Η Sahra Wagenknecht, εικόνα της γερμανικής Αριστεράς, θεωρεί το Ευρώ ως ένα σφάλμα, το οποίο πεθαίνει. Το ότι η αριστερή λαϊκίστρια μ’ αυτό συμπίπτει με τους δεξιούς λαϊκιστές, δεν την ενοχλεί.
Μετάφραση: Λ. Λαμπρόπουλος
«Στην ευρωπαϊκή περιφέρεια εξαφανίζεται η ευημερία», λέει η Sahra Wagenknecht. (Archivbild)
Με τη Sahra Wagenknecht μίλησε ο Dominique Eigenmann στο Βερολίνο στις 11.09.2015
Είστε, στη γερμανική Αριστερά εκείνη που σπάει ένα ταμπού, καθώς ανοιχτά θέτετε υπό αμφισβήτηση το ευρώ. Ποιος είναι ο λόγος γι’αυτό;
Αυτό είναι ένα ταμπού περισσότερο για την κυρία Μέρκελ, η οποία λέει: Αποτυγχάνει το ευρώ, αποτυγχάνει η Ευρώπη. Τι αλαζονεία! Βιώνουμε όμως ακριβώς αυτό, το πώς η Ευρώπη στο Ευρώ και με το ευρώ αποτυγχάνει. Είδαμε στην Ελλάδα, πως με τη βοήθεια της ΕΚΤ «ψαλιδίζονται» όλα τα περιθώρια ελιγμών μίας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης. Βιώνουμε, το πώς η οικονομική ανισορροπία μεταξύ μεμονωμένων χωρών τις Ευρώπης ακόμη περισσότερο διευρύνεται, πως η Γαλλία και η Ιταλία αποβιομηχανίστηκαν. Γι’αυτό πρέπει κανείς να σκεφτεί εναλλακτικές.
Ποια θα ήταν τότε η εναλλακτική; Πίσω στο Μάρκο, στο Φράγκο, στη Δραχμή;
Θα ήταν λογικό, ένα ευρωπαϊκό νομισματικό σύστημα να διαμορφώσουμε, στο οποίο η ΕΚΤ θα φροντίζει για σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες. Για να μη δώσουμε κανένα χώρο για κερδοσκοπικές επιθέσεις, δεν πρέπει να κυμαίνονται ελεύθερα οι ισοτιμίες. Αλλά αν οι οικονομικές ανισορροπίες γίνουν υπερβολικά μεγάλες, πρέπει οι ανατιμήσεις και υποτιμήσεις να είναι δυνατές.
Οι υπέρμαχοι του Ευρώ λένε, ότι το κοινό νόμισμα συγκρατεί τα μέλη σε οικονομική σταθερότητα , για τη δική τους ευημερία. Τι έχετε εσείς εναντίον;
Σταθερότητα; Πρέπει κανείς να παρακολουθήσει τα οικονομικά δεδομένα: Στην ευρωπαϊκή περιφέρεια εξαφανίζεται η βιομηχανία, και με αυτή εξαφανίζονται και οι θέσεις εργασίας και η ευημερία. Όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά επίσης στην Ιταλία και τη Γαλλία αυτό επικρατεί. Η ανεργία των νέων στην Ισπανία είναι τόσο υψηλή όσο στην Ελλάδα. Μία ολόκληρη γενιά βρίσκεται σήμερα στις χώρες τις κρίσης ανάμεσα στην ελπίδα και την προοπτική. Και η Γερμανία ακμάζει πρωτ’απ’όλα λόγω του καθοδηγούμενο με την Agenda 2010, ντάμπινγκ των μισθών. Επίσης εδώ υπάρχουν πάντα περισσότεροι άνθρωποι σε κακοπληρωμένες ή ορισμένου χρόνου δουλειές. Αυτά όλα όμως δεν είναι επιτυχημένο μοντέλο, σε όλες τις περιπτώσεις για την πλειοψηφία του πληθυσμού.
