα και από τα ευ­ρω­παϊ­κά τμή­μα­τα της 4ης Διε­θνούς).  

Ο «Χώρος» έβαζε με σα­φή­νεια τη δια­χω­ρι­στι­κή γραμ­μή ενά­ντια στην κε­ντρο­α­ρι­στε­ρή στρα­τη­γι­κή, ενώ επι­χει­ρού­σε να ανοί­ξει μια σο­βα­ρή συ­ζή­τη­ση αντι­με­τώ­πι­σης των δυ­σκο­λιών που είχε δη­μιουρ­γή­σει ηκρίση των ΚΚ μέσα στη σκλη­ρή δε­κα­ε­τία του ’90, αλλά και η στα­σι­μό­τη­τα ή η κρίση των ορ­γα­νώ­σε­ων της επα­να­στα­τι­κής Αρι­στε­ράς, 30 χρό­νια μετά τον Μάη του ’68, πα­νευ­ρω­παϊ­κά.  

Στο με­τα­ξύ διά­στη­μα, η ηγε­σία του ΣΥΝ είχε επι­χει­ρή­σει κά­ποιες εκλο­γι­κές συμ­μα­χί­ες με κά­ποια τμή­μα­τα από αυτά που τε­λι­κά συμ­με­τεί­χαν στον «Χώρο» (ΑΚΟΑ, ΚΕΔΑ, Μαν. Γλέ­ζος κ.ά.). Όμως τα απο­τε­λέ­σμα­τα ήταν πε­νι­χρά. Το δρε­πά­νι του 3% εξα­κο­λου­θού­σε να κρέ­με­ται απει­λη­τι­κό.  

Ήταν σαφές ότι για ένα εγ­χεί­ρη­μα με­γα­λύ­τε­ρων φι­λο­δο­ξιών υπήρ­χε η προ­ϋ­πό­θε­ση της ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­σης της πο­λι­τι­κής. Και η βο­ή­θεια εδώ ήρθε «απ’ έξω»…  

ΠΡΟΪΟΝ ΤΗΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ  

Η ίδρυ­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ υπο­βοη­θή­θη­κε απο­φα­σι­στι­κά από ένα κύμα ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­σης στο εσω­τε­ρι­κό της χώρας και διε­θνώς.  

Η γι­γά­ντια απερ­γία και τα τε­ρά­στια συλ­λα­λη­τή­ρια σε όλη τη χώρα ενά­ντια στην κα­τε­δά­φι­ση τουασφα­λι­στι­κού, επί Γιαν­νί­τση, ενί­σχυ­σαν τη βαθιά δια­χω­ρι­στι­κή γραμ­μή με­τα­ξύ της Αρι­στε­ράς και του σο­σιαλ­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού. Στο εσω­τε­ρι­κό του Συ­να­σπι­σμού, αυτή η εξέ­λι­ξη βο­ή­θη­σε την αρι­στε­ρή πτέ­ρυ­γα να ανα­λά­βει τις ευ­θύ­νες της, να αρ­χί­σει μια μάχη απέ­να­ντι σε όσους-ες αλ­λη­θώ­ρι­ζαν προς το ΠΑΣΟΚ και να αρ­χί­σει να ανα­δει­κνύ­ει την απόρ­ρι­ψη της κε­ντρο­α­ρι­στε­ρής στρα­τη­γι­κής ως προ­ϋ­πό­θε­ση για την ανα­συ­γκρό­τη­ση.  

Η πιο ση­μα­ντι­κή ενί­σχυ­ση ήρθε από το διε­θνές κί­νη­μα ενά­ντια στη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη κα­πι­τα­λι­στι­κή πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση. Το 2001, στη Γέ­νο­βα, οι δυ­νά­μεις που συμ­με­τεί­χαν στο «Χώρο», συ­γκρό­τη­σαν ένα με­γά­λο μπλοκ (Ελ­λη­νι­κή Επι­τρο­πή για τη Διε­θνή Δια­δή­λω­ση στη Γέ­νο­βα), που συμ­με­τεί­χε ακόμα και στα πιο «καυτά» ση­μεία της σύ­γκρου­σης. Το κύμα ελ­πί­δας, που ερ­χό­ταν από τις διε­θνείς κι­νη­το­ποι­ή­σεις, έσπρω­χνε όλο το πλαί­σιο των ανα­ζη­τή­σε­ων προς τα αρι­στε­ρά. Για πα­ρά­δειγ­μα, στη Γέ­νο­βα, ηΝε­ο­λαία του ΣΥΝ (με Γραμ­μα­τέα, τότε, τον Αλέξη Τσί­πρα) έρι­χνε το σύν­θη­μα «Πνί­ξα­τε τα Βαλ­κά­νια στο αίμα – Άντε και γα­μή­σου σύ­ντρο­φε Ντ’ Αλέμα!», εκ­φρά­ζο­ντας έτσι την αηδία της απέ­να­ντι στους μέχρι χθες αξιο­σέ­βα­στους διε­θνείς συ­νο­μι­λη­τές του κόμ­μα­τός της.  

Η Αρι­στε­ρά στην Ελ­λά­δα – με την τι­μη­τι­κή εξαί­ρε­ση του ΣΕΚ – υπο­τί­μη­σε αυτό το διε­θνές κί­νη­μα. Η δι­στα­κτι­κή αντι­με­τώ­πι­ση του ΚΚΕ, αλλά και του ΝΑΡ κ.ά., έδι­ναν στις δυ­νά­μεις που συ­σπει­ρώ­νο­νταν στο «Χώρο» με­γα­λύ­τε­ρα πε­ρι­θώ­ρια για πρω­το­βου­λί­ες.  

Μια πρώτη δο­κι­μα­σία ήρθε με το αντι­πο­λε­μι­κό κί­νη­μα. Μετά το χτύ­πη­μα της Αλ Κάι­ντα στη Νέα Υόρκη (11/9/2001), ο ΣΥΝ αντέ­δρα­σε με τη γραμ­μή των «ίσων απο­στά­σε­ων» απέ­να­ντι τόσο στονιμπε­ρια­λι­σμό όσο και την τρο­μο­κρα­τία. Η στάση αυτή δεν έγινε δεκτή από τους υπό­λοι­πους στο «Χώρο» και χρειά­στη­καν αρ­κε­τά «επει­σό­δια» για να επι­βλη­θεί μια στοι­χειω­δώς αξιο­πρε­πής αντι­πο­λε­μι­κή-αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή γραμ­μή.  

Στη βάση των επι­τυ­χιών, αλλά και των πο­λι­τι­κών κε­κτη­μέ­νων, αυτής της πρώ­της πε­ριό­δου έγινε εφι­κτή η συ­γκρό­τη­ση του Ελ­λη­νι­κού Κοι­νω­νι­κού Φό­ρουμ. Η ση­μα­ντι­κή συμ­με­το­χή στις δια­δη­λώ­σεις κατά την ελ­λη­νι­κή προ­ε­δρία της ΕΕ (Γε­νά­ρης-Ιού­νης 2004, από το Ναύ­πλιο μέχρι τη Χαλ­κι­δι­κή…) έδει­ξε ότι στη βάση μιας ρι­ζο­σπα­στι­κής αρι­στε­ρής γραμ­μής ήταν δυ­να­τό να ενερ­γο­ποι­η­θεί ένα πολύ πλα­τύ­τε­ρο δυ­να­μι­κό, που μέχρι τότε χα­νό­ταν στη δια­σπο­ρά. Η δια­πί­στω­ση αυτή επι­βε­βαιώ­θη­κε και κατά τις γι­γά­ντιες δια­δη­λώ­σεις ενά­ντια στον πό­λε­μο του Μπους στο Ιράκ.  

Ταυ­τό­χρο­να γι­νό­ταν φα­νε­ρό ότι έπρε­πε επει­γό­ντως να βρε­θεί ένα «ερ­γα­λείο» που θα επέ­τρε­πε σε όλον αυτό τον κόσμο να συμ­με­τέ­χει πιο συ­στη­μα­τι­κά και μό­νι­μα στον πο­λι­τι­κό αγώνα. Στο εσω­τε­ρι­κό του Συ­να­σπι­σμού είχε στα­θε­ρο­ποι­η­θεί η επι­λο­γή για μια πο­λι­τι­κή συμ­μα­χία με τις δυ­νά­μεις «του Χώρου και του Φό­ρουμ», για μια ανα­σύ­ντα­ξη μέσω της ανα­φο­ράς «στα κι­νή­μα­τα», ενώ είχαν μπει σε πο­ρεία υπο­βάθ­μι­σης οι τά­σεις που εξα­κο­λου­θού­σαν να ενα­πο­θέ­τουν τις ελ­πί­δες τους στη σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία. Τα θε­μέ­λια για τη δη­μιουρ­γία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ είχαν τεθεί.  

ΠΡΟΪΟΝ ΜΙΑΣ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ  

Η ιδρυ­τι­κή Πο­λι­τι­κή Δια­κή­ρυ­ξη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ υπο­γρά­φη­κε στα τέλη του 2003 από τους: ΑΚΟΑ, Ενερ­γοί Πο­λί­τες, ΔΕΑ, ΚΕΔΑ, ΚΟΕ, ΣΥΝ και πολ­λούς-ές ανέ­ντα­χτους. Η Δια­κή­ρυ­ξη πα­ρου­σιά­στη­κε δη­μό­σια στις 3 Δε­κέμ­βρη 2003 από τους Γ. Μπα­νιά, Μ. Γλέζο, Γ. Θεωνά, Ν. Γα­λά­νη, Στ. Πι­τσιόρ­λα, Τ. Χρι­στο­δου­λο­πού­λου, Αντ. Ντα­βα­νέ­λο. Προ­κά­λε­σε έντο­νες αντι­δρά­σεις από την «ανα­νε­ω­τι­κή πτέ­ρυ­γα» του ΣΥΝ, που κα­τη­γό­ρη­σε το κόμμα της ότι εμπλέ­κε­ται όχι σε μια εκλο­γι­κή συμ­μα­χία, αλλά σε μια γε­νι­κό­τε­ρη πο­λι­τι­κή συμ­μα­χία με απροσ­διό­ρι­στες συ­νέ­πειες για το κόμμα του ΣΥΝ.  

