ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ , http://iskra.gr
Από τη συμφωνία – κοινό ανακοινωθέν των Βρυξελλών, που ενσωματώθηκε και στο νόμο με τα πρώτα προαπαιτούμενα για το μνημόνιο 3 (ΦΕΚ 80Α/2015), προκύπτει σαφώς ακυρώνεται η προγραμματική θέση του ΣΥΡΙΖΑ για άσκηση δημόσιου και κοινωνικού ελέγχου στις τράπεζες, με ό,τι σημαίνει αυτό για την τραπεζική λειτουργία σε σχέση με τα συμφέροντα της κοινωνίας.
Δεν επιτρέπονται πλέον οι πολιτικές - κυβερνητικές παρεμβάσεις στις διοικήσεις των τραπεζών, κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με την πρόσληψη ανώτερων διοικητικών στελεχών.Επιπλέον, υπάρχει δέσμευση, ότι τελικός στόχος θα πρέπει να είναι η ολοκληρωτική επανιδιωτικοποίηση των τραπεζών με το πέρας του προγράμματος, παρότι σήμερα στις τρεις συστημικές, μέσω των μετοχών του ΤΧΣ, το δημόσιο κατέχει πλειοψηφικό πακέτο, ενώ και στη Eurobank διατηρεί σημαντικό μερίδιο. Επίσης, προαλείφεται νέος κύκλος ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών (αυτό δεν συμβαίνει λόγω άμεσων προβλημάτων κεφαλαιακής επάρκειας, το πρόβλημα είναι στη ρευστότητα όχι στα κεφάλαια).
Η αδυναμία άσκησης ουσιαστικού ελέγχου αναπαράγει τις στρεβλώσεις που υπάρχουν στη χρηματοδοτική λειτουργία των τραπεζών, η οποία προσανατολίζεται στην εξυπηρέτηση συμφερόντων και όχι στην υποστήριξη ενός πλάνου παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Σε συνδυασμό με την αύξηση της προκαταβολής φόρου και για τις μικρές επιχειρήσεις, αναμένεται να παραμείνουν κλειστοί οι «τραπεζικοί κρουνοί» για αυτές (με ό,τι αυτό σημαίνει για το προσωπικό τους), και τα διαθέσιμα να κατευθυνθούν για άλλη μια φορά σε γνωστούς γιγάντιους ομίλους του εσωτερικού και του εξωτερικού.
Ομαδικές απολύσεις, ελαστικές σχέσεις εργασίας στις τράπεζες
Επιπλέον, παραμένουν σε ισχύ τα πλάνα αναδιάρθρωσης (restructuring plans) των τραπεζών, που αποτελούν έγγραφες δεσμεύσεις με προαπαιτούμενα στρατηγικού και ποσοτικού χαρακτήρα, έναντι των κεφαλαίων που έλαβαν για την πρώτη ανακεφαλαιοποίησή τους. Ως επίπτωση αυτών, αναμένεταιπεραιτέρω μείωση των θέσεων εργασίας στον κλάδο, η οποία λόγω της δέσμευσης για νομοθέτηση νέου πλαισίου για τις ομαδικές απολύσεις, μπορεί να συμβεί πλέον με αυτήν τη μορφή και όχι με τις γνωστές «εθελούσιες». Ταυτόχρονα, αναμένεται επέκταση των ελαστικών σχέσεων εργασίας. Τέλος, η προτεινόμενη απομείωση του ενεργητικού των τραπεζών οδηγεί σε εκποίηση φιλέτων (π.χ., ασφαλιστικές εταιρίες, θυγατρικές εξωτερικού).