Είναι αυτό μια συνέπεια του ευρώ;
Το γερμανικό ντάμπινγκ των μισθών δεν είναι συνέπεια του ευρώ. Αλλά το ευρώ προκαλεί το εξής: οι άλλες χώρες να έχουν μόνο την επιλογή, είτε τις αγορές εργασίας τους να ομοίως να φιλελευθεροποιούν και τον τομέα χαμηλού μισθολογικού κόστους να μεγαλώνουν είτε αλλιώς να προσβλέπουν, πως οι επιχειρήσεις τους από το γερμανικό ανταγωνισμό των εξαγωγών θα σαρωθούν. Παλιότερα μπορούσαν έναντι του γερμανικού νομίσματος να κάνουν υποτίμηση και αυτό έκαναν συχνά. Η Ελβετία έχει όμως ουσιαστικές εμπειρίες , ποιες επιπτώσεις έχει έναντι μιας ισχυρής ισοτιμίας. Για τους νοτιοευρωπαίους είναι ακριβώς αυτό σε σχέση με τη Γερμανία η μόνιμη κατάσταση. Εκτός αυτού υπάρχει η πρωτ’απ’όλα από τη γερμανική κυβέρνηση επιβεβλημένη δικτατορία της λιτότητας, που αναγκάζει τις χώρες, μόνες τους στη χειρότερη κρίση να κάνουν περικοπές. Έτσι αυτές δε στέκονται ποτέ ξανά στα πόδια τους.
Θα ήταν η Γερμανία και η Γαλλία κοινωνικότερες και , αν αυτές είχαν ξανά το μάρκο και το φράγκο;
Όχι αυτόματα. Αυτό εξαρτάται ακόμα από αυτό: το ποιος κυβερνά. Αλλά σε αντίθεση με σήμερα θα υπήρχαν περιθώρια ελιγμών, ώστε να επιβάλλουν μια κοινωνικότερη και δικαιότερη πολιτική. Η Ολλανδία έχει αποτύχει μ’αυτό, και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κατά μείζονα λόγο. Έτσι, όπως λειτουργεί σήμερα η Ευρωζώνη και η ΕΕ, είναι αυτό το τέλος κάθε δημοκρατίας!
Οι Έλληνες ήθελαν οπωσδήποτε να μείνουν στο πλαίσιο του Ευρώ, αλλά χωρίς να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις, οι οποίες συνεπάγονταν.
«Δε θέλουμε περαιτέρω πολιτική περικοπών», αυτό ήταν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Δεν έγινε ερώτηση για το Ευρώ. Γεγονός είναι, ότι μέσα στην Ευρωζώνη τα πολιτικά περιθώρια ελιγμών έχουν γίνει εξαιρετικά στενά και τα αποτελέσματα των εκλογών γίνονται πάντα χωρίς σημασία. Εκεί πρέπει κανείς να αναρωτηθεί: θέλει κανείς μια δημοκρατική Ευρώπη ή μία, η οποία από τους τεχνοκράτες των Βρυξελλών, τους λομπίστες των κοντσέρν και από τον-από κανέναν εκλεγμένο -πρώην τραπεζίτη Ντράγκι στην κορυφή της ΕΚΤ να διοικείται;
Έχει αποκαλύψει την υποστήριξή σας σε ένα Grexit. Θα ήταν αυτή η καλύτερη λύση για τον ελληνικό λαό;
Μια έξοδος χωρίς χωρίς συνοδευτική στήριξη μέσω μιας κεντρικής τράπεζας θα ήταν βίαιη. Η ΕΚΤ θα έπρεπε να φροντίσει , το νόμισμα να υποτιμηθεί τόσο ισχυρά, όσο είναι απαραίτητο, ώστε να ξαναγίνει ανταγωνιστικό. Χωρίς στήριξη η δραχμή θα βυθιζόταν στον πάτο, αυτό θα επέτεινε τη φτώχεια. Τουλάχιστον, μέχρι οι δυνατότητες της Ελλάδας στην αγροτική οικονομία και βιομηχανία ξανά να διαμορφωθούν. Αλλά εγώ δε βλέπω , πως η Ελλάδα μέσα στον κροσέ του Ευρώ και τους κανόνες της ενιαίας αγοράς της ΕΕ θα καταφέρει ξανά να σταθεί στα πόδια της. Τώρα έχουμε μια φρίκη δίχως τέλος. Η υπαγόρευση περικοπών κάνει τη χώρα περισσότερο φτωχή και όταν τα χρήματα από το τελευταίο πακέτο βοήθειας αναλωθούν, θα έρθει η επόμενη διαμάχη για το grexit.
Βλέπετε στο-ας πούμε- ξεπερασμένο εθνικό κράτος τον πρωταγωνιστή που μπορεί να διαρρήξει αυτό το ευρωπαϊκό κορσέ. Ταυτόχρονα μόνο μία ένωση όπως η ΕΕ διαμορφώνει ωστόσο, ένα εγνωσμένο αντίβαρο στη δύναμη των αγορών της παγκοσμιοποίησης.
