And a happy New Year
Let's hope is a good one
Without any fear
Let's hope is a good one
Without any fear
Όποια και να ήταν η σύνθεση των στελεχών τους, η υποστήριξη της ρουμανική οργάνωσης IronGuardπροερχόταν από τη φτωχή αγροτιά και το εκλογικό σώμα της ουγγρικής οργάνωσης ArrowCrossαποτελούσαν σε μεγάλο βαθμό εργάτες (το Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν παράνομο, ενώ το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, πάντα μικρό, πλήρωσε το τίμημα για την ανοχή που είχε δείξει στο καθεστώς Horthy). Μετά την ήττα της αυστριακής Σοσιαλδημοκρατίας το 1934, υπήρξε μια αξιοσημείωτη μετατόπιση προς το Ναζιστικό Κόμμα, ιδιαίτερα δε στις αυστριακές επαρχίες. Επιπλέον, από τη στιγμή που εγκαταστάθηκαν φασιστικές κυβερνήσεις με δημόσια νομιμοποίηση, όπως στην Ιταλία και τη Γερμανία, πολύ περισσότεροι πρώην σοσιαλιστές και κομμουνιστές εργάτες απ’ όσους αρέσκεται να υπολογίζει η αριστερή παράδοση, προσχώρησαν στα νέα καθεστώτα.Παρ’ όλα αυτά, και εφόσον τα φασιστικά κινήματα δυσκολεύονταν να βρουν απήχηση στα αυθεντικά παραδοσιακά στοιχεία της αγροτικής κοινωνίας (εκτός κι αν ενισχύονταν από άλλες οργανώσεις, όπως η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, πράγμα που έγινε στην Κροατία) και αποτελούσαν τους ορκισμένους εχθρούς ιδεολογιών και κομμάτων που ταυτίζονταν με τις οργανωμένες εργατικές τάξεις, ο πυρήνας της πελατείας τους φυσιολογικά εντοπίζεται στα μεσαία κοινωνικά στρώματα.
Πιο ανοιχτό παραμένει το ερώτημα του βαθμού επέκτασης της αρχικής απήχησης του φασισμού στη μεσαία τάξη. Βέβαια, ισχυρή ήταν η απήχησή του στους νέους των μεσαίων τάξεων, ιδιαίτερα στους φοιτητές πανεπιστημίων της ηπειρωτικής Ευρώπης, οι οποίοι στο Μεσοπόλεμο έγινα διαβόητοι για την ακροδεξιά τους τοποθέτηση. Επίσης, 13% των μελών του Ιταλικού Φασιστικού Κινήματος το 1921 (δηλαδή πριν την Πορεία προς τη Ρώμη) ήταν φοιτητές. Στη Γερμανία, το 5% με 10% των φοιτητών ήταν κομματικά μέλη ήδη από το 1930, όταν η μεγάλη πλειοψηφία των μελλοντικών Ναζί δεν είχε ακόμα αρχίσει να δείχνει ενδιαφέρον για τον Χίτλερ(Kater, 1985, σ. 467.Noelle- Neumann, 1967, σ.196). Όπως θα δούμε, ισχυρή αντιπροσώπευση είχε το στοιχείο των πρώην αξιωματικών που προέρχονταν από τη μεσαία τάξη: ήταν εκείνοι για τους οποίους ο Μεγάλος Πόλεμος, μ’ όλες του τις φρικαλεότητες, σήμαινε το κορυφαίο προσωπικό τους επίτευγμα, θέση από την οποία κοίταζαν με μεγάλη απογοήτευση την πεζότητα της μελλοντικής τους πολιτικής ζωής. Υπήρχαν, φυσικά, τμήματα των μεσαίων στρωμάτων ιδιαίτερα δεκτικά στην πρόσκληση για δράση. Από μια ευρύτερη άποψη, όσο ισχυρότερη ήταν η απήχηση της ριζοσπαστικής Δεξιάς τόσο μεγαλύτερη ήταν η απειλή για τα μόνιμα, πραγματικά ή συμβατικά αναμενόμενα επαγγέλματα που ασκούσαν οι μεσαίες τάξεις, καθώς το πλαίσιο που υποτίθεται ότι κρατούσε την κοινωνική τους θέση άθικτη, λύγισε και έσπασε. Στη Γερμανία, το διπλό πλήγμα του Μεγάλου Πληθωρισμού που εκμηδένισε κυριολεκτικά την αξία του χρήματος και η Μεγάλη Ύφεση που ακολούθησε, ριζοσπαστικοποίησαν ακόμα και στρώματα της μεσαίας τάξης, όπως μεσαίους και ανώτερους δημοσίους υπαλλήλους που η θέση τους φαινόταν διασφαλισμένη. Κι αυτά τα στρώματα θα ήταν πρόθυμα, κάτω από λιγότερο τραυματικές περιστάσεις, σαν παλαιάς νοοτροπίας, συντηρητικοί πατριώτες, που νοσταλγούσαν τον Κάιζερ Williamνα συνεχίσουν να πράττουν το καθήκον τους προς τη Δημοκρατία που είχε πρόεδρο το Στρατάρχη Hindenburg, εάν δεν κατέρρεε φανερά μπροστά στα πόδια τους. Στο Μεσοπόλεμο, οι περισσότεροι Γερμανοί που δεν είχαν καμία σχέση με την πολιτική, νοσταλγούσαν την αυτοκρατορία του William. Στη δεκαετία του ’60, όταν οι περισσότεροι Γερμανοί είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα καλύτερα χρόνια στη γερμανική ιστορία ήταν τώρα(πράγμα απόλυτα κατανοητό), το 42% ηλικίας άνω των 60 ετών εξακολουθούσε να πιστεύει ότι τα χρόνια πριν το 1914 ήταν καλύτερα από τα τωρινά, έναντι 32% που είχε μεταστραφεί από τοWirtschaftswunder (Noelle – Neumann, 1967, σ. 1967). Στην περίοδο 1930-1932, οι ψηφοφόροι του αστικού Κέντρου και της Δεξιάς αποστάτησαν μαζικά στο Ναζιστικό Κόμμα. Κι όμως, δεν ήσαν αυτοί οι οικοδόμοι του φασισμού.
Φυσικά, τέτοιες συντηρητικές μεσαίες τάξεις ήταν δυνάμει υποστηρικτές ή ακόμη και προσήλυτοι του φασισμού, λόγου του τρόπου με τον οποίο χαράχτηκαν οι γραμμές της απολιτικής αντιπαράθεσης στο Μεσοπόλεμο. Η απειλή για τη φιλελεύθερη κοινωνία και όλες τις αξίες της φάνηκε να προέρχεται αποκλειστικά από τη Δεξιά, ενώ η απειλή για το κοινωνικό καθεστώς από την Αριστερά. Όσοι άνηκαν στη μεσαία τάξη έκαναν τις πολιτικές τους επιλογές ανάλογα με το φόβο τους. Οι παραδοσιακοί συντηρητικοί συνήθως συμπαθούσαν τους δημαγωγούς του φασισμού και ήσαν διατεθειμένοι να συμμαχήσουν μαζί τους εναντίον του μεγαλύτερου εχθρού. Ο ιταλικός φασισμός έγινε μάλλον ευνοϊκά δεκτός από τον Τύπο στη δεκαετία του ’20, ακόμα δε και στη δεκαετία του ’30, εκτός από το φιλελευθερισμό και άλλων πολιτικών δυνάμεων αριστερότερα του πολιτικού φάσματος. Ο JohnBuchan, διαπρεπής βρετανός συντηρητικός και συγγραφέας ιστοριών τρόμου, έγραφε: «Εάν δεν υπήρχε το τολμηρό πείραμα του φασισμού, η δεκαετία δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι υπήρξε καρποφόρος από άποψη εποικοδομητικής διακυβέρνησης». (Βλέπουμε ότι το γούστο του για συγγραφή ιστοριών τρόμου, δυστυχώς ουδέποτε συμβάδισε με αριστερές πεποιθήσεις) (Graves-Hodge,1941, σ.248).