Η Δια­κή­ρυ­ξη συ­νο­δευό­ταν από μια συμ­φω­νία που δή­λω­νε: α) Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ απο­τε­λεί πο­λι­τι­κό μέ­τω­ποορ­γα­νώ­σε­ων και ανέ­ντα­χτων που δια­τη­ρούν την αυ­το­νο­μία και την ελεύ­θε­ρη έκ­φρα­ση των από­ψε­ών τους. β) Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ λει­τουρ­γεί δια της συ­ναί­νε­σης και ανα­γνω­ρί­ζει ένα λε­λο­γι­σμέ­νο δι­καί­ω­μα «βέτο» σε κάθε συ­νι­στώ­σα του. γ) Θα υπάρ­ξει πλου­ρα­λι­στι­κή εκ­προ­σώ­πη­σή του στη βουλή. δ) Θα πε­ρι­λαμ­βά­νει τη λέξη «Συ­να­σπι­σμός» στον τίτλο του και πρό­ε­δρος στην Κοι­νο­βου­λευ­τι­κή Ομάδα του θα είναι ο πρό­ε­δρος του ΣΥΝ.  

Στη βάση αυτή ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (με την απο­μά­κρυν­ση της ΚΟΕ, που δή­λω­σε απλή εκλο­γι­κή στή­ρι­ξη) συμ­με­τεί­χε με σχε­τι­κή επι­τυ­χία στις εκλο­γές του Μάρτη 2004, παίρ­νο­ντας το 3,26% των ψήφων.  

Στις εκλο­γές αυτές δεν τη­ρή­θη­κε η συμ­φω­νία για πλου­ρα­λι­στι­κή εκ­προ­σώ­πη­ση. Με τον χει­ρι­σμό του Ν. Κω­στα­ντό­που­λου και της Άν. Φι­λί­νη, το «φάουλ» δεν διορ­θώ­θη­κε με­τε­κλο­γι­κά. Το γε­γο­νός προ­κά­λε­σε μια πρώτη κρίση με­τα­ξύ της Γραμ­μα­τεί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και του κόμ­μα­τος του ΣΥΝ, κρίση που συν­δυα­ζό­ταν με την εσω­τε­ρι­κή σύ­γκρου­ση στον ΣΥΝ σχε­τι­κά με το αν υπάρ­χουν γε­νι­κό­τε­ρες προ­ο­πτι­κές για τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ή όχι.  

Η κρίση αυτή εντά­θη­κε με τις δια­φο­ρές απέ­να­ντι στο σχέ­διο Ανάν και συν­δαυ­λί­στη­κε συ­στη­μα­τι­κά από την Ανα­νε­ω­τι­κή Πτέ­ρυ­γα που επι­δί­ω­κε κα­θα­ρά την ακύ­ρω­ση του εγ­χει­ρή­μα­τος, βλέ­πο­ντας τον κίν­δυ­νο διο­λί­σθη­σης προς «αρι­στε­ρί­στι­κες» κα­τευ­θύν­σεις. Στις ευ­ρω­ε­κλο­γές του Ιούνη του 2004 ο ΣΥΝ κα­τέ­βη­κε μόνος, συ­γκε­ντρώ­νο­ντας μόλις 4,16%, ένα­ντι του προη­γού­με­νου 5,25% το 1999.  

Η επι­λο­γή ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ήταν πλέον σαφώς συν­δε­δε­μέ­νη με τη συ­ζή­τη­ση για «ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­ση» τουΣΥΝ και μόνο ένα ση­μα­ντι­κό βήμα προς αυτή την κα­τεύ­θυν­ση θα επέ­τρε­πε την επα­νεκ­κί­νη­ση του εγ­χει­ρή­μα­τος. Το βήμα αυτό έγινε στο 4ο Συ­νέ­δριο του Συ­να­σπι­σμού (9-12/12/2004), το απο­κα­λού­με­νο και συ­νέ­δριο «αρι­στε­ρής στρο­φής». Στο συ­νέ­δριο αυτό ο Συ­να­σπι­σμός άλ­λα­ξε πρό­ε­δρο, εκλέ­γο­ντας τονΑλέκο Αλα­βά­νο στη θέση του Ν. Κω­στα­ντό­που­λου, ενώ ήταν το πρώτο συ­νέ­δριο στην ιστο­ρία του ΣΥΝ όπου το (πλειο­ψη­φι­κό) ενιαίο, τότε, Αρι­στε­ρό Ρεύμα διεκ­δί­κη­σε και ανέ­λα­βε τις ευ­θύ­νες του ως ηγε­σίατου κόμ­μα­τος.  

Στο ηγε­τι­κό επί­πε­δο του ΣΥΝ η επι­κρά­τη­ση της «αρι­στε­ρής στρο­φής» ήταν πιο δύ­σκο­λη απ’ ό,τι τε­λι­κά φά­νη­κε στο συ­νέ­δριο. Ας δώ­σου­με το λόγο στον Γ. Μπα­λά­φα (που έχει γρά­ψει ένα «χρο­νι­κό» των 20 χρό­νων του ΣΥΝ): «Το κεί­με­νο του Αρι­στε­ρού Ρεύ­μα­τος, που ει­ση­γή­θη­κε ο Λα­φα­ζά­νης, χα­ρα­κτή­ρι­ζε τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στρα­τη­γι­κή επι­λο­γή την οποία το κόμμα όφει­λε να προ­ω­θή­σει, κα­τα­λό­γι­ζε ευ­θύ­νες στον ΣΥΝ για την ανα­στο­λή της λει­τουρ­γί­ας του σχή­μα­τος και έκανε κρι­τι­κή στο δεύ­τε­ρο κεί­με­νο ότι άφηνε πα­ρά­θυ­ρα για συ­νερ­γα­σία με το ΠΑΣΟΚ»… Το δεύ­τε­ρο κεί­με­νο, της Πα­ρέμ­βα­σης και της Ανα­νε­ω­τι­κής Συ­σπεί­ρω­σης, που πα­ρου­σί­α­σε ο Λυ­κού­δης, «έβλε­πε κρι­τι­κά τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, με θε­τι­κές και αρ­νη­τι­κές πλευ­ρές». Στην ΚΠΕ του ΣΥΝ το κεί­με­νο Λα­φα­ζά­νη εγκρί­θη­κε με μόλις 51 ψή­φους ένα­ντι 48, ενώ υπήρ­ξαν 7 λευκά, 3 απο­χές και ένα «παρών» (Ν. Κω­στα­ντό­που­λος).  

Παρ’ όλα αυτά, η «αρι­στε­ρή στρο­φή» του ΣΥΝ δη­μιούρ­γη­σε τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις επα­νεκ­κί­νη­σης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, που μπό­ρε­σε πλέον να μπει ενιαί­ος στην κρί­σι­μη πε­ρί­ο­δο της μάχης ενά­ντια στη Δεξιά του Κ. Κα­ρα­μαν­λή. Όμως αυτό δεν ση­μαί­νει ότι στο εσω­τε­ρι­κό του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ τε­λεί­ω­σαν οι συ­γκρού­σεις, που μά­λι­στα κά­πο­τε έπαιρ­ναν ακόμα και υπαρ­ξια­κή διά­στα­ση. Οι πιο γνω­στές από αυτές τις συ­γκρού­σεις ήταν σχε­τι­κά με την επι­μο­νή του ΣΥΝ στην υπο­ψη­φιό­τη­τα Πα­νού­ση για την Πε­ρι­φέ­ρεια Ατ­τι­κής (2006), τα προ­βλή­μα­τα εκ­προ­σώ­πη­σης στις ευ­ρω­ε­κλο­γές του 2009, το ξέ­σπα­σμα της κρί­σης με­τα­ξύ Αλα­βά­νουκαι Τσί­πρα, η επι­μο­νή της πλειο­ψη­φί­ας του ΣΥΝ για υπο­ψη­φιό­τη­τα του Αλ. Μη­τρό­που­λου στην Πε­ρι­φέ­ρεια Ατ­τι­κής (2010), για να φτά­σου­με στα με­γά­λα προ­βλή­μα­τα του προ­γράμ­μα­τος, της πο­λι­τι­κής γραμ­μής και της τα­κτι­κής, που κο­ρυ­φώ­θη­καν μετά τις εκλο­γι­κές νίκες του 2012 και πήραν εκρη­κτι­κή διά­στα­ση μετά τη νίκη στις 25 Γε­νά­ρη του 2015.  

Οι συ­γκρού­σεις αυτές εξε­λίσ­σο­νταν σε ένα διπλό πεδίο. Αφε­νός, με­τα­ξύ της Γραμ­μα­τεί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑκαι του κόμ­μα­τος του ΣΥΝ. Αφε­τέ­ρου, στο εσω­τε­ρι­κό του ΣΥΝ, με­τα­ξύ των υπο­στη­ρι­κτών της συ­νέ­χειας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, που είχε γίνει συ­νώ­νυ­μο με τη «ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­ση» του ΣΥΝ, και της δε­ξιάς «ανα­νε­ω­τι­κής» πτέ­ρυ­γας, που έψα­χνε μό­νι­μα τρόπο για απα­γκί­στρω­ση από τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.  