Πρόβλημα στην επικουρική ασφάλιση των τραπεζοϋπαλλήλων
Η ενοποίηση όλων των ταμείων επικουρικής ασφάλισης στο ΙΚΑ/ΕΤΑΜ εγείρει τεράστια ζητήματα για τους τραπεζοϋπάλληλους, πολλοί από τους οποίους υπάγονται στο ΕΤΑΤ, με όρους ακόμη και προσυνταξιοδοτικών παροχών. Σημειώνεται ότι τα ταμεία του κλάδου χαρακτηρίζονταν διαχρονικά από υψηλότερες εισφορές εργαζόμενου και εργοδότη σε σχέση με τα βασικά ισχύοντα, κάτι που αιτιολογούσε και τους διαφορετικούς όρους ασφάλισης. Η μείωση των θέσεων εργασίας, αφενός, και η αλλαγή του καθεστώτος επικουρικής ασφάλισης το 2005, προκάλεσε την προβληματική κατάσταση των Ταμείων, η οποία θα αντιμετωπιστεί σε βάρος των ασφαλισμένων για ακόμη μία φορά.
«Κόκκινα δάνεια»
Στη συμφωνία, γίνεται ρητή αναφορά στην ανάγκη αντιμετώπισης των «κόκκινων δανείων», που υπολογίζονται πλέον σε 120 δισ. ευρώ, κάτι που προφανώς προκαλεί ζήτημα βιωσιμότητας για τις ελληνικές τράπεζες. Τη μελέτη για το φορέα που θα χειριστεί τα προβληματικά χαρτοφυλάκια των τραπεζών αναλαμβάνει η πολυεθνική «Nomura», που ευθύνεται για χιλιάδες κατασχέσεις κατοικιών στην Ισπανία. Σημειώνεται, ότι η δέσμευση για αλλαγές στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας αποσκοπούν ακριβώς στην επιτάχυνση των διαδικασιών πλειστηριασμού, ενώ από πουθενά δεν προκύπτει ότι πρόκειται να επεκταθεί το μέτρο της προστασίας της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς (άλλωστε,οι επίσημες δηλώσεις μιλούν για προστασία μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους). Υπάρχει ρητή δέσμευση ότι τα απαιτούμενα κεφάλαια των 25 δις. θα αποπληρωθούν από ισόποσες ιδιωτικοποιήσεις εθνικού πλούτου μέσω του νέου ΤΑΙΠΕΔ.
Αγροτικός τομέας
Μια άλλη κοινωνική διάσταση αφορά στον αγροτικό τομέα. Με δεδομένη την αλλαγή του φορολογικού καθεστώτος για τους αγρότες (παρά το ότι η κυβέρνηση επισήμως το διέψευσε, αν και ευρωπαίος αξιωματούχος το ανέφερε), προκύπτουν πολλά ερωτηματικά για τη δυνατότητα αποπληρωμής από μέρους τους των δανειακών υποχρεώσεων, οι οποίες στις περισσότερες περιπτώσεις καλύπτονται από υποθήκευση αγροτικής γης, με όρους συγκέντρωσης κυρίως στην Τράπεζα Πειραιώς (αυτή που πήρε το «καλό» κομμάτι της Αγροτικής, που συνταράσσεται πλέον από σκάνδαλο με τα «θαλασσοδάνεια»).
«Μαρτύριο της σταγόνας»
Αξίζει τέλος να επισημανθεί ότι η όποια ομαλοποίηση της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος με βάση τη συμφωνία δεν προκύπτει αυτόματα. Βρίσκεται υπό την αίρεση της επιστροφής στις τράπεζες της ρευστότητας που έχει αποτραβηχτεί τους προηγούμενους μήνες, και αφετέρου της επέκτασης της παροχής ρευστότητας μέσω ELA. Ειδικά στη δεύτερη περίπτωση, φαίνεται ότι το «μαρτύριο της σταγόνας» θα συνεχιστεί. Διότι, παρά τη διαμορφωμένη κατάσταση, η ΕΚΤ αποφάσισε πριν λίγες ημέρες να αυξήσει το όριο μόνο κατά 900 εκατ. ευρώ.
Πέμπτη 23 Ιουλίου 2015