Ο Χίτλερ ήρθε στην εξουσία σε συνασπισμό με την παραδοσιακή Δεξιά, την οποία μετέπειτα απορρόφησε. Ο Στρατηγός Φράνκο περιέλαβε την ισπανική Φάλαγγα (Falange), που τότε δεν ήταν σημαντική, στο εθνικό του μέτωπο, διότι εκπροσωπούσε την ενότητα ολόκληρης της Δεξιάς ενάντια στα φαντάσματα του 1789 και 1917, μεταξύ των οποίων δεν μπορούσε να κάνει καμία λεπτή διάκριση. Ήταν αρκετά τυχερός να μη συμμετάσχει στο πλευρό του Χίτλερ στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, έστειλε, ωστόσο, σώμα εθελοντών – τη «Γαλάζια Μεραρχία» - για να πολεμήσει τους άθεους κομμουνιστές στη Ρωσία στο πλευρό των Γερμανών. Ο Στρατάρχης Πεταίν σίγουρα δε συμπαθούσε ούτε το φασισμό ούτε το ναζισμό. Ένας από τους λόγους που ήταν τόσο δύσκολο μετά τον πόλεμο να διακρίνει κανείς μεταξύ ένθερμων γάλλων φασιστών και φιλογερμανών συνεργατών από τη μια πλευρά και το κύριο σώμα υποστήριξης προς το καθεστώς του Βισύ του Στρατάρχη Πεταίν από την άλλη, ήταν ότι στην πραγματικότητα δεν υπήρχε σαφής διαχωριστική γραμμή. Αυτοί των οποίων οι πατεράδες είχαν μισήσει τον Ντρέυφους, τους Εβραίους και τη σκύλα – Δημοκρατία – ορισμένοι δε αξιωματούχοι του Βισύ ήταν σε ηλικία να το έχουν κάνει οι ίδιοι -, αναίσθητα μεταβλήθηκαν σε ζηλωτές της χιτλερικής Ευρώπης.
Συνοπτικά, η «φυσική» συμμαχία της Δεξιάς στο Μεσοπόλεμο περνούσε από τους παραδοσιακούς συντηρητικούς μέσω των αντιδραστικών παλαιού στυλ, φθάνοντας μέχρι τις εξώτερες παρυφές της φασιστικής παθολογίας. Οι παραδοσιακές δυνάμεις του συντηρητισμού και της αντεπανάστασης ήταν ισχυρές αλλά συχνά αδρανείς. Ο φασισμός τους έδωσε και δυναμισμό και, πράγμα ίσως πιο σημαντικό, το παράδειγμα της νίκης επί των δυνάμεων της αταξίας (αυτό άλλωστε δεν ήταν το παροιμιώδες επιχείρημα υπέρ της φασιστικής Ιταλίας, ότι δηλαδή «ο Μουσσολίνι έκανε τα τραίνα να κινούνται στην ώρα τους»;). Ακριβώς όπως ο δυναμισμός των κομμουνιστών ασκούσε έλξη πάνω στους απροσανατόλιστους και ανερμάτιστους της Αριστεράς μετά το 1933, έτσι και οι επιτυχίες του φασισμού, ιδιαίτερα μετά την κατάληψη της Γερμανίας από τους εθνικοσοσιαλιστές, τον έκαναν να μοιάζει σαν το κύμα του μέλλοντος. Το ίδιο το γεγονός ότι εκείνη την εποχή ο φασισμός εισέβαλε θεαματικά, αν και για σύντομο χρονικό διάστημα, στην πολιτική σκηνή της συντηρητικής Μεγάλης Βρετανίας, δείχνει τη δύναμη αυτής της «επίδρασης από την επίδειξη». Το γεγονός ότι πήρε με το μέρος του μία από τις πιο εξέχουσες πολιτικές φυσιογνωμίες της χώρας και κέρδισε την υποστήριξη ενός από τους μεγιστάνες του Τύπου, είναι πιο σημαντικό από το γεγονός ότι το κίνημα του SirOswaldMosley σύντομα το εγκατέλειψαν πολιτικοί που έχαιραν σεβασμού και από το γεγονός ότι η εφημερίδα DailyMail του Λόρδου Rothermere σύντομα απέσυρε την υποστήριξή της προς τη Βρετανική Ένωση Φασιστών. Διότι η Βρετανία θεωρείτο απ’ όλους, και ορθώς, ως πρότυπο πολιτικής και κοινωνικής σταθερότητας.»
Τα αποσπάσματα προέρχονται από το βιβλίο των εκδόσεων Θεμέλιο «Η Εποχή των Άκρων» σε μετάφραση Βασίλη Καπετανγιάννη.
Η πολιτική περικοπών στο δημόσιο τομέα επαναφέρει στην Ευρώπη ασθένειες που είχαν αντιμετωπιστεί εδώ και αιώνες
«Η ευρωζώνη σκοτώνει την Ευρώπη» έλεγε προ ημερών ο διάσημος Γερμανός οικονομολόγος Γιοακιμ Σταρμπάτι, από το βήμα του εναρκτήριου συνεδρίου της πρωτοβουλίας Alternative für Deutschland (Εναλλακτικές για τη Γερμανία) – μια πλατφόρμα που συγκεντρώνει τους βασικότερους εκπροσώπους του ευρωσκεπτικισμού στη χώρα της Μέρκελ. Μερικές εβδομάδες νωρίτερα όμως μια άλλη ομάδα επιστημόνων εξέδιδε μια ακόμη πιο σοβαρή προειδοποίηση: Η λιτότητα που επιβάλλουν οι χώρες της ευρωζώνης, προκειμένου όπως υποστηρίζουν να διασώσουν το ενιαίο νόμισμα, σκοτώνει κυριολεκτικά τους Ευρωπαίους πολίτες.
Η έκθεση, η οποία δημοσιεύτηκε στην έγκριτη ιατρική επιθεώρηση Lancet, κάνει ειδική αναφορά στην αύξηση των αυτοκτονιών, που είναι η εμφανέστερη μορφή θανάτου λόγω της κρίσης αλλά και στην εξάπλωση επιδημιών, και μάλιστα από ασθένειες που είχαν να κάνουν την εμφάνισή του για δεκαετίες εάν όχι για αιώνες στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η τελευταία περίπτωση συνδέεται άμεσα με την αύξηση των ανασφάλιστων εργαζομένων αλλά και στη γενικότερη αδυναμία του πληθυσμού να επισκέπτεται αρκετά συχνά γιατρούς και νοσοκομεία.