Πολ­λοί σύ­ντρο­φοι έξω από τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, και κά­ποιοι σύ­ντρο­φοι στη διε­θνή Αρι­στε­ρά, εσφαλ­μέ­να νο­μί­ζουν ότι η επι­λο­γή ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, η από­φα­ση για δράση μέσα από ένα ενω­τι­κό εγ­χεί­ρη­μα της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς, σή­μαι­νε έναν κά­ποιο «συμ­φι­λιω­τι­σμό» με τον Συ­να­σπι­σμό γε­νι­κά, ή ότι οι εσω­τε­ρι­κές πο­λι­τι­κές σχέ­σεις συ­νι­στού­σαν ένα «αγα­πη­σιά­ρι­κο» κλίμα. Αυτά δεν έχουν σχέση με την τα­ρα­χώ­δη δια­δρο­μή που ζή­σα­με. Και αυτή η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα δη­μιουρ­γού­σε την υπο­χρέ­ω­ση για την ανά­πτυ­ξη των «ερ­γα­λεί­ων» με τα οποία ο κα­θέ­νας έπαιρ­νε μέρος σ’ αυτή την εσω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή μάχη που, συχνά, είχε κα­θο­ρι­στι­κές συ­νέ­πειες.  

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΑΒΑΝΟ ΣΤΟΝ ΤΣΙΠΡΑ  

Η πε­ρί­ο­δος της ηγε­σί­ας του Αλ. Αλα­βά­νου υπήρ­ξε ση­μα­ντι­κή τόσο για τον ΣΥΝ όσο και για τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.  

Αρ­χι­κά ο Αλα­βά­νος έδωσε έμ­φα­ση στην απο­κα­τά­στα­ση των σχέ­σε­ων με­τα­ξύ του ΣΥΝ και της Γραμ­μα­τεί­ας ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, υπο­γραμ­μί­ζο­ντας ότι θε­ω­ρεί τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ «ορι­στι­κή» επι­λο­γή. Στα τέλη μά­λι­στα της θη­τεί­ας του ως πρό­ε­δρος του ΣΥΝ, έδει­ξε μια τάση να «οχυ­ρω­θεί» στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, για να αμυν­θεί πο­λι­τι­κά απέ­να­ντι στο ίδιο του το κόμμα.  

Η βα­σι­κή αρετή του Αλα­βά­νου ανα­δεί­χθη­κε στο πο­λι­τι­κό πεδίο. Σπά­ζο­ντας μια πα­ρά­δο­ση του «ανα­νε­ω­τι­κού» χώρου, συ­γκρού­στη­κε γρή­γο­ρα και έντο­να με τη ΝΔ του Κα­ρα­μαν­λή, διεκ­δι­κώ­ντας ξανά για την Αρι­στε­ρά τα «αντι­δε­ξιά» αντα­να­κλα­στι­κά, που είχαν κα­τα­συ­κο­φα­ντη­θεί από τον εκ­φυ­λι­σμό τους επίΠΑΣΟΚ. Πί­στε­ψε νωρίς στις δυ­να­τό­τη­τες νίκης του νε­ο­λαι­ί­στι­κου κι­νή­μα­τος ενά­ντια στην ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση των ΑΕΙ (Άρθρο 16) και προ­σπά­θη­σε να ταυ­τί­σει το κόμμα του με αυτή την προ­ο­πτι­κή, σπά­ζο­ντας μια άλλη πα­ρά­δο­ση του «ανα­νε­ω­τι­σμού» που είχε γίνει δι­στα­κτι­κός απέ­να­ντι στις ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις. Υπο­στή­ρι­ξε κά­ποιες αντι­συμ­βα­τι­κές τα­κτι­κές με ρίσκο (όπως η υπο­ψη­φιό­τη­τά του στο Ηρά­κλειο, όπου «βγήκε» την τε­λευ­ταία στιγ­μή, ή η πρό­τα­σή του για τον Αλέξη Τσί­πρα στο Δήμο της Αθή­νας), που έχτι­ζαν ένα προ­φίλ ρι­ζο­σπα­στι­σμού. Μέσα από αυτές τις επι­λο­γές χτί­στη­κε μια ση­μα­ντι­κή δη­μο­σκο­πι­κήεπιρ­ροή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, που ήταν μια πρώτη προει­δο­ποί­η­ση για τη με­τέ­πει­τα έκρη­ξη του 2012.  

Ση­μα­ντι­κή ήταν επί­σης η στάση του κατά την εξέ­γερ­ση του Δε­κέμ­βρη του 2008. Παρά τις με­γά­λες συ­στη­μι­κές πιέ­σεις (Συμ­βού­λιο Πο­λι­τι­κών Αρ­χη­γών), την πίεση του ΚΚΕ («χαϊ­δεύ­ε­τε τα αυτιά των κου­κου­λο­φό­ρων») και τις σφο­δρές αντι­δρά­σεις στο εσω­τε­ρι­κό του ΣΥΝ που απαι­τού­σαν «κα­τα­δί­κη της βίας απ’ όπου κι αν προ­έρ­χε­ται», κρά­τη­σε τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στη μί­νι­μουμ στάση: Συ­νε­χί­στε να δια­δη­λώ­νε­τε! Το απο­τέ­λε­σμα ήταν δη­μο­σκο­πι­κά κακό: Η επιρ­ροή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ έμοια­ζε να μειώ­νε­ται ση­μα­ντι­κά. Όμως πο­λι­τι­κά συ­νέ­βη το αντί­θε­το: Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ξε­χώ­ρι­σε από το «σωρό» των πα­ρα­δο­σια­κών κομ­μά­των, βά­ζο­ντας τα θε­μέ­λια για την πο­λι­τι­κή και εκλο­γι­κή νίκη του στο επό­με­νο διά­στη­μα.  

Κατά τη γνώμη μου, κο­ρυ­φαία στιγ­μή του Αλα­βά­νου υπήρ­ξε η άποψή του για τα κα­θή­κο­ντα της Αρι­στε­ράς, όταν ξέ­σπα­σε η κρίση: α) Η εκτί­μη­ση ότι η Ελ­λά­δα είναι ο αδύ­να­μος κρί­κος του κα­πι­τα­λι­σμού στην Ευ­ρώ­πη. β) Η προ­τρο­πή για ρήξη με τον «ευ­ρω­παϊ­σμό» που κυ­ριαρ­χού­σε στον ΣΥΝ (το τέλος της ανο­χής στο Μά­α­στρι­χτ). γ) Η εκτί­μη­ση για τον επερ­χό­με­νο «ερ­γα­τι­κό Δε­κέμ­βρη». δ) Το σύν­θη­μα για μια κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς. ε) Η πρό­τα­ση για με­τα­τρο­πή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ σε ενιαίο κόμμα.  

Όμως η βα­σι­κή αδυ­να­μία του Αλα­βά­νου ήταν οι από­ψεις του για το κόμμα. Από­ψεις που δια­φά­νη­καν από την αρ­χι­κή του επί­θε­ση στις «τά­σεις», μια επί­θε­ση που ήταν εκτός τόπου και χρό­νου. Από­ψεις που επι­βε­βαιώ­θη­καν με την αιφ­νι­δια­στι­κή πα­ραί­τη­σή του από την ηγε­σία του κόμ­μα­τος και την από­πει­ρα να εγκα­τα­στή­σει μια «διαρ­χία»: όπου άλλος θα είχε την ηγε­μο­νία επί της πο­λι­τι­κής και άλλος θα τρα­βού­σε το κουπί στους «μη­χα­νι­σμούς», δη­λα­δή στο κόμμα. Μια με­τέ­πει­τα πι­κρό­χο­λη πα­ρα­τή­ρη­ση τουΔημ. Πα­πα­δη­μού­λη είναι σωστή: ο Αλ. Αλα­βά­νος δεν πρό­τει­νε απλώς τον Αλ. Τσί­πρα, στην ουσίατον επέ­βα­λε στην ηγε­σία του ΣΥΝ.  

Σε εκεί­νο το θυ­ελ­λώ­δες διά­στη­μα υπο­στη­ρί­ξα­με αρ­χι­κά την πο­λι­τι­κή του Αλα­βά­νου, ως συ­νέ­χεια της «αρι­στε­ρής στρο­φής» στον ΣΥΝ, ως ανα­γκαίο προ­χώ­ρη­μα για τη συ­νέ­χεια του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Βα­δί­σα­με μαζί του στο Μέ­τω­πο Αλ­λη­λεγ­γύ­ης και Ανα­τρο­πής ενά­ντια στην επι­λο­γή της πλειο­ψη­φί­ας του ΣΥΝ για τονΑλ. Μη­τρό­που­λο στην Πε­ρι­φέ­ρεια Ατ­τι­κής, επι­λο­γή που εκτι­μή­σα­με ως προ­α­ναγ­γε­λία προ­σα­να­το­λι­σμού σε γε­νι­κό­τε­ρα «ανοίγ­μα­τα» προς τους σο­σιαλ­δη­μο­κρά­τες. Προ­σπα­θή­σα­με – μαζί με άλ­λους στη Γραμ­μα­τεία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ – να μην πάρει η σύ­γκρου­ση Αλα­βά­νου-Τσί­πρα κα­τα­στρο­φι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, να βρε­θεί τρό­πος «συ­νύ­παρ­ξης», να απο­φευ­χθούν σε­νά­ρια ορι­στι­κής διά­σπα­σης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Όταν αυτές οι προ­τά­σεις της πλειο­ψη­φί­ας της Γραμ­μα­τεί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ απορ­ρί­φθη­καν (τόσο από τον ΣΥΝ, όσο και από τον Αλ. Αλα­βά­νο), δε­χθή­κα­με (μαζί με τη με­γά­λη πλειο­ψη­φία όσων δώ­σα­νε με το ΜΑΑ την εκλο­γι­κή μάχη στην Πε­ρι­φέ­ρεια της Ατ­τι­κής) την «επα­νεκ­κί­νη­ση» του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στην τε­λι­κή ευ­θεία προς τον Γε­νά­ρη του 2015.  