Η διεθνοποιημένη οικονομία εξαναγκάζει σε διεθνοποιημένη πολιτική – αυτό ακούγεται εύλογο, αλλά μόνο στην επιφάνεια. Στην πράξη δεν λειτουργεί, γιατί η δημοκρατία χρειάζεται έναν χώρο, στον οποίο μπορεί να ζήσει και στον οποίο οι άνθρωποι επίσης μπορούν να παρακολουθούν και να επιβλέπουν, τι κάνουν οι πολιτικοί. Αυτός ο χώρος είναι πάντα ακόμη το ξεχωριστό κράτος, όχι η Ευρώπη. Το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο είναι ατελείωτα πολύ απομακρυσμένο από τους πολίτες και η κομισιόν ένα τεχνοκρατικό δημιούργημα. Γι’αυτό έχουν τα κοντσέρν ένα εύκολο παιχνίδι , αυτούς τους οργανισμούς για τα δικά τους συμφέροντα να κυριεύσουν. Σε εθνικό πλαίσιο αυτό είναι κάπως δυσκολότερο. Η Ελβετία είναι ωστόσο ένα θαυμάσιο παράδειγμα, πως η άμεση δημοκρατία λειτουργεί. Αν ήταν η Ελβετία μέλος της ΕΕ και της Ευρωζώνης, δε θα μπορούσαν καθόλου οι πολίτες για πολλά πράγματα, να ψηφίζουν . Ήδη σήμερα αναμειγνύεται η κομισιόν από το τραπεζικό σύστημα μέχρι τους δημοτικούς προυπολογισμούς στα συμφέροντα των κρατών μελών. Και στο μέλλον θέλουν οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών να καθορίζουν τις μισθολογικές πολιτικές.
Θα επιθυμούσατε το πρότυπο της άμεσης δημοκρατίας της Ελβετίας επίσης για τη Γερμανία;
Οπωσδήποτε. Αυτό είναι ένα προοδευτικό όργανο, ακόμα και αν σε κάποιον δεν αρέσει να αποφασίζει τις λεπτομέρειες για όλα αυτά που προκύπτουν. Ένα σύστημα, στο οποίο οι άνθρωποι πάνω σ’αυτό, που ενδιαφέρει άμεσα, επίσης άμεσα μπορούν να αποφασίσουν, το θεωρώ ως μακράν ανώτερο του καθαρού κοινοβουλευτισμού. Υπάρχουν θέματα με την ασφάλεια, τα οποία σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο πρέπει να ρυθμιστούν. Όσο το δυνατόν περισσότερο θα έπρεπε να ρυθμίζονται όμως στις δημοκρατίες των κρατών, γιατί μόνο εδώ υπάρχει ακόμα μια ορισμένη λογοδοσίας και δημοκρατικός έλεγχος των πολιτικών ιθυνόντων.
Με τη λαϊκιστική σας κριτική στο Ευρώ και στην Ευρώπη πλησιάζετε από τα αριστερά τις θέσεις των δεξιών λαϊκιστών, οι οποίοι για κάποιο χρονικό διάστημα θέλουν επιστροφή στο εθνικό κράτος και στα παλιά νομίσματα. Πως σας φαίνεται αυτό;
Δεν πρόκειται σ’εμένα γι’αυτό, να κάνω δηλαδή προτάσεις, οι οποίες είναι δημοφιλείς, αλλά γι’αυτό: να προτείνω το σωστό. Οι δεξιοί λαϊκιστές έχουν τελείως άλλους στόχους, γιατί δεν πρόκειται για την αποκατάσταση της δημοκρατίας, αλλά για εθνικιστικές προκαταλήψεις μέχρι και ρατσιστικές. Ακριβώς γι’αυτό θα ήταν παράλογο, σ’αυτές τις ομάδες τη δικαιολογημένη κριτική στη σημερινή ΕΕ να παραχωρήσουμε.
Οι υποστηρικτές της ΕΕ θέλουν να θεραπεύσουν τις ελλείψεις της ένωσης, ενώ ενισχύουν την Ευρώπη και περιορίζουν την κυριαρχία των εθνικών κρατών περαιτέρω. Ένας λάθος δρόμος;
Όπως ειπώθηκε, υπάρχουν πράγματα, για τα οποία θα ήταν καλό, σε ευρωπαϊκό επίπεδο να συνεννοούμαστε. Από την προστασία του περιβάλλοντος και τη φορολόγηση των επιχειρήσεων μέχρι τη διαχείριση του προσφυγικού προβλήματος. Ωστόσο τα αποτελέσματα σ’αυτούς τους τομείς είναι όντως φτωχά . Η ΕΕ έχει λειτουργήσει μέχρι τώρα ως μηχανή της απορρύθμισης και της ιδιωτικοποίησης.