«Τα μέτρα λιτότητας όχι μόνο δεν αντιμετώπισαν την οικονομική κρίση αλλά προκάλεσαn πολλά προβλήματα υγείας» δήλωνε χαρακτηριστικά ο Μάρτιν Μακί, καθηγητής Ευρωπαϊκής Δημόσιας Υγείας στο Λονδίνο και επικεφαλής της ομάδας που συνέταξε την έκθεση του Lancet. Μαζί του η ερευνήτρια Μαρίνα Καρανικολός από το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Συστημάτων και Πολιτικών Υγείας και ο Γιόχαν Μακένμπαχ από το πανεπιστήμιο του Ρότερνταμ σκιαγραφούν μια τρομακτική εικόνα για τις επιπτώσεις από την πολιτική που επιβάλλει το Βερολίνο.
Ακόμη πιο ανησυχητικά και από αυτά που γνωρίζουν οι ερευνητές της ομάδας του Μάρτιν Μακί, όμως είναι αυτά που δεν γνωρίζουν. Όπως εξηγούν στην εργασία τους θα χρειαστούν χρόνια έως ότου γίνουν κατανοητές οι πραγματικές επιπτώσεις της λιτότητας στα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας. Όπως προκύπτει και από σχετική έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας η ανθρωπότητα και κυρίως η Ευρώπη βιώνει ακόμη την άνοδο του προσδόκιμου ζωής που είναι αποτέλεσμα της οικονομικής ευημερίας προηγούμενων δεκαετιών. Ο ΠΟΥ προειδοποιεί ότι οι περικοπές στα συστήματα δημόσιας υγείας θα αντιστρέψουν σύντομα αυτή την αύξηση.
Ελλάδα: Το πειραματόζωο της Ευρώπης
Η κατάσταση παίρνει φυσικά την πιο τραγική της μορφή στην Ελλάδα όπου όπως υποστήριζε πρόσφατα ο Γιάννης Υφαντόπουλος, καθηγητής Πολιτικής και Οικονομικών της Υγείας, το προσδόκιμο ζωής μειώνεται ήδη κατά τρία με τέσσερα χρόνια. Παρόμοια φαινόμενα είχαν παρατηρηθεί στη Ρωσία μετά το κύμα μαζικών ιδιωτικοποιήσεων του Γιέλτσιν όπου η ολοκληρωτική κατάρρευση των υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας μείωσε το προσδόκιμο ζωής έως και κατά δέκα χρόνια ενώ προκάλεσε τρομακτική αύξηση ψυχικών νοσημάτων, αυτοκτονιών, αλκοολισμού και έξαρσης επιδημιών. Πρόσφατη έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κατέγραψε τρομακτική αύξηση της βρεφικής θνησιμότητας η οποία μπορεί να συγκριθεί μόνο με την κατάσταση που επικρατούσε κατά τη διάρκεια του Α’ και του Β’ παγκοσμίου πολέμου.
Στην έκθεση που δημοσιεύεται στο Lancet γίνεται ειδική αναφορά στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά την μετάδοση της ελονοσίας αλλά και του ιού HIV που προκαλεί το AIDS – δυο ασθένειες η εξάπλωση των οποίων συνδέεται άμεσα με τη μείωση των δαπανών για αεροψεκασμούς αλλά και σε καθαρές σύριγγες. Να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) κρούει εδώ και αρκετές εβδομάδες των κώδωνα του κινδύνου για κρούσματα λύσσας στη Βόρεια Ελλάδα – ασθένεια η οποία τις τελευταίες δεκαετίες είχε περιοριστεί στις πιο υπανάπτυκτες περιοχές της Αφρικής και της Ασίας.
Σε αρκετές ακόμη χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρατηρούνται κρούσματα του ιού του Δυτικού Νείλου αλλά και δάγγειου πυρετού που βρίσκονταν υπό έλεγχο για χρόνια. Η έκθεση στο lancet επιβεβαιώνει ότι αν και η Ελλάδα αποτελεί το πρώτο θύμα, αφού εδώ δοκιμάστηκαν αρχικά οι καταστροφικές πολιτικές της τρόικας, η υγειονομική κρίση εξαπλώνεται και στην Ισπανία και την Πορτογαλία. Συγκεκριμένα στην Ισπανία παρατηρείται πρωτοφανής αύξηση ψυχικών νοσημάτων η οποία σχετίζεται και με την αδυναμία αποπληρωμής στεγαστικών δανείων. Την ίδια ώρα στην Πορτογαλία ο θάνατος ηλικιωμένων ατόμων αυξήθηκε κατά 10% τα τελευταία χρόνια καθώς πάνω από το 40% των συνταξιούχων που ζει χωρίς οικογενειακή φροντίδα δεν είναι πλέον σε θέση να αντεπεξέλθει στις περικοπές.
Παράλληλα για την Ελλάδα σημειώνεται με ιδιαίτερη ανησυχία η έλλειψη σε αποθέματα φαρμάκων και οι δραστικές περικοπές προσωπικού στα δημόσια νοσοκομεία.
Το λόμπι της λιτότητας
Οι ερευνητές στην έκθεσή τους δεν αρκούνται στην καταγραφή της νέας κατάστασης αλλά αναζητούν τους υπευθύνους ανάμεσα σε Ευρωπαίους αξιωματούχους, που όπως υποστηρίζουν γνωρίζουν πολύ καλά την κατάσταση αλλά προτιμούν να σιωπούν. Ο επικεφαλής της εργασίας συγκρίνει μάλιστα την κομισιόν με το λόμπι της βιομηχανίας τσιγάρων το οποίο αν και γνωρίζει τις καταστροφικές συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία επιχειρεί πάντα να τις συσκοτίσει. «Η ευρωπαϊκή επιτροπή» έλεγε χαρακτηριστικά ο Μάρτιν Μακί «είναι υποχρεωμένη βάσει των συνθηκών να ελέγχει τις επιπτώσεις που έχει η πολιτική της στην υγεία του πληθυσμού της Ευρώπης αλλά δεν έχει συντάξει ούτε μια αναφορά για τα αποτελέσματα των μέτρων που επιβάλλει η τρόικα».
Ειδική αναφορά γίνεται στην απαίτηση της Τρόικας να περιοριστούν οι δαπάνες υγείας στην Ελλάδα στο 6% του ΑΕΠ αλλά και στη μείωση των δαπανών υγείας στην Πορτογαλία κατά 670 εκατομμύρια ευρώ. Αντίστοιχα στην Ισπανία η κυβέρνηση παρέκαμψε το κοινοβούλιο με βασιλικό διάταγμα τερματίζοντας ουσιαστικά την καθολική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Αφού όμως η ΕΕ δεν ελέγχει τις επιπτώσεις των πολιτικών της στην υγεία αποφάσισαν οι επιστήμονες του κλάδου υγείας να ελέγξουν την οικονομική πολιτική της Ένωσης. Στην έκθεση που δημοσιεύεται στο Lancet γίνεται ειδική αναφορά στην Ισλανδία, η οποία αμφισβήτηση την οικονομική ορθοδοξία των Βρυξελλών και προχώρησε σε τάση πληρωμών, εθνικοποίηση τραπεζών, υποτίμηση του νομίσματος (αφού δεν μετέχει στην ευρωζώνη) και επιβολή περιορισμών στην ροή κεφαλαίων. Σήμερα δεν είναι απλώς η μοναδική χώρα που παρουσιάζει αισθητή ανάπτυξη εν μέσω γενικευμένης κρίσης αλλά και μια από τις λίγες στις οποίες η υγεία του πληθυσμού δεν απειλείται από τη λιτότητα.