Στις εκλο­γές του 2009 και μετά από αυτή την ανοι­χτή κρίση, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ πήρε 315.000 ψή­φους και4,16%. Πρό­ε­δρος της ΚΟ εκλέ­χτη­κε, από τους 9 βου­λευ­τές του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, ο Αλ. Τσί­πρας.  

ΚΟΜΜΑ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ;  

Οι προ­τά­σεις του Αλ. Αλα­βά­νου για άμεση με­τα­τρο­πή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ σε ένα ενιαίο «κόμμα των μελών του» συ­να­ντού­σαν ένα εσω­τε­ρι­κό «κύμα» στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ που εξέ­φρα­ζε ένα αυ­θε­ντι­κό αί­τη­μα για εσω­κομ­μα­τι­κή δη­μο­κρα­τία και πιο συ­γκρο­τη­μέ­νη λει­τουρ­γία του. Το συ­γκρο­τού­σαν τα μέλη της ΠΑΣΑ, τηςΑΚΟΑ, της ομά­δας Ρόζα, του Κόκ­κι­νου, της ΑΠΟ κ.ά. Η πρό­τα­ση ήταν για μια γρή­γο­ρη με­τά­βα­ση σεενιαί­ες το­πι­κές και κλα­δι­κές ορ­γα­νώ­σεις, την υιο­θέ­τη­ση της αρχής «ένα μέλος–μία ψήφος», τη λήψη απο­φά­σε­ων δια πλειο­ψη­φί­ας.  

Το πρό­βλη­μα που εί­χα­με με την πρό­τα­ση αυτή ήταν το ερώ­τη­μα αν υπήρ­χαν οι πο­λι­τι­κές προ­ϋ­πο­θέ­σεις, οι ανα­γκαί­ες σχέ­σεις εμπι­στο­σύ­νης, για να στη­ρι­χθεί αυ­θε­ντι­κά μια τέ­τοια ενο­ποί­η­ση. Και η απά­ντη­σή μας ήταν αρ­νη­τι­κή.  

Κα­ταρ­χήν την πρό­τα­ση αυτή απέρ­ρι­πτε η με­γά­λη πλειο­ψη­φία των μελών του ΣΥΝ: το Αρι­στε­ρό Ρεύμαεκ­δή­λω­νε έντο­νο σκε­πτι­κι­σμό, οι «ανα­νε­ω­τι­κοί» μι­λού­σαν για casus belli, ενώ η στε­λε­χι­κή ομάδα γύρω από τον Τσί­πρα δια­τύ­πω­νε κά­ποιες από­ψεις, που προει­δο­ποιού­σαν ότι μια άκαι­ρη ενο­ποί­η­ση ήταν δυ­να­τόν να οδη­γεί κα­τευ­θεί­αν σε ένα – με πρό­σχη­μα την «άμεση δη­μο­κρα­τία» – αρ­χη­γι­κό κόμμα. Αυτός ο κίν­δυ­νος, η με­τα­τρο­πή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ σε έναν «διευ­ρυ­μέ­νο Συ­να­σπι­σμό», ήταν η βα­σι­κή ανη­συ­χία μας σε αυτή την κρί­σι­μη συ­ζή­τη­ση.  

Τα ζη­τή­μα­τα αυτά τέ­θη­καν στην 3η Πα­νελ­λα­δι­κή Συν­διά­σκε­ψη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (27-28/11/2009). Σε αυτή ερ­γα­στή­κα­με για έναν «προ­ω­θη­τι­κό συμ­βι­βα­σμό» που έκανε βή­μα­τα συ­γκρό­τη­σης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, βά­ζο­ντας το ζή­τη­μα της με­τά­βα­σής του σε «κόμμα των μελών» μέσα από μια συ­γκε­κρι­μέ­νη και με­τρή­σι­μηδια­δι­κα­σία.  

Το σύν­θη­μα της 3ης Συν­διά­σκε­ψης ήταν «ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ πα­ντού!», που όριζε ως κα­θή­κον τη συ­γκρό­τη­ση των το­πι­κών ορ­γα­νώ­σε­ών του. Αυτές θα λει­τουρ­γού­σαν με κέ­ντρο τις συ­νε­λεύ­σεις τους, με ενιαίο μη­τρώο μελών (ανέ­ντα­χτων και ορ­γα­νω­μέ­νων στις «συ­νι­στώ­σες»), που θα εφο­διά­ζο­νταν με «κάρτα μέ­λους» και θα ανα­δεί­κνυαν το­πι­κές-συ­ντο­νι­στι­κές «ηγε­σί­ες». Δια­τη­ρεί­το η αντι­προ­σω­πευ­τι­κό­τη­τα στη Γραμ­μα­τεία και η συ­ναί­νε­ση ως μέ­θο­δος των απο­φά­σε­ων. Η αρχή «ένα μέλος–μία ψήφος» και οι απο­φά­σεις δια πλειο­ψη­φί­ας πα­ρα­πέ­μπο­νταν στην επό­με­νη 4η Συν­διά­σκε­ψη, το αρ­γό­τε­ρο μέσα σε ένα χρόνο. Σε μια Συν­διά­σκε­ψη η οποία θα έπρε­πε να είναι «σαφώς συ­γκρο­τη­μέ­νη», δη­λα­δή θα έπρε­πε να ήταν ένα σώμα εκλεγ­μέ­νων αντι­προ­σώ­πων από τις ορ­γα­νώ­σεις μελών που θα έπρε­πε στο με­τα­ξύ να έχουν συ­γκρο­τη­θεί.  

Η από­φα­ση αυτή προ­κά­λε­σε την οργή της δε­ξιάς πτέ­ρυ­γας του ΣΥΝ. Ο Λ. Κύρ­κος δή­λω­σε δη­μό­σια ότι η Ανα­νε­ω­τι­κή Πτέ­ρυ­γα οφεί­λει «να απο­φα­σί­σει να πο­λε­μή­σει χωρίς συμ­βι­βα­σμούς» και, αν πα­ρα­μεί­νει μειο­ψη­φία, «θα πρέ­πει να προ­χω­ρή­σει στη δη­μιουρ­γία νέου σχή­μα­τος». Ο Α. Νε­φε­λού­δης (ναι, ο ση­με­ρι­νός γε­νι­κός γραμ­μα­τέ­ας του υπουρ­γεί­ου Ερ­γα­σί­ας) κα­λού­σε από τις στή­λες της «Αυγής» τους συ­ντρό­φους του να τε­λειώ­νουν με τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, «με αυτόν τον ανι­στό­ρη­το-αρι­στε­ρί­στι­κο-σκο­τει­νό γκρου­που­σκου­λι­σμό…».  

Όμως η από­φα­ση της 3ης Συν­διά­σκε­ψης συ­νά­ντη­σε και έντο­νες αντι­δρά­σεις από το χώρο της «δη­μο­κρα­τι­κής ευαι­σθη­σί­ας» μέσα στο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Πολ­λοί από αυ­τούς τους συ­ντρό­φους – με τα πιο καλά κί­νη­τρα! – όταν αρ­γό­τε­ρα ο Αλ. Τσί­πρας χρη­σι­μο­ποιού­σε ασύ­στο­λα την, τάχα, «άμεση δη­μο­κρα­τία» (π.χ. με τα γι­γα­ντιαία κομ­μα­τι­κά «σώ­μα­τα», όπου ζη­τού­σε αιφ­νι­δια­στι­κές ψη­φο­φο­ρί­ες και έμπαι­νε υπο­ψή­φιος ως τάχα «ίσος» με τους άλ­λους συ­νέ­δρους, που πα­ρα­κο­λου­θού­σαν σύ­ξυ­λοι), θε­ω­ρού­σαν ότι έτσι «ο Αλέ­ξης κα­τε­δα­φί­ζει τους μη­χα­νι­σμούς» και έμε­ναν προσ­δε­δε­μέ­νοι στην ουρά του για πολύ. Ευ­τυ­χώς όχι και στις κρί­σι­μες μέρες του 2015.  

Μέσα στα πλα­τιά κόμ­μα­τα, η σύν­δε­ση της εσω­κομ­μα­τι­κής δη­μο­κρα­τί­ας – των δι­καιω­μά­των και των υπο­χρε­ώ­σε­ων των μελών! – με τη γε­νι­κή πο­λι­τι­κή ωρί­μαν­ση του κόμ­μα­τος απο­τε­λεί μια δύ­σκο­λη «άσκη­ση» ει­λι­κρί­νειας, σο­βα­ρό­τη­τας και υπευ­θυ­νό­τη­τας. Σή­με­ρα στο Podemos, όπου ο Ιγ­γλέ­σιαςχρη­σι­μο­ποιεί μια ει­κο­νι­κή «άμεση δη­μο­κρα­τία» για να κα­ταρ­γή­σει κάθε δη­μο­κρα­τι­κό δι­καί­ω­μα των μελών, έχου­με ένα ακόμα πιο σαφές πα­ρά­δειγ­μα.  

Στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, μετά την 3η Συν­διά­σκε­ψη, πολ­λοί-ές ερ­γα­στή­κα­με για να ολο­κλη­ρω­θεί η με­τά­βα­ση στο «κόμμα των μελών». Οι όροι δη­μο­κρα­τί­ας και πει­θαρ­χί­ας, συλ­λο­γι­κό­τη­τας και απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τας, η αρχή «ένα μέλος–μία ψήφος», οι απο­φά­σεις με πλειο­ψη­φία κ.ο.κ. πα­ρου­σιά­στη­καν στο κα­τα­στα­τι­κό που, τε­λι­κά, υιο­θε­τή­θη­κε στο ιδρυ­τι­κό συ­νέ­δριο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, ενώ στη συ­νέ­χεια πα­ρα­βιά­στη­κεσυ­στη­μα­τι­κά και βά­ναυ­σα…  

ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ  

Η με­γά­λη δο­κι­μα­σία για τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, όπως και για όλους μέσα στην Αρι­στε­ρά στην Ελ­λά­δα, ήταν η πε­ρί­ο­δος που ακο­λού­θη­σε το ξέ­σπα­σμα της κρί­σης.  