Έχετε γράψει στο βιβλίο σας «Ελευθερία αντί του Καπιταλισμού» του 2011 , ότι η Ευρώπη μια κοινή οικονομική πολιτική χρειάζεται , αλλά όχι οικονομική διακυβέρνηση. Αυτό δεν είναι μία αντίφαση;
Αυτό το βιβλίο έχει γραφτεί σε ένα χρόνο, στον οποίο ακόμα είχα την ελπίδα, ότι κανείς μπορεί να διατηρήσει το Ευρώ.
Αυτή την ελπίδα την έχετε αφήσει;
Ναι, σε μεγάλο βαθμό. Είναι σωστό όμως επίσης ότι: όταν κανείς θέλει να διατηρήσει το Ευρώ, χρειάζεται μια συντονισμένη οικονομική πολιτική.
Τι εννοείτε μ’αυτό;
Στην ουσία, θα έπρεπε να υπάρχει μία συντονισμένη μισθολογική πολιτική. Αλλά δεν υπάρχει καμία δικαιοδοσία, στην οποία να μπορεί κάποιος να αναθέσει λογικά αυτό το συντονισμό. Σίγουρα όχι στους λομπίστες των κοντσέρν στην κομισιόν, οι οποίοι πάντα σε ζημιά των εργαζομένων και σε όφελος των εργοδοτών θα τον χρησιμοποιούσαν.
Επειδή η ΕΕ δε συμμερίζεται τις παραδείσιες ιδέες σας για το κοινωνικό κράτος ή δεν τις χρηματοδοτεί, θέλετε επιστροφή στο εθνικό κράτος;
Το κράτος πρόνοιας διαμορφώθηκε ιστορικά στο πλαίσιο του εθνικού κράτους, κι αυτό δεν είναι σύμπτωση. Τα κοινωνικά δικαιώματα κερδήθηκαν σε μεμονωμένες χώρες, όχι στην Ευρώπη, όπου οι συνθήκες είναι πολύ ετερογενείς. Ακόμα και ο οικονομολόγος Friedrich von Hayek γνώριζε, ότι η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στο ευρωπαϊκό επίπεδο θα οδηγήσει σαν τάση στη διάλυση αυτών των δικαιωμάτων και κανόνων. Το έχει υποστηρίξει αυτό από το ενδιαφέρον της εξασθένησης του κοινωνικού κράτους. Ακριβώς έτσι έχει λειτουργήσει αυτό στην ΕΕ επίσης.
Αυτό μπορεί να ισχύει από την πλευρά της Γερμανίας, οι Σλοβάκοι και Ρουμάνοι όμως το βλέπουν εντελώς αλλιώς.
Εκεί δεν υπάρχει κάτι για να ανατραπεί, καθώς φυσικά δεν υπήρχε τίποτα εκεί! Όταν όμως οι Ευρωπαϊκοί οργανισμοί τώρα επίσης ξεκινήσουν να υπαγορεύουν τη μισθολογική πολιτική και τους προϋπολογισμούς των μεμονωμένων χωρών, αυτό θα είναι μία σκοτεινή προοπτική. Κανείς δε χρειάζεται μία τέτοια δικτατορία των τεχνοκρατών!
Στη Γερμανία θα είχε το SPD, η Αριστερά και οι Πράσινοι στο κοινοβούλιο μαζί μια αριθμητική πλειοψηφία, για να κυβερνήσουν. Αλλά μεγάλες μερίδες του κόμματός σας, με εσάς μπροστά, δε θέλουν καθόλου να κυβερνήσουν. Γιατί πραγματικά όχι;
Φυσικά θέλουμε να κυβερνήσουμε, όταν συγχρόνως έχουμε την ευκαιρία, να επιβάλλουμε μια άλλη πολιτική στη Γερμανία: δικαιότερους φόρους, υψηλότερους μισθούς, καλύτερες συντάξεις. Αλλά δε θα κυβερνήσουμε ώστε η κυρία Μέρκελ έναντι του κυρίου Γκάμπριελ να εναλλαχθεί, ο οποίος μετά θα εφαρμόσει την ίδια πολιτική. Το SPD πρέπει απλά να ξεκαθαρίσει, αν αυτό πραγματικά για καιρό ο συγκεχυμένος μικρός αδερφός του CDU θα ήθελε να είναι ή ξανά θα θέλει είναι ότι έχει συνδεθεί κάποτε με τον όρο Σοσιαλδημοκρατία.
(Tages-Anzeiger)
(Συντάχθηκε: 10.09.2015, 17:55 )
Sahra Wagenknecht
Posts