Η έκθεση της ομάδας του Μακί αποτελεί υπόδειγμα επιστημονικής εργασίας για τον τρόπο με τον οποίο ένας ερευνητής οφείλει να έχει σφαιρική γνώση των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων προκειμένου να προσφέρει τα μέγιστα στο κοινωνικό σύνολο. Η συγκεκριμένη εργασία όμως θα μπορούσε να αποτελέσει και το πρώτο κατηγορητήριο για το πως η ακολουθούμενη οικονομική πολιτική μετατρέπεται σε έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Άρης Χατζηστεφάνου
Επίκαιρα Απρίλιος 2013
"Πούλα!"
Η κυβέρνηση πραγματευτών και ζητιάνων Σαμαρά - Βενιζέλου (και άλλων μνημονιακών) έφτασε πλέον στο σημείο της πώλησης των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων (ΕΑΣ)και της Ελληνικής Βιομηχανίας Οχημάτων (ΕΛΒΟ) ενώ αναμφίβολα στο σχεδιασμό τους ακολουθεί η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ). Η επιχειρηματολογία τους αστεία: μιλούν για τη σημασία της ιδιόκτητης γης αυτών των εταιριών και αναζητούν αγοραστές σε τιμές ξεπουλήματος. Εξάλλου η πολιτική ξεπουλήματος έρχεται ως μια ακόμα τομή στην επίμονη πρακτική απαξίωσης των επιχειρήσεων αυτών είτε από τα μέσα ( μη πληρωμή μισθών, ελάχιστα προγράμματα για το στρατό και τις πολιτικές υπηρεσίες κ.ο.κ.) και απ' έξω (δημόσιες δηλώσεις για την χαμηλή τους ποιότητα και άλλα τέτοια). Το αποτέλεσμα της πολιτικής τους καταστροφικό: η χώρα θα μείνει χωρίς εθνική αμυντική βιομηχανία το οποίο σημαίνει: α) οικονομικό κόστος άμεσο και μακροπρόθεσμο για όλες τις επόμενες αμυντικές δαπάνες μέρος των οποίων θα μπορούσαν να καλυφθούν με εθνικές προσπάθειες οι οποίες θα είχαν και πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στο μέλλον, β) η χώρα μένει χωρίς βιομηχανία άμυνας λες και είμαστε το Λιχτενστάιν ή το Βέλγιο (το οποίο παρεπιμπτώντως έχει...). Την ίδια στιγμή θα χάσουν τις δουλειές τους χιλιάδες συνάνθρωποι μας, στην πλειοψηφία τους με εξειδικευμένες γνώσεις και ικανότητες. Για περισσότερες πληροφορίες για τα τεκταινόμενα γύρω από το ξεπούλημα ΕΛΒΟ, ΕΑΣ βλ. εδώ.
η Δεξιά υπερασπίζεται την Πάτρίδα;;; (αστεία πράγματα...)
Η γνωστή αφήγηση ή καλύτερα το γνωστό παραμύθι θέλει την δεξιά να "προασπίζεται την Πάτρίδα". Βλακείες!
Η δεξιά (η ΝΔ και όλοι γύρω από αυτήν, κυβερνητικοί έταιροι ή παρατρεχάμενοι) σήμερα ξεπουλά και την αμυντική βιομηχανία. Και αυτό δεν είναι μονάχα μια έκτακτη μνημονιακή επιλογή. Αντίθετα, ποτέ δεν οικοδόμησαν την αμυντική βιομηχανία της χώρας. Όλοι ξέρουμε ότι η Ελλάδα αγοράζει ιδιαίτερα ακριβό και σε μεγάλες ποσότητες εξοπλισμό και συστήματα για το στρατό ξηράς, την αεροπορία και το ναυτικό. Η αγορά τέτοιων συστημάτων διεθνώς δεν γίνεται σε λογική super market αλλά αντίθετα αποτελεί κριτήριο σύναψης στρατηγικών σχέσεων. Πλευρά της διαδικασίας πώλησης είναι και αυτή που σχετίζεται με τα "αντισταθμιστικά οφέλη" ή αλλιώς "τι θα κερδίσει η χώρα μελλοντικά για τον εαυτό της αν τώρα αγοράσει το εκάστοτε οπλικό σύστημα". Σε κάθε χώρα η πιο βασική πλευρά των αντισταθμιστικών οφελών αφορά την παραχώρηση τεχνογνωσίας στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία ή ακόμα και την συνεργασία στην παραγωγή ή επιδιόρθωση εξοπλισμού σε διεθνές επίπεδο. Στη χώρα μας... απλά τα αντισταθμιστικά οφέλη ήταν πάντοτε "της πλάκας" με αποτέλεσμα ΕΑΣ, ΕΛΒΟ, ΕΑΒ να δυσκολεύονται να κρατηθούν, να αναπτύξουν τον κύκλο εργασιών τους και να παράξουν ανταγωνιστικά συστήματα. Φυσικά πριν ο εθνοπροδότης Σαμαράς καταγγείλει εταιρίες όπως η ΕΑΒ για χαμηλή ποιότητα θα έπρεπε να αναρωτηθεί αν έχει νόημα να προσπαθούμε να ξανανακαλύψουμε τον τροχό αντί να πάρουμε και καμιά πληροφορία από κανέναν άλλον, αν έχει νόημα να αναπτύσσει συνεργασίες μια τέτοια εταιρία με τη συνδρομή της κεντρικής κυβέρνησης ή όχι, αν έχει νόημα να αποτελεί κομμάτι μιας κεντρικής πολιτικής η υποστήριξη εγχώριων αναπτυξιακών προσπαθειών για την κάλυψη μέρους των εξοπλιστικών αναγκών της χώρας από αυτές τις εταιρίες.
Τι αμυντική βιομηχανία θέλουμε;
Η χώρα έχει ανάγκη την ύπαρξη και ανάπτυξη αμυντικής βιομηχανίας. Είναι κομμάτι της πολιτικής για μια χώρα ανεξάρτητη, μια έναν τόπο που βασίζεται κυρίως στις δικές του δυνάμεις. Το γιατί στον κόσμο που ζούμε και μια αριστερή πολιτική περνά από την ανάπτυξη αμυντικής βιομηχανίας είναι ένα ιδιαίτερο, σημαντικό όσο και λεπτό ζήτημα. Στα πλαίσια αυτού του άρθρου δεν θα καταπιαστούμε με τη βάση αυτού του ερωτήματος. Εξάλλου για τη χώρα μας, για την ιστορία της και την γεωπολιτική της θέση νομίζουμε ότι η απάντηση είναι εν τέλει λίγο ως πολύ προφανής. Όμως πρέπει να πούμε τι αμυντική βιομηχανία θέλουμε. Και εδώ σαν πρώτη παρατήρηση πρέπει να πούμε ότι ΔΕΝ θέλουμε μια πολεμική βιομηχανία. Αντίθετα: ακόμα και ο προσανατολισμός των προς ανάπτυξη συστημάτων, ο τύπος και τα χαρακτηριστικά τους οφείλουν να εξυπηρετούν βέλτιστα το στόχο της άμυνας απέναντι σε μια ενδεχόμενη επίθεση. Κατά αυτή την έννοια τα αεροσκάφη μας δεν υπάρχει κανένας λόγος να είναι συστήματα εξαιρετικά μακράς εμβέλιας και τα άρματα μάχης οφείλουν να είναι σχεδιασμένα για τη μορφολογία του ελληνικού εδάφους. Μια αναζήτηση εις βάθος μπορεί να αναδείξει πόσο ανορθόδοξες επιλογές έγιναν για τον εξοπλισμό του στρατεύματος στο βωμό των καλών σχέσεων με τους "εταίρους" μας. Κλασσικά παραδείγματα είναι τα υποβρύχια που γέρνουν, τα άρματα μάχης Leopard τα οποία είναι σχεδιασμένα για μεγάλες πεδινές εκτάσεις (...) και άλλα πολλά.