Μια πε­ρί­ο­δος θυ­ελ­λω­δών και πα­ρα­τε­τα­μέ­νων αγώ­νων, με κέ­ντρο την απερ­γία και το «πε­ζο­δρό­μιο», που ξε­πέ­ρα­σε κατά πολύ τα δε­δο­μέ­να της προη­γού­με­νης τα­ξι­κής πάλης στην Ελ­λά­δα, αλλά και στην Ευ­ρώ­πη. Μια πε­ρί­ο­δος, όπου η ερ­γα­τι­κή τάξη, ως ρα­χο­κο­κα­λιά μιας ευ­ρύ­τε­ρης κι­νη­το­ποί­η­σης των λαϊ­κών δυ­νά­με­ων, ήρθε κατ’ επα­νά­λη­ψη αντι­μέ­τω­πη με τη γυμνή δύ­να­μη του κρά­τους.  

Στην πε­ρί­ο­δο αυτή, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ μπήκε με μι­κρό­τε­ρες δυ­νά­μεις από το ΚΚΕ, και με δυ­νά­μεις με­γα­λύ­τε­ρες, αλλά όχι ποιο­τι­κά με­γα­λύ­τε­ρες (βλ. απο­τε­λέ­σμα­τα πε­ρι­φε­ρεια­κών εκλο­γών του 2010), από τηνΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ.  

Το 2012 ήταν πλέον κα­θα­ρό ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ επι­κρά­τη­σε εκλο­γι­κά. Νω­ρί­τε­ρα είχε επι­κρα­τή­σει πο­λι­τι­κά, κερ­δί­ζο­ντας την υπο­στή­ρι­ξη πλα­τιών ερ­γα­τι­κών και λαϊ­κών δυ­νά­με­ων και μά­λι­στα σε μια φάση άμε­σης κι­νη­το­ποί­η­σής τους, παρά τα εσω­τε­ρι­κά προ­βλή­μα­τα συ­νο­χής και ιδε­ο­λο­γι­κής στα­θε­ρό­τη­τας.  

Αυτό το «φαι­νό­με­νο» χρειά­ζε­ται ερ­μη­νεία. Μια πρώτη πλευ­ρά της απά­ντη­σης είναι η έκ­κλη­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ για ενό­τη­τα δρά­σης, ο ενιαιο­με­τω­πι­κός χα­ρα­κτή­ρας της πο­λι­τι­κής, αλλά και της συ­γκρό­τη­σής του που – παρά τα προ­βλή­μα­τα – ταί­ρια­ζε με τα συ­ναι­σθή­μα­τα και τις δια­θέ­σεις πλα­τιών τμη­μά­των του κό­σμου. Όμως αυτό δεν αρ­κού­σε και δεν αρκεί. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ κέρ­δι­σε την πε­ρί­ο­δο, γιατί πήρε την ευ­θύ­νη να προ­τεί­νει απά­ντη­ση στο πρό­βλη­μα της κυ­βερ­νη­τι­κής εξου­σί­ας έτσι και όπως μπο­ρού­σε να τεθεί στις συ­γκε­κρι­μέ­νες συν­θή­κες. Το βάθρο της επι­τυ­χί­ας του ήταν το σύν­θη­μα για την κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς.  

Οι αγω­νι­ζό­με­νοι άν­θρω­ποι κα­τα­νο­ού­σαν ότι, για να σώ­σουν τον εαυτό τους και την τάξη τους από τις συ­νέ­πειες της λι­τό­τη­τας, όφει­λαν να ανα­τρέ­ψουν την κυ­βέρ­νη­ση των μνη­μο­νί­ων. Το έκα­ναν με τονΓΑΠ, το έκα­ναν με τον Πα­πα­δή­μο και βρή­καν απέ­να­ντί τους τον Σα­μα­ρά, με τα ΜΑΤ, τα χη­μι­κά και τιςεπι­στρα­τεύ­σεις των απερ­γών. Η ανα­τρο­πή του Σα­μα­ρά με με­θό­δους «πε­ζο­δρο­μί­ου» προ­ϋ­πέ­θε­τε προ­ε­πα­να­στα­τι­κή κα­τά­στα­ση, προ­ϋ­πέ­θε­τε μια δύ­να­μη του ερ­γα­τι­κού και λαϊ­κού κι­νή­μα­τος με­γα­λύ­τε­ρη από τη δια­θέ­σι­μη. Όταν, μετά από αρ­κε­τές «δο­κι­μές», αυτό έγινε μα­ζι­κά κα­τα­νοη­τό, οι άν­θρω­ποι στρά­φη­καν στην προ­ο­πτι­κή να αξιο­ποι­ή­σουν την εκλο­γι­κή δυ­να­τό­τη­τα. Αυτό δεν ήταν κά­ποια μα­ζι­κή «στρο­φή δεξιά»: Παρά τις λυσ­σα­λέ­ες προ­σπά­θειες των ΜΜΕ δεν έγινε δυ­να­τό να μα­ντρώ­σουν ξανά τον κόσμο στην ουρά των αστι­κών πο­λι­τι­κών κομ­μά­των.  

Οι συν­θή­κες δεν ήταν της δικής μας επι­λο­γής – μαζί με πολ­λούς άλ­λους θα επι­θυ­μού­σα­με ο κό­σμος να πάρει το δρόμο της άμε­σης ανα­τρο­πής, στη­ριγ­μέ­νος στη δική του δράση από τα κάτω – όμως οι συν­θή­κες πα­ρέ­με­ναν ιστο­ρι­κές: η αί­σθη­ση ότι μια με­γά­λη αλ­λα­γή είναι ανα­γκαία, αλλά και εφι­κτή, ήταν χει­ρο­πια­στή πα­ντού.  

Σε αυτή την κα­τά­στα­ση ταί­ρια­ξε γάντι το σύν­θη­μα για την κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς.  

Τέ­θη­κε στη δη­μό­σια συ­ζή­τη­ση, για πρώτη φορά, από τον Αλέκο Αλα­βά­νο το 2008-2009, πριν ξε­σπά­σει η κρίση, πριν από τους με­γά­λους αγώ­νες του 2010-2012. Τότε το απορ­ρί­ψα­με, θε­ω­ρώ­ντας ότι η μόνη δυ­να­τό­τη­τα πρα­κτι­κής υλο­ποί­η­σής του θα ήταν μια στρο­φή στον κοι­νο­βου­λευ­τι­κό δρόμο, μια στρο­φή σε συ­νερ­γα­σί­ες με τα πρώτα θραύ­σμα­τα της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας.  

Η συ­ζή­τη­ση άλ­λα­ξε ποιο­τι­κά μετά το 2010. Εί­χα­με πλέον τη συσ­σώ­ρευ­ση των συν­θη­κών που θύ­μι­ζαν έντο­να τη συ­ζή­τη­ση στο 4ο Συ­νέ­δριο της Κο­μου­νι­στι­κής Διε­θνούς: μια βαθιά οι­κο­νο­μι­κή κρίση, μιαρι­ζι­κή πό­λω­ση μέσα στην κοι­νω­νία, μια κά­θε­τη κλι­μά­κω­ση των τα­ξι­κών αγώ­νων που όμως δεν έφτα­ναν, ή δεν έφτα­ναν ακόμα, σε (προ)επα­να­στα­τι­κή κα­τά­στα­ση, μια βαθιά επι­θυ­μία των ερ­γα­τών για αλ­λα­γή της κα­τά­στα­σης, αλλά που δεν έφτα­νε, ή δεν έφτα­νε ακόμα, στην απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα για «να σπά­σου­με τον τοίχο του κα­πι­τα­λι­σμού», μια βαθιά κρίση των βα­σι­κών αστι­κών κομ­μά­των που δεν μπο­ρού­σαν να δώ­σουν μια πο­λι­τι­κή λύση στοι­χειώ­δους στα­θε­ρό­τη­τας για το σύ­στη­μα…  

Προ­σπα­θή­σα­με να υπε­ρα­σπί­σου­με μια άποψη για την κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς, που συν­δε­ό­ταν με την πα­ρά­δο­ση της Κο­μου­νι­στι­κής Διε­θνούς και τις απο­φά­σεις του 4ου Συ­νε­δρί­ου της: Η κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς ως υπο­χρε­ω­τι­κό πο­λι­τι­κό σύν­θη­μα μέσα σε συν­θή­κες βα­θιάς κρί­σης, αλλά όχι (ή όχι ακόμα) κρί­σης (προ)επα­να­στα­τι­κής. Η κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς, με πρό­γραμ­μα που θα λο­γο­δο­τεί στις ανά­γκες της ερ­γα­τι­κής τάξης και των λαϊ­κών μαζών και όχι σε κά­ποιες δια­τα­ξι­κές ανα­φο­ρές όπως η «ανά­πτυ­ξη». Η κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς ως «με­τα­βα­τι­κός» σταθ­μός της κλι­μά­κω­σης της τα­ξι­κής πάλης με στα­θε­ρό στόχο τη σο­σια­λι­στι­κή απε­λευ­θέ­ρω­ση και όχι ως «τε­λι­κός» σταθ­μός μιας με­ταρ­ρυθ­μι­στι­κής προ­σπά­θειας που ελ­πί­ζει ότι θα μπο­ρεί να ικα­νο­ποιεί και να δια­τη­ρεί ενω­μέ­νους τους κα­πι­τα­λι­στές και τους ερ­γά­τες με μια πο­λι­τι­κή «εξό­δου της χώρας από την κρίση». Έχο­ντας την άποψη αυτή, συμ­βα­δί­ζα­με με έναν ευ­ρύ­τε­ρο ρι­ζο­σπα­στι­κό κόσμο μέσα στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, που έβλε­πε – ως ελά­χι­στο ση­μείο συμ­φω­νί­ας – την κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς ως τμήμα του σχε­δί­ου επι­βο­λής ενός προ­γράμ­μα­τος «τα­ξι­κής μο­νο­μέ­ρειας».  