Θέλουμε συνεπώς μια αμυντική βιομηχανία προσανατολισμένη στο στόχο της άμυνας. Παράλληλα θέλουμε μια τέτοια βιομηχανία που παράλληλα συνεισφέρει σε ένα μεγάλο μέρος "πολιτικών" αναγκών όπως η παραγωγή - επισκευή πούλμαν, συρμών τρένου και μετρό και που ευρύτερα θα συνεισφέρει στην κάλυψη κρίσιμων αναγκών. Τέλος είναι σημαντικό η ανάπτυξη των αμυντικών συστημάτων να συνδυαστεί με μια πολιτική μεταφοράς και ανάπτυξης τεχνογνωσίας στη χώρα. Διότι η πολιτική για την ανεξαρτησία μιας χώρας από τα πολιτικά και οικονομικά κέντρα σημαίνει ότι προοπτικά εξαρτάται όλο και λιγότερο - όσο αυτό είναι δυνατό - από τις δυνάμεις του ιμπεριαλισμού. Και ως εκ τούτου στα ίδια πλαίσια, οι συνεργασίες των ελληνικών βιομηχανιών άμυνας οφείλουν να είναι πιο πολύπλευρες, λιγότερο "ευρατλαντικές" και περισσότερο ευνοικές για την ενίσχυση της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας με γνώμονα το συμφέρον των λαών.
Πριν κλείσουμε θέλαμε απλώς να θέσουμε μερικά ερωτήματα με άτακτο τρόπο...
...είδατε καμιά παρέμβαση της Χρυσής Αυγής για το θέμα του ξεπουλήματος ΕΛΒΟ - ΕΑΣ; Πάρε κόσμε ψεύτικες αναφορές στο έθνος...
...οι συνεχιστές της 3ης Σεπτέμβρη (χαχαχα) νοιώθουν άνετα και με το ξεπούλημα της αμυντικής βιομηχανίας;
...ο Μπάμπης Παπαδημητρίου τι έχει να πει για το ξεπούλημα αυτών των εταιριών; Χαμογελά χαιρέκακα;
...ο Άρης Πορτοσάλτε;
...η Σία;
...τα άλλα παιδιά σε όλους τους ιδιωτικούς σταθμούς;
...τι θα έλεγε η ΕΔΤ για το θέμα αν λειτουργούσε; Κάτι σαν "ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ: η κυβέρνηση πετά το βαρίδι των ΕΛΒΟ - ΕΑΣ";;;;
...γιατί η Lockheed Martin παραχωρεί στην ΕΑΒ το 29% της παρασκευής της ατράκτου των F-16 αλλά ο Σαμαράς την θεωρεί "χαμηλής ποιότητας";
...γιατί το πρόγραμμα nEURON (μη επανδρωμένο αεροσκάφος σε Ευρωπαικό επίπεδο) περιλαμβάνει σημαντική συμμετοχή της ΕΑΒ αλλά ο Σαμαράς θεωρεί ότι πρέπει να κλείσει ο R&D τομέας της;
...γιατί το όχημα ΛΕΩΝΙΔΑΣ, παραγωγή της ΕΛΒΟ, έχει βρει τόσο χαμηλή αποδοχή στο εξοπλιστικό πρόγραμμα ενώ οι παράγοντες του στρατού το έχουν προτείνει;
...γιατί δεν ανέλαβε η ΕΛΒΟ καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή των συρμών του Μετρο;
...και πολλά άλλα γιατί...
Αριστερή Διέξοδος
ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΛΙΟΥ ΣΤΟ «ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΟ ΔΙΗΜΕΡΟ» ΤΟΥ ΜΑΧΩΜΕ, ΑΘΗΝΑ, 3Η - 4Η ΑΠΡΙΛΗ 2013
Εισαγωγή
Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε καταστάσεις και γεγονότα, που θα αφήσουν βαθιά τα ίχνη τους στην ελληνική κοινωνία. Όλοι νοιώθουμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε κρίσιμες επιλογές και ότι δεν υπάρχον εύκολες λύσεις. Ωστόσο με «λογισμό και όνειρο» χρειάζεται να κάνουμε, με βάση το συμφέρον του λαού, εκείνες τις επιλογές που ανοίγουν ελπιδοφόρους δρόμους στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα για τη νέα γενιά. Επιτρέψτε μου να επικεντρώσω στην εισήγηση μου σε τέσσερα σημεία.
1. Η ευρωζώνη είναι προβληματική για τους λαούς και μη βιώσιμη ως «νομισματική και οικονομική ένωση» !
Τα τελευταία χρόνια έχει διαφανεί ότι η ευρωζώνη είναι προβληματική όχι μόνο με όρους «λαών και εργαζόμενων», αλλά ακόμα και με όρους καπιταλιστικής ολοκλήρωσης. Αυτό δεν ήταν καθαρό για τους περισσότερους, ούτε το 1992 με τη Συμφωνία Μαάστριχτ, ούτε το 2000 με την κυκλοφορία του ενιαίου νομίσματος-ευρώ, αλλά ούτε και το 2010, πριν το φούντωμα της κρίσης στην Ελλάδα. Στην πορεία με τα μέτρα που εφαρμόστηκαν στο πρώτο Μνημόνιο έγινε καθαρά σε πολλούς ότι το οικοδόμημα της ΟΝΕ ήταν «σαθρό» και οι προσπάθειες στήριξης του με νεοφιλελεύθερα υλικά, του προσέδιδαν πιο αντιδραστική μορφή σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο.
Επίσης δεν θα είναι εύκολο να κατανοήσουμε σωστά τις εξελίξεις αν περιοριστούμε απλά στο νόμισμα, δηλ. το ευρώ και δεν συνυπολογίσουμε ολόκληρο το οικοδόμημα της ευρωζώνης ως σύνολο, με τους παλιούς και νέους «πυλώνες» στήριξης της. Θυμίζουμε ότι η Οικονομική και Νομισματική Ενοποίηση (ΟΝΕ) ξεκίνησε με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και το Σύμφωνο Σταθερότητας, ενώ μετά την κρίση προστέθηκαν ο λεγόμενος «μηχανισμός στήριξης» (EFSF-EMS), το Σύμφωνο για το Ευρώ+, το Δημοσιονομικό Σύμφωνο, τα εξάμηνα συντονισμού της οικονομικής πολιτικής, κά και τελευταία η τραπεζική εποπτεία. Όλα αυτά δεν βελτιώνουν, αλλά αντίθετα εντείνουν τα νεοφιλελεύθερα χαρακτηριστικά της ΟΝΕ και σηματοδοτούν συρρίκνωση και κατάργηση θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων, αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων, μακροχρόνια προγράμματα λιτότητας, ιδιωτικοποιήσεις «δημοσίων αγαθών», εντατική ανισοκατανομή εισοδήματος σε όφελος του χρηματιστικού κεφαλαίου, κά.
Το τελικό αποτέλεσμα είναι γνωστό. Απόκλιση αντί για σύγκλιση οικονομιών, διεύρυνση χάσματος ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητα, παραγωγή «πλεονασμάτων» για τους ισχυρούς (κυρίως τη Γερμανία), ελλείμματα και χρέη για τις αδύναμες οικονομίες. Ταυτόχρονα έχουμε ουσιαστική συρρίκνωση της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας. Το Ευρωκοινοβούλιο παραμένει διακοσμητικός θεσμός, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ έχουν σχεδόν αδρανοποιηθεί, η Γερμανία καθορίζει σχεδόν μόνη της τις τύχες των χωρών της ΕΕ και ειδικότερα της Ευρωζώνης. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το νέο χρόνο οι προϋπολογισμοί των κρατών-μελών θα έχουν πρώτα την έγκριση του Eurogroup και μετά των εθνικών κοινοβουλίων.!
Θα ρωτήσει κανείς αν όλα αυτά είναι καλά και δίκαια.!! Autocritas, non veritas, facit legen.!! «Η δύναμη και όχι η αλήθεια, καθορίζει το νόμο» σύμφωνα με το Ρωμαϊκό Δίκαιο.! Η ΕΕ και η Ευρωζώνη, στηρίζεται στην οικονομική και πολιτική ισχύ, στον ανταγωνισμό και στην ηγεμονία των ισχυρών χωρών και όχι στην ισότιμη συνεργασία και αλληλεγγύη των λαών. Αν αυτό δεν γίνει αντιληπτό, τότε δεν είναι δυνατόν να κατανοηθούν σε βάθος οι εξελίξεις και η πορεία της καπιταλιστικής ολοκλήρωσης στην Ευρώπη.
Το οικοδόμημα της Ευρωζώνης λόγω της αρχιτεκτονικής του δεν μεταρρυθμίζεται επ’ ωφελεία των «λαών και εργαζόμενων». Ακόμα κι αν επιβιώσει θα είναι ένα αντιδραστική μόρφωμα. Μόνο η ανατροπή και επαναθεμελίωση του μπορεί υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να αντιστοιχηθεί στο «ιστορικά αναγκαίο», δηλ. μια «ένωση ισότιμης συνεργασίας λαών και χωρών» και όχι μια ένωση κεφαλαιοκρατών. Το πώς ακριβώς θα γίνει αυτό, παραμένει ανοικτό ζήτημα για την Αριστερά και αποτελεί «εν δυνάμει» στοιχείο προβληματισμού της σημερινής εκδήλωσης.
2. Η απόρριψη της «πάση θυσία» παραμονής στο ευρώ, οδηγεί αντικειμενικά σε ρήξη με την ευρωζώνη και επιστροφή στο εθνικό νόμισμα !
Η αμφισβήτηση βιωσιμότητας της ευρωζώνης, αναγνωρίζεται από πολλούς εκπροσώπους ευρέως πολιτικού φάσματος στην Ελλάδα και στην ΕΕ. Επίσης αναγνωρίζεται ότι η επιλογή συμμετοχής της Ελλάδας στην ΟΝΕ ήταν λάθος, μια επιλογή για την οποία ο ελληνικός λαός ουδέποτε ρωτήθηκε. Παρ’ όλα αυτά οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις σήμερα κινούνται στον άξονα «πάση θυσία» παραμονή στην ευρωζώνη.!
Αντίθετα δυνάμεις της Αριστεράς εμφανίζονται με διαφορετικές εκδοχές, εντός και εκτός της χώρας. Σχηματικά έχουμε τρεις εκδοχές. Πρώτον είναι εκείνη που αποδέχεται τη λογική και τα όρια παραμονής «πάση θυσία» στην ευρωζώνη. Δεύτερον είναι εκείνη που θεωρεί αναγκαία και ικανή τη ρήξη με την ευρωζώνη. Τρίτον εκείνη που αν και απορρίπτει το δόγμα της «πάση θυσία» το ευρώ, εμφανίζεται αμήχανη και σκεπτική να πει στον λαό ανοικτά τις προεκτάσεις που συνεπάγεται μια τέτοια επιλογή ώστε να προετοιμαστεί κατάλληλα για τις εναλλακτικές λύσεις, έχοντας πάντα ως όριο τις «κόκκινες γραμμές», πίσω από τις οποίες δεν μπορεί να υπάρχει υποχώρηση, αλλά ουσιαστική εγκατάλειψη της αριστερής στρατηγικής.
Δεν θα ασχοληθούμε με την πρώτη εκδοχή που εκφράζεται από την πολιτική της ΔΗΜΑΡ του κ.Κουβέλη «πάση θυσία» παραμονή στην ευρωζώνη. Θα σταθούμε στις δύο άλλες που κατ’ αρχήν υιοθετούν μια αριστερή εναλλακτική πρόταση εξόδου, που η υλοποίηση όμως των βασικών «αιχμών» της, οδηγεί αναπόφευκτα σε αμφισβήτηση των ορίων της ευρωζώνης και κατ’ επέκταση σε αποδέσμευση από αυτήν. Ειδικότερα:
Α) Ακύρωση του Μνημονίου και εφαρμογή «μορατόριουμ» στην εξυπηρέτηση του χρέους (δηλ. αθέτηση πληρωμών ή παύση πληρωμών), με στόχο τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του. Η πιθανότερη απάντηση της ΕΚΤ θα είναι διακοπή ρευστότητας προς τις τράπεζες (ο γνωστός εκβιασμός που έγινε στην Κύπρο), με αποτέλεσμα να τεθεί το σκληρό δίλημμα. Ή υποτάσσεσαι ή εγκαταλείπετε την ευρωζώνη και επιστρέφετε στο εθνικό νόμισμα. Δεν χρειάζονται άλλες αμφιλεγόμενες διαδικασίες παραμονής ή μη. Η στέρηση ρευστότητας αρκεί. Τι κάνουμε τότε; Το να αρνείσαι τις επιλογές και ταυτόχρονα να ζητάς δανεικά, είναι σαν να έχεις ληγμένες συναλλαγματικές και να ζητάς από την τράπεζα μπλοκ επιταγών.!