Κρί­νο­ντας από το απο­τέ­λε­σμα, το στρα­τό­πε­δο αυτό ητ­τή­θη­κε. Η ήττα χρειά­ζε­ται ερ­μη­νεία.  

* Ένας βα­σι­κός πα­ρά­γο­ντας ήταν η υπο­χώ­ρη­ση του μα­ζι­κού κι­νή­μα­τος, στα­δια­κά μετά το 2012 και πιο γρή­γο­ρα μετά το 2013. Μια αυ­θε­ντι­κή υλο­ποί­η­ση του σχε­δί­ου «κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς» προ­ϋ­πο­θέ­τει αι­σθη­τά με­γα­λύ­τε­ρη συμ­με­το­χή του κό­σμου από τα κάτω. Αυτή η δια­πί­στω­ση δεν πρέ­πει να γί­νε­ται κα­τα­νοη­τή ως ενα­πό­θε­ση των ευ­θυ­νών στον κόσμο. Αντί­θε­τα, ση­μαί­νει την αυ­το­κρι­τι­κή (αλλά και κρι­τι­κή) θέση ότι τα τμή­μα­τα της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς μέσα στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ όφει­λαν να δώ­σουν με­γα­λύ­τε­ρη έμ­φα­ση στην προ­σπά­θεια ανα­σύ­ντα­ξης του μα­ζι­κού κι­νή­μα­τος και να παίρ­νουν πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο υπόψη αυτόν τον πα­ρά­γο­ντα στη δια­μόρ­φω­ση της τα­κτι­κής τους στις πο­λι­τι­κές εξε­λί­ξεις.  

* Όμως δεν θα μά­θου­με ποτέ αν το σχέ­διο «κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς» ητ­τή­θη­κε στην Ελ­λά­δα για αντι­κει­με­νι­κούς λό­γους, μέσω του συ­σχε­τι­σμού των κοι­νω­νι­κών δυ­νά­με­ων. Γιατί το σχέ­διο αυτό εγκα­τα­λεί­φθη­κε από την ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, ου­σια­στι­κά, αμέ­σως μετά τις εκλο­γές του Ιούνη του 2012 και ολο­φά­νε­ρα μετά τη νίκη του Γε­νά­ρη του 2015. Αντι­κα­τα­στή­θη­κε από το σχέ­διο της «κυ­βέρ­νη­σης εθνι­κής σω­τη­ρί­ας», από μια πο­λι­τι­κή εθνι­κής ενό­τη­τας, που άφηνε έξω ου­σια­στι­κά μόνο τη σα­μα­ρι­κή Δεξιάκαι τη Χρυσή Αυγή.  

Ανά­λο­γες «στρο­φές» πριν καν φτά­σουν στην πο­λι­τι­κή εξου­σία, μπο­ρεί σή­με­ρα να δει κα­νείς στην πο­λι­τι­κή του Μπλό­κο στην Πορ­το­γα­λία ή στους σχε­δια­σμούς του Ιγ­γλέ­σιας σχε­τι­κά με τις προ­ο­πτι­κές τουPodemos στην Ισπα­νία.  

Είναι μια από­δει­ξη ότι μέσα στα πλα­τιά κόμ­μα­τα της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς δεν μπο­ρεί να θε­ω­ρη­θεί λήξαν το κλασ­σι­κό στρα­τη­γι­κό δί­λημ­μα: με­ταρ­ρύθ­μι­ση ή επα­νά­στα­ση; Ένα δίλ­η­μμα που, αντί­θε­τα με ό,τι πι­στεύ­ει ένα με­γά­λο τμήμα της νέας πο­λι­τι­κο­ποί­η­σης, δεν αφορά το πα­ρελ­θόν ή ένα μα­κρι­νό μέλ­λον, αλλά επη­ρε­ά­ζει κα­θο­ρι­στι­κά την τα­κτι­κή ακόμα και σε πε­ρί­ο­δο διεκ­δί­κη­σης με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων και γί­νε­ται απο­φα­σι­στι­κό μπρο­στά σε γε­νι­κευ­μέ­νες πο­λι­τι­κές ανα­τρο­πές.  

Η επι­μο­νή μας σε αυτή τη θέση εξη­γεί την άρ­νη­σή μας να «αυ­το­δια­λύ­σου­με» τη ΔΕΑ, παρά την πίεση που δε­χτή­κα­με πάνω μας στο ιδρυ­τι­κό συ­νέ­δριο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Εξη­γεί επί­σης την έμ­φα­σή μας στην προ­σπά­θεια να οι­κο­δο­μη­θεί μα­ζι­κή αρι­στε­ρή αντι­πο­λί­τευ­ση απέ­να­ντι στο «ρεύμα» Τσί­πρα, εξη­γεί τη συμ­με­το­χή μας στην Αρι­στε­ρή Πλατ­φόρ­μα και την πρω­το­βου­λία μας για την ίδρυ­ση του Κόκ­κι­νου Δι­κτύ­ου.  

Η ίδρυ­ση της Αρι­στε­ρής Πλατ­φόρ­μας (από τις ημέ­ρες του 1ου ιδρυ­τι­κού συ­νε­δρί­ου του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ) υπήρ­ξε επί­σης μια δύ­σκο­λη από­φα­ση. Προ­κα­λού­σε την οργή της ευ­ρύ­τε­ρης ηγε­τι­κής ομά­δας γύρω από τον Αλ. Τσί­πρα, που δια­πί­στω­νε ότι με τη συ­γκρό­τη­ση της Α.Π. είχε απο­κτή­σει έναν συ­νε­κτι­κό και σχε­τι­κά ισχυ­ρό αντί­πα­λο μέσα στο ίδιο του το κόμμα. Η Α.Π., ανα­λαμ­βά­νο­ντας συ­στη­μα­τι­κά ένα ρόλοελέγ­χου και αντι­πα­ρά­θε­σης με βάση την επι­μο­νή στον τα­ξι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό, προ­κα­λού­σε μια ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­ση κάθε κρι­τι­κής φωνής μέσα στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Γι’ αυτό πιε­στή­κα­με συχνά από τη ηγε­τι­κή ομάδα (και με το μα­στί­γιο και με το κα­ρό­το…) για να σπά­σου­με την πο­λι­τι­κή συμ­φω­νία με τους συ­ντρό­φους του Αρι­στε­ρού Ρεύ­μα­τος, τη συμ­φω­νία που στή­ρι­ζε την ύπαρ­ξη της Α.Π.  

Όμως η ίδρυ­ση της Α.Π. προ­κά­λε­σε αντι­δρά­σεις και από ένα τμήμα του «ρι­ζο­σπα­στι­σμού» μέσα στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (ΑΝΑΣΑ, «53» κ.ο.κ.). Καλοί σύ­ντρο­φοι και συ­ντρό­φισ­σες που, τότε, δεν έβλε­παν ισχυ­ρούς ιδε­ο­λο­γι­κούς λό­γους για να δια­φο­ρο­ποι­η­θούν ου­σια­στι­κά από την ηγε­τι­κή πλειο­ψη­φία, έβλε­παν, αντί­θε­τα, λό­γους για να κρι­τι­κά­ρουν (και κά­πο­τε αρ­κε­τά επι­θε­τι­κά) τη συ­νερ­γα­σία ανά­με­σα σε ένα τμήμα της διε­θνι­στι­κής αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς (των «τρο­τσκι­στών» της ΔΕΑ) με τους συ­ντρό­φους του Αρι­στε­ρού Ρεύ­μα­τος, που ανα­φέ­ρο­νταν στην πα­ρά­δο­ση των ΚΚ. Στις δύ­σκο­λες ημέ­ρες του 2015 απο­δεί­χθη­κε ότι η επι­μο­νή στην αντι­λι­τό­τη­τα, η επι­μο­νή στον προ­σα­να­το­λι­σμό στην ερ­γα­τι­κή τάξη, η επι­μο­νή στην ανα­φο­ρά στον μαρ­ξι­σμό, ήταν ενο­ποι­η­τι­κή βάση για να κρα­τή­σει η Α.Π. τις γραμ­μές της. Και είναι προς τιμήν των συ­ντρό­φων του Αρι­στε­ρού Ρεύ­μα­τος που τή­ρη­σαν τις δε­σμεύ­σεις προς τον εαυτό τους, προς τα μέλη τους, προς τον κόσμο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και του κι­νή­μα­τος, ση­κώ­νο­ντας ευ­θύ­νες βα­ρύ­τε­ρες από αυτές που κλη­θή­κα­με να ση­κώ­σου­με εμείς. Ανα­φε­ρό­μα­στε σε αυτή την εμπει­ρία γιατί στην μετά την 20η Σε­πτέμ­βρη πε­ρί­ο­δο, ρεύ­μα­τα και ομα­δο­ποι­ή­σεις που μπο­ρεί στο πα­ρελ­θόν να συ­γκρού­ο­νταν, σή­με­ρα οφεί­λουν να δου­λέ­ψουν μαζί για την οι­κο­δό­μη­ση μιας αντι­μνη­μο­νια­κής κοί­της της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς.  

Στην πο­ρεία προς τις εκλο­γές του Γε­νά­ρη του 2015, η τε­λι­κή ελ­πί­δα μας ήταν ότι η σί­γου­ρη εκλο­γι­κή νίκη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα οδη­γού­σε σε ένα νέο κύμα αι­τη­μά­των των μαζών, κύμα ελ­πί­δων που θα απαι­τού­σαν άμεση δι­καί­ω­ση, κύμα αγώ­νων από τα κάτω. Αυτό δεν συ­νέ­βη. Και εδώ οι ευ­θύ­νες ήταν πλέον όλο και πε­ρισ­σό­τε­ρο στο σύ­στη­μα «κυ­βέρ­νη­ση και κόμμα ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ» που, στο επτά­μη­νο από το Γε­νά­ρη μέχρι τις 12 Ιούλη, καλ­λιέρ­γη­σε συ­στη­μα­τι­κά την πα­θη­τι­κό­τη­τα των μαζών, ενα­πο­θέ­το­ντας όλες τις ελ­πί­δες στο απο­τέ­λε­σμα των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων με τους δα­νει­στές.  

ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΜΟ ΣΤΟ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟ  

Μετά τη νίκη στις εκλο­γές του Ιούνη του 2012, στο εσω­τε­ρι­κό του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ άρ­χι­σε μια πο­ρεία συ­ντη­ρη­τι­κο­ποί­η­σης. Η αί­σθη­ση ότι στις επό­με­νες εκλο­γές – όποτε και αν αυτές γί­νο­νταν – ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα κέρ­δι­ζε την κυ­βερ­νη­τι­κή εξου­σία, αντί να οδη­γή­σει στη ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­ση των σχέ­σε­ών του με τις μάζες και στη θω­ρά­κι­ση του κόμ­μα­τος απέ­να­ντι στις κα­θε­στω­τι­κές επιρ­ρο­ές, οδή­γη­σε σε αυτό που ο Γ. Δρα­γα­σά­κης ονό­μα­ζε «βίαιη ωρί­μαν­ση»:  

Στην καλ­λιέρ­γεια των σχέ­σε­ων με σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κούς κύ­κλους, με την κα­ρα­μαν­λι­κή Δεξιά, μετμή­μα­τα της κυ­ρί­αρ­χης τάξης. Στη με­τα­τό­πι­ση του προ­γράμ­μα­τος από την τα­ξι­κή μο­νο­μέ­ρεια στην πο­λι­τι­κή ανα­ζή­τη­σης μιας γε­νι­κής «διε­ξό­δου από την κρίση». Στην αλ­λα­γή των λει­τουρ­γιών στο κόμμα, με την αυ­το­νό­μη­ση της ηγε­τι­κής ομά­δας και τον πε­ριο­ρι­σμό των μελών σε ρόλο οπα­δών. Στην εγκα­τά­λει­ψη κάθε ρι­ζο­σπα­στι­κής-πα­ρεμ­βα­τι­κής τα­κτι­κής και στην κυ­ριαρ­χία των εκλο­γι­κών-ψη­φο­θη­ρι­κών σκο­πι­μο­τή­των.  

Αυτή η διο­λί­σθη­ση προς τα δεξιά επι­τα­χύν­θη­κε μετά τη με­γά­λη εκλο­γι­κή και πο­λι­τι­κή νίκη του Γε­νά­ρη. 

Η ηγε­τι­κή ομάδα, που είχε πλέον συ­γκρο­τη­θεί γύρω από τον Αλ. Τσί­πρα, αντι­με­τώ­πι­σε την κρί­σι­μη πε­ρί­ο­δο, αμέ­σως μετά τις εκλο­γές, με δύο βα­σι­κά κρι­τή­ρια:  

α) Την απο­φυ­γή της σύ­γκρου­σης με την κυ­ρί­αρ­χη τάξη στο εσω­τε­ρι­κό της χώρας. Γι’ αυτό πα­ρα­πέμ­φθη­καν στις κα­λέν­δες όλες οι «μο­νο­με­ρείς ενέρ­γειες» που είχε υπο­σχε­θεί ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (αύ­ξη­ση κα­τώ­τα­του μι­σθού, 13η σύ­ντα­ξη στους χα­μη­λο­συ­ντα­ξιού­χους, απο­κα­τά­στα­ση των Συλ­λο­γι­κών Συμ­βά­σε­ων, φο­ρο­λο­γι­κές ελα­φρύν­σεις για τις λαϊ­κές τά­ξεις κ.ο.κ.). Η ηγε­σία Τσί­πρα ανα­κά­λυ­πτε ότι ακόμα και οι με­τριο­πα­θείς φι­λερ­γα­τι­κές με­ταρ­ρυθ­μί­σεις, μέσα σε μια πε­ρί­ο­δο βα­θιάς κρί­σης, είναι δυ­να­τόν να επι­βλη­θούν στην πράξη μόνο ως τμήμα ενός με­τα­βα­τι­κού προ­γράμ­μα­τος αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής πο­λι­τι­κής. Και μπρο­στά σε αυτή τη δια­πί­στω­ση οπι­σθο­χω­ρού­σε άτα­κτα, ακυ­ρώ­νο­ντας όλο το με­ταρ­ρυθ­μι­στι­κό πρό­γραμ­μά της. Αυτή η άτα­κτη υπο­χώ­ρη­ση έφτα­σε στον πα­ρο­ξυ­σμό στον κρί­σι­μο τομέα τωντρα­πε­ζών, όπου ο Γ. Δρα­γα­σά­κης, αντί για την πο­λι­τι­κή της εθνι­κο­ποί­η­σης («υπό δη­μό­σιο, δη­μο­κρα­τι­κό, ερ­γα­τι­κό έλεγ­χο») που προ­έ­βλε­πε το πρό­γραμ­μα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, επα­νέ­φε­ρε απλώς (απλώς!)…με­γα­λο­στε­λέ­χη της σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρης πε­ριό­δου Ση­μί­τη.  

β) Την απο­φυ­γή – πάση θυσία! – της σύ­γκρου­σης με την ηγε­σία της ΕΕ και τους δα­νει­στές. Η πο­λι­τι­κή αυτή ξε­κί­νη­σε ως αυ­τα­πά­τη της προ­ε­κλο­γι­κής ρη­το­ρι­κής («η Μέρ­κελ θα δε­χθεί και θα είναι μέ­ρα-με­ση­μέ­ρι»), προ­χώ­ρη­σε σε εγκα­τά­λει­ψη της πο­λι­τι­κής του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ για στάση πλη­ρω­μών και την απαί­τη­ση δια­γρα­φής του (με­γα­λύ­τε­ρου μέ­ρους) του χρέ­ους, εξε­λί­χθη­κε σε «δια­πραγ­μά­τευ­ση» εφ’ όλης της ύλης με τους δα­νει­στές, για να φτά­σει στην κα­τά­πτυ­στη συμ­φω­νία με τις ευ­ρω­η­γε­σί­ες στις 20 Φλε­βά­ρη, που ήταν σαφές για κάθε εχέ­φρο­να άν­θρω­πο ότι οδη­γεί σε μνη­μό­νιο.  

Η προ­σπά­θεια του Τσί­πρα για απε­γκλω­βι­σμό από αυτή τη θα­να­τη­φό­ρα πα­γί­δα, κάτω και από τηναπει­λη­τι­κή πίεση της πλειο­ψη­φί­ας του κόμ­μα­τός του, οδή­γη­σε στην από­φα­ση για το Δη­μο­ψή­φι­σμα, στον τε­λευ­ταίο «σπα­σμό» ρι­ζο­σπα­στι­σμού από τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Η με­γά­λη πα­ρέμ­βα­ση των ερ­γα­τι­κών και λαϊ­κών δυ­νά­με­ων με το κα­θα­ρό ΟΧΙ του 62% έθεσε μπρο­στά στην ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ τα δι­λήμ­μα­τα όπως πραγ­μα­τι­κά ήταν: είτε επι­μο­νή στο πρό­γραμ­μα αντι­λι­τό­τη­τας, με πλήρη ρήξη με τους δα­νει­στές και έξοδο από την ευ­ρω­ζώ­νη, είτε υπο­τα­γή στο νέο μνη­μό­νιο για να «κρα­τη­θεί η χώρα στο ευρώ». Η ηγε­σία Τσί­πρα χρειά­στη­κε λι­γό­τε­ρο από 24 ώρες για να εντα­χθεί ορι­στι­κά στη δεύ­τε­ρη επι­λο­γή.  

Ο με­ταρ­ρυθ­μι­σμός, που προ­σπα­θού­σε να απο­φύ­γει τη σύ­γκρου­ση με τη ντό­πια κυ­ρί­αρ­χη τάξη και τις διε­θνείς συμ­μα­χί­ες και επι­λο­γές της, με­τα­το­πί­στη­κε υπο­χρε­ω­τι­κά στη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πο­λι­τι­κή.  

Το μή­νυ­μα αυτού του ξε­που­λή­μα­τος έχει με­γά­λη ση­μα­σία για την πο­λι­τι­κο­ποί­η­ση στο εσω­τε­ρι­κό της χώρας, αλλά και για τη διε­θνή Αρι­στε­ρά που πα­ρα­κο­λού­θη­σε συ­στη­μα­τι­κά τις εξε­λί­ξεις στην Ελ­λά­δα: Η πο­λι­τι­κή της αντι­λι­τό­τη­τας, για να νι­κή­σει, οφεί­λει να συ­γκρου­στεί – χωρίς όρια – με την κυ­ρί­αρ­χη τάξηστο εσω­τε­ρι­κό κάθε χώρας. Η πο­λι­τι­κή της αντι­λι­τό­τη­τας, για να νι­κή­σει, οφεί­λει επί­σης να συ­γκρου­στεί με τις ευ­ρω­η­γε­σί­ες, να σπά­σει την πει­θαρ­χία στις «συν­θή­κες» που επι­βλή­θη­καν στα προη­γού­με­να χρό­νια κυ­ριαρ­χί­ας του νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού, να τολ­μή­σει να βγει από την ευ­ρω­ζώ­νη και το ευρώ… Αυτή είναι μια «ελά­χι­στη» βάση για να μπο­ρεί να ελ­πί­ζει μια κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς στην απο­λύ­τως απα­ραί­τη­τη διε­θνή αλ­λη­λεγ­γύη.  