Β) Η απόφαση για εθνικοποίηση-κοινωνικοποίηση τραπεζών και ο έλεγχος της ροής κεφαλαίων, θέτει σε ευθεία αμφισβήτηση τόσο το ρόλο της ΕΚΤ όσο και τους κανόνες τραπεζικής εποπτείας. Το δίλημμα είναι παρόμοιο. Τι κάνεις;
Γ) Η εφαρμογή ριζοσπαστικής φορολογικής μεταρρύθμισης και η διάρθρωση των κρατικών δαπανών με αναπτυξιακά και κοινωνικά κριτήρια, έρχεται σε αντίθεση με τις επιλογές της τρόϊκας και τις δεσμεύσεις του Δημοσιονομικού Συμφώνου. Αν τις αγνοήσεις αρχίζουν τα πρόστιμα και η παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Τι κάνεις;
Δ) Παραγωγική ανασυγκρότηση συνεπάγεται δημοκρατικό προγραμματισμό σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με οριζόντιες και κάθετες δράσεις (κλαδικές πολιτικές), ανάκτηση ελέγχου των ΔΕΚΟ και επέκταση του δημοσίου σε στρατηγικούς τομείς, κά, καθώς ειδικές ρυθμίσεις και «κίνητρα» για ΜΜΕ και αγρότες, τα οποία όμως αμφισβητούν τους κανόνες της ευρωζώνης και παραπέρα της ενιαίας αγοράς. Τι κάνεις;
Ε) Η εφαρμογή πολυδιάστατης και ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής και ισότιμων σχέσεων με όλες τις χώρες, συνεπάγεται πρωτοβουλίες και συμφωνίες που οι κυρίαρχοι της ευρωζώνης πιθανόν έχουν αντιρρήσεις προβάλλοντας τυπικά ή άτυπα εμπόδια στα πλαίσια της εμπορικής πολιτικής, κά. Τι κάνεις;
Η απάντηση πρέπει νομίζω να είναι μία. Προχωράς, αφού έχεις επεξεργασμένο σχέδιο αποδέσμευσης από την ευρωζώνη.
Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Μια σειρά νέα ερωτήματα προκύπτουν. Τι σημαίνει επιστροφή στο εθνικό νόμισμα; Τι θα κάνουμε με το χρέος; Τι θα γίνει με τους μισθούς-συντάξεις; Θα έχουμε φάρμακα και βενζίνη; Με τι πόρους θα κάνουμε παραγωγική ανασυγκρότηση; Μπορούμε να επιβιώσουμε; Μήπως μας επιτεθούν οι Τούρκοι; κά. Δυστυχώς στην ελληνική κοινωνία με ευθύνη των κυρίαρχων πολιτικά δυνάμεων, δεν έγινε ποτέ μια τέτοια ουσιαστική συζήτηση αλλά το μόνο που προβάλλεται μονοσήμαντα είναι ο μονόδρομος της παραμονής στο ευρώ, καθώς και οι εγκλίσεις για συναίνεση και στήριξη αυτής της επιλογής.
Η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα δεν είναι καταστροφή, αλλά ούτε φάρμακο για κάθε νόσο.! Ωστόσο η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα είναι σημαντικό στοιχείο μιας εναλλακτικής στρατηγικής εξόδου από την κρίση, που δημιουργεί δυνατότητες προοδευτικών αλλαγών με την ύπαρξη αριστερής κυβέρνησης. Το κύριο είναι η ουσία, δηλ. το περιεχόμενο της οικονομικής πολιτικής που σηματοδοτεί το εθνικό νόμισμα, παρά αυτή καθ’ αυτή η μορφή του. Για παράδειγμα, ρούβλι είχε η Ρωσία επί τσάρου, ρούβλι είχε επί Σοβιετικής Ένωσης, ρούβλι έχει και σήμερα επί Πούτιν. Όμως οι πολιτικές που σηματοδοτούσε σε κάθε περίοδο ήταν διαφορετικές.
Τι σημαίνει επιστροφή στο εθνικό νόμισμα; Ποια είναι τα θετικά και τα αρνητικά; Τελικά τι είναι καλύτερο να κάνουμε;
Το πρώτο που χρειάζεται να αποκρούσουμε είναι η «κινδυνολογία» της «κόλασης» και της «καταστροφής». Ας θυμηθούμε ότι με εθνικό νόμισμα (δραχμή) πορευτήκαμε τις τελευταίες δεκαετίες και νομίζω ότι δεν ζήσαμε σε «κόλαση», παρ’ ότι είχαμε σταθερή διολίσθηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας της δραχμής (30 δρχ. =1 δολ. 1970, 367 δρχ = 1 δολ το 2001 πριν ένταξη στο ευρώ). Αντίθετα με το «σκληρό» ευρώ δημιουργούνται προβλήματα όχι μόνο στις περιφερειακές οικονομίες αλλά και στις μεγάλες και ισχυρές οικονομίες πχ. Γαλλία και Ιταλία.!
Στον ισχυρισμό που προβάλλεται ότι η επιστροφή των χωρών της ευρωζώνης στο εθνικό νόμισμα θα οδηγήσει σε ανταγωνιστικές υποτιμήσεις με χαμένους τελικά τους εργαζόμενους σε κάθε χώρα, είναι μια θεώρηση ρηχή, διότι δεν κατανοείται ότι οι συναλλαγματικές διακυμάνσεις δεν διαμορφώνονται αυθαίρετα αλλά παρά τις συνεχείς διακυμάνσεις τους έχουν ως άξονα αναφοράς την ανταγωνιστικότητα μιας οικονομίας (βαθύτερα τη δράση του νόμου της αξίας), ενώ αυτό που βιώνουμε σήμερα εντός της ευρωζώνης - με τα Μνημόνια και τις κυρίαρχες πολιτικές - είναι η «εσωτερική υποτίμηση» μόνο της αξίας της εργατικής δύναμης και καταστάσεις «μισθολογικού ντάμπινγκ» των αμοιβών των εργαζόμενων στις χώρες της ευρωζώνης.!
Το πέρασμα στο εθνικό νόμισμα ασκεί αντιφατικές επιδράσεις το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών. Οι εισαγωγές γίνονται μεν ακριβότερες αλλά σε μεγάλο βαθμό αποθαρρύνονται και εν μέρει υποκαθίστανται από εγχωρίως παραγόμενα. Επίσης οι εξαγωγές γίνονται φθηνότερες, άρα τονώνονται μαζί και η εγχώρια παραγωγική δραστηριότητα, η απασχόληση και το εθνικό εισόδημα. Το ίδιο ενισχύεται ο τουρισμός με την ενίσχυση της εισροής συναλλάγματος. Από την άλλη το βάρος εξυπηρέτησης του εξωτερικού χρέους σε εθνικό νόμισμα αυξάνει, αλλά με τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του, εξουδετερώνεται σε μεγάλο βαθμό το πρόσθετο βάρος εξυπηρέτησης σε ξένο νόμισμα.
Από ορισμένες επεξεργασίες που αφορούν την Ελλάδα και από εμπειρίες άλλων χωρών έχει φανεί ότι η στάση πληρωμών και η υποτίμηση του νομίσματος συνάγεται ότι η οικονομία μετά από ένα χρόνο αρχίζει να ανακάμπτει. Οι ρυθμοί ανάκαμψης εξαρτώνται από το σύνολο των μέτρων οικονομικής πολιτικής αλλά και από αστάθμητους παράγοντες. Το πιο σημαντικό με την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα είναι η ανάκτηση του ελέγχου των μοχλών ρύθμισης της οικονομίας, όχι μόνο της νομισματικής πολιτικής με τα δύο σκέλη την πιστωτική και συναλλαγματική της έκφραση, αλλά και της δημοσιονομικής (κρατικός προϋπολογισμός), της εισοδηματικής, της αναπτυξιακής και όλων επί μέρους κλαδικών πολιτικών που επηρεάζονται από τις πολιτικές της ευρωζώνης. Από πολιτική άποψη το εθνικό νόμισμα συνδέεται με το στοιχείο της εθνικής κυριαρχίας, ενώ με αριστερή κυβέρνηση ενισχύεται και το στοιχείο της λαϊκής κυριαρχίας.
Ένα άλλο σημαντικό ερώτημα είναι που θα βρούμε τους πόρους για την παραγωγική και την κοινωνική ανασυγκρότηση;
Θάλεγα ότι υπάρχουν 4+1 πηγές. Πρώτον, εξοικονόμηση δαπανών από τόκους και χρεολύσια δημοσίου χρέους. Δεύτερον, διασφάλιση και λαϊκών αποταμιεύσεων και δανειοδοτήσεις από τις τράπεζες με αναπτυξιακά και κοινωνικά κριτήρια. Τρίτον, από τη ριζοσπαστική φορολογική μεταρρύθμιση με πάταξη φοροδιαφυγής και φοροκλοπής εχόντων και κατεχόντων. Τέταρτον, από διεθνείς πηγές με ευνοϊκούς όρους και τέλος πέμπτον, από την ανάπτυξη με αύξηση της απασχόλησης και του ΑΕΠ. Ειδικά για τη μείωση της ανεργίας χρειάζονται προγράμματα με ενεργοποίηση του δημοσίου σε ρόλο «εργοδότη τελευταίας καταφυγής» (αύξηση θέσεων εργασίας στον κοινωνικό τομέα, την προστασία περιβάλλοντος, τις τεχνικές υποδομές κά), καθώς με αποτροπή απολύσεων, ενίσχυση αγοραστικής δύναμης μισθών-συντάξεων και τόνωση της εγχώριας παραγωγής, μείωση εισαγωγών και αύξηση εξαγωγών, κά.
Με βάση αυτό το σενάριο πρέπει να γίνουν ειδικότερες επεξεργασίες για μέτρα πολιτικής εξόδου από την κρίση. Η αποδοχή και στήριξη από τον ελληνικό λαό αυτής της επιλογής είναι πολύ σημαντικός παράγοντας, ιδιαίτερα στην πρώτη φάση που θα υπάρξουν προβλήματα προσαρμογής στη νέα κατάσταση. Παρά τις όποιες δυσκολίες, το συγκεκριμένο σχέδιο είναι ασύγκριτα καλύτερο από την επιλογή παραμονής «πάση θυσία» στην ευρωζώνη και τις πολιτικές διαχρονικής λιτότητας. Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του Μνημονίου και των δανειακών συμβάσεων, οι πολιτικές αυτές θα συνεχιστούν τουλάχιστον ως το 2022, χωρίς να υπάρχει βεβαιότητα ότι το χρέος θα γίνει βιώσιμο, ούτε ότι ο ελληνικό λαός θα έχει εξασφαλίσει την επιβίωση του. Όμως εκτός από το καθαρά οικονομικό-κοινωνικό κόστος, μεγάλη σημασία έχει η ανάκτηση των μοχλών οικονομικής πολιτικής και μαζί με αυτό και το δικαίωμα της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας για τις επιλογές που γίνονται στη χώρα, αντί να διαφεντεύει τις τύχες της η τρόϊκα με την μετατροπή της σε ένα «μεταμοντέρνο» γερμανικό φέουδο.!
3. Είναι καλύτερη αριστερή απάντηση ανατροπές σε όλες μαζί τις χώρες και λύση σε υπερεθνικό επίπεδο;
Πολλά κόμματα και φορείς της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, παρ’ ότι τάσσεται κατά των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της ευρωζώνης, έχουν υιοθετήσει την αντίληψη, ότι η ανατροπή των Μνημονίων και της νεοφιλελεύθερης πολιτικής είναι καλύτερο να γίνει σε όλες μαζί της χώρες χωρίς αποδέσμευση από την Ευρωζώνη. Με άλλα λόγια η εναλλακτική λύση κυριαρχείται από έναν ιδιότυπο «ευρωκεντρισμό», θεωρώντας ότι οι όποιες λύσεις έχουν προοπτική επιτυχίας, μόνο αν γίνουν σε όλες τις χώρες μαζί, με «επαναθεμελίωση» του ευρωπαϊκού οράματος.
Αμφισβητείται με άλλα λόγια η δυνατότητα και σκοπιμότητα ανατροπών σε ξεχωριστές χώρες, χαρακτηρίζοντας τις ανάλογες προτάσεις ως «εθνική αναδίπλωση» και «εν πολλοίς» ως επιλογές ατελέσφορες. Στην ουσία η υιοθέτηση αυτής της αντίληψης από πρακτική άποψη οδηγεί στην αντίληψη παραμονής «πάση θυσία» στην ευρωζώνη, ενώ η ανατροπή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών μετατοπίζεται στο απροσδιόριστο μέλλον όταν θα προκύψουν αριστερές κυβερνήσεις σε όλες τις χώρες.
Ωστόσο προκύπτουν αναπάντητα ερωτήματα για την ορθότητα και αποτελεσματικότητα του σχεδίου. Η ζωή έχει δείξει ότι η πολιτική ανάπτυξη του κινήματος είναι ανισόμετρη από χώρα σε χώρα. Τι πρέπει να πράξει μια αριστερή κυβέρνηση όταν αναλαμβάνει την εξουσία; Να περιμένει την ανάδειξη αριστερών κυβερνήσεων σε όλες τις άλλες ή να προχωρήσει σε ριζοσπαστικές αλλαγές, διευκολύνοντας ανατροπές και στις υπόλοιπες; Το ΑΚΕΛ έκανε ουσιαστικά το πρώτο και είδαμε τα αποτελέσματα. Μπορεί μια τέτοια τακτική να δώσει αγωνιστική προοπτική στους αγώνες του ελληνικού λαού για προοδευτική διέξοδο από την κρίση;
Από την άλλη ποιά στοιχεία συνηγορούν σήμερα για ύπαρξη νέων συνθηκών που κάνουν αδύνατες τις λύσεις σε εθνικό επίπεδο και δυνατές μόνο σε υπερεθνικό; Μήπως έχει γίνει ομοσπονδιακή συγκρότηση της ευρωζώνης (σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο), μήπως έχουμε ευρωκοινοβούλιο με αποφασιστικές αρμοδιότητες, υπάρχει ευνοϊκότερος συσχετισμός δυνάμεων ή τουλάχιστον καλύτερες δυνατότητες επηρεασμού των αποφάσεων για βελτίωση των συνθηκών ζωής και εργασίας; Μιλάμε πάντα για την «πραγματική» και όχι τη «φανταστική» ΟΝΕ των προπαγανδιστικών φυλλαδίων.!
Επίσης γιατί η επίκληση του συντονισμού των κινημάτων και η άσκηση μεγαλύτερη πίεσης στις κυρίαρχες ελίτ, συνδέεται μονοσήμαντα με την παραμονή στην ευρωζώνη και ο συντονισμός δράσης δεν μπορεί να επιτευχθεί εκτός «νομισματικής ένωσης»; Αν