Προ­σπα­θώ­ντας να απο­φύ­γει αυτές τις δύο κρί­σι­μες επι­λο­γές, η ηγε­σία Τσί­πρα ωθή­θη­κε εκ των πραγ­μά­των να απο­δε­χθεί ένα νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο μνη­μό­νιο και να ανα­λά­βει την υπο­χρέ­ω­ση να το επι­βά­λει, δρώ­ντας πλέον ενά­ντια στα συμ­φέ­ρο­ντα των ερ­γα­ζο­μέ­νων και των λαϊ­κών τά­ξε­ων που (υπο­τί­θε­ται) εκ­προ­σω­πεί.  

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ  

α) Στην πα­ρού­σα φάση του κι­νή­μα­τος, αλλά και της μαρ­ξι­στι­κής Αρι­στε­ράς διε­θνώς, η επι­λο­γή των «πλα­τιών κομ­μά­των», η επι­λο­γή του Ενιαί­ου Με­τώ­που στο πο­λι­τι­κό πεδίο, η επι­λο­γή μιας μα­κράς και συ­στη­μα­τι­κής πο­λι­τι­κής συ­νερ­γα­σί­ας με τμή­μα­τα του ρι­ζο­σπα­στι­κού ρε­φορ­μι­σμού, ή του «κε­ντρι­σμού», εξα­κο­λου­θεί να είναι ανα­γκαία. Συν­δέ­ε­ται με τον αμυ­ντι­κό χα­ρα­κτή­ρα της πάλης της τάξης μας, συν­δέ­ε­ται με την υπο­χρέ­ω­ση συ­γκέ­ντρω­σης δυ­νά­με­ων για να διεκ­δι­κη­θούν νίκες, συν­δέ­ε­ται με τα προ­βλή­μα­τα ανα­συ­γκρό­τη­σης που αντι­με­τω­πί­ζουν όλα τα ρεύ­μα­τα μέσα στην Αρι­στε­ρά. Η πο­λι­τι­κή του Ενιαί­ου Με­τώ­που πα­ρα­μέ­νει ένα κρι­τή­ριο δια­χω­ρι­σμού με­τα­ξύ μιας απο­φα­σι­στι­κής δρά­σης για την αλ­λα­γή της υπάρ­χου­σας κα­τά­στα­σης των πραγ­μά­των και μιας βερ­μπα­λι­στι­κής ανα­φο­ράς στο μαρ­ξι­σμό, στην επα­νά­στα­ση κ.ο.κ.  

β) Αυτή η επι­λο­γή έχει σο­βα­ρές πο­λι­τι­κές προ­ϋ­πο­θέ­σεις. Η ίδρυ­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ είχε ως υπό­βα­θρο την απόρ­ρι­ψη της κε­ντρο­α­ρι­στε­ρής στρα­τη­γι­κής. Όμως η ίδια η εξέ­λι­ξη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ απέ­δει­ξε ότι τα πο­λι­τι­κά, ιδε­ο­λο­γι­κά και ορ­γα­νω­τι­κά «κενά», μέσα στα ενω­τι­κά εγ­χει­ρή­μα­τα της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς, δί­νουν νέες ευ­και­ρί­ες ανα­σύ­στα­σης μιας κε­ντρο­α­ρι­στε­ρής πο­λι­τι­κής, που μπο­ρεί να φτά­σει και στον από­λυ­το σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρο εκ­φυ­λι­σμό, όπως στην πε­ρί­πτω­ση της ηγε­σί­ας Τσί­πρα. Οι προ­σα­να­το­λι­σμοί του Ιγ­γλέ­σιας στο Podemos και η στρο­φή της ηγε­σί­ας του Μπλό­κο προς τη συ­γκυ­βέρ­νη­ση με τη σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία, απο­δει­κνύ­ουν ότι τα φαι­νό­με­να αυτά είναι κάθε άλλο παρά απο­μο­νω­μέ­να.  

γ) Αυτό ση­μαί­νει ότι οι δυ­νά­μεις της μαρ­ξι­στι­κής αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς, αν και όπου κά­νουν την επι­λο­γή των «πλα­τιών κομ­μά­των», οφεί­λουν να την κά­νουν με ει­δι­κό τρόπο: Δια­τη­ρώ­ντας απο­φα­σι­στι­κά την ιδε­ο­λο­γι­κή και ορ­γα­νω­τι­κή αυ­το­νο­μία τους, δια­τη­ρώ­ντας την ελευ­θε­ρία και την πραγ­μα­τι­κή δυ­να­τό­τη­τα σε κρι­τι­κή και δια­φο­ρο­ποί­η­ση. Παίρ­νο­ντας ει­δι­κή μέ­ρι­μνα, εγκαί­ρως, για τη συ­γκρό­τη­ση αρι­στε­ρής πτέ­ρυ­γας, με έμ­φα­ση στο πρό­γραμ­μα και στον τα­ξι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό. Αυτά πρέ­πει να γί­νο­νται δη­μό­σια, να φτά­νουν στη με­γά­λη μάζα των μελών του κόμ­μα­τος, αλλά και στα πρω­το­πό­ρα τμή­μα­τα των αγω­νι­στών-στριών έξω από αυτό.  

δ) Στην Ελ­λά­δα η πάλη της «πε­ριό­δου ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ» δεν ήταν σι­σύ­φεια. Η έγκαι­ρη συ­γκρό­τη­ση της Αρι­στε­ρής Πλατ­φόρ­μας, η συ­γκρό­τη­ση άλλων ρι­ζο­σπα­στι­κών-μαρ­ξι­στι­κών «αντι­πο­λι­τεύ­σε­ων» («53+», Νε­ο­λαία) στο εσω­τε­ρι­κό του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, είχε ως απο­τέ­λε­σμα, στην κρί­σι­μη στιγ­μή, ένα ση­μα­ντι­κό τμήμα του κόμ­μα­τος να αντι­δρά­σει με τον απα­ραί­τη­το δια­χω­ρι­σμό απέ­να­ντι στον εκ­φυ­λι­σμό του.  

Ο κό­σμος αυτός, σε συ­νά­ντη­ση με τμή­μα­τα της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ και της βάσης του ΚΚΕ (τμή­μα­τα που έχουν να λύ­σουν άλλα, εξί­σου σο­βα­ρά ζη­τή­μα­τα προ­σα­να­το­λι­σμού, όπως το ξε­πέ­ρα­σμα του σε­χτα­ρι­σμού και μιας δρά­σης που λο­γο­δο­τεί κυ­ρί­ως στην ιδε­ο­λο­γι­κή αυ­τάρ­κεια), είναι δυ­να­τόν να συ­γκρο­τή­σει μια δύ­να­μη στρα­τη­γι­κής ση­μα­σί­ας, στις νέες συν­θή­κες στην Ελ­λά­δα, στις συν­θή­κες που θα δια­μορ­φώ­νει η υλο­ποί­η­ση του 3ου Μνη­μο­νί­ου, υπό την πο­λι­τι­κή ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και του Αλ. Τσί­πρα.  

Η πο­ρεία ανα­συ­γκρό­τη­σης στην Ελ­λά­δα μιας μα­ζι­κής, ρι­ζο­σπα­στι­κής, αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς στο πε­ρι­βάλ­λον του 21ου αιώνα θα συ­νε­χι­στεί.  

ε) Αυτό ακρι­βώς είναι το νόημα της συμ­με­το­χής μας στη Λαϊκή Ενό­τη­τα. Η ΛΑΕ υπήρ­ξε ως συ­νά­ντη­ση του πιο προ­ω­θη­μέ­νου τμή­μα­τος της αρι­στε­ρής «αντι­πο­λί­τευ­σης» μέσα στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, της Αρι­στε­ρής Πλατ­φόρ­μας, ενός τμή­μα­τος της ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ (ΑΡΑΝ, ΑΡΑΣ) και ανέ­ντα­χτων αγω­νι­στών, που κα­τα­νό­η­σαν την ανά­γκη να εκ­φρα­στεί από την αρχή η πο­λι­τι­κή και εκλο­γι­κή αντι­πα­ρά­θε­ση με τη μνη­μο­νια­κή με­τάλ­λα­ξη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.  

Η εκλο­γι­κή απο­τυ­χία της (με μόλις 7.000 ψή­φους κάτω από το όριο του 3%) ήταν πραγ­μα­τι­κή. Όμως δια­θέ­τει μια συ­γκρο­τη­μέ­νη συ­σπεί­ρω­ση, τη δυ­να­τό­τη­τα πο­λι­τι­κών πρω­το­βου­λιών και τη δυ­να­τό­τη­τα μιας ση­μα­ντι­κής διεύ­ρυν­σης. Γι’ αυτό, σε ό,τι μας αφορά, αντι­με­τω­πί­ζου­με τη Λαϊκή Ενό­τη­τα όχι ως ολο­κλη­ρω­μέ­νο νέο φορέα, αλλά ως πο­λι­τι­κό «μέ­τω­πο υπό κα­τα­σκευή». Αν συ­νυ­πο­λο­γι­στεί το δυ­να­μι­κό και άλλων ρι­ζο­σπα­στι­κών πρω­το­βου­λιών, προ­κύ­πτει μια εν­δια­φέ­ρου­σα δια­πί­στω­ση: Πρό­κει­ται για όπλα με­γα­λύ­τε­ρης εμ­βέ­λειας απ’ όσα δια­θέ­τα­με όσοι ξε­κι­νή­σα­με το εγ­χεί­ρη­μα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, στις μα­κρι­νές πλέον συν­θή­κες του 2003-2004…

*Πηγές: Περιοδικό “Κόκκινο”, rproject.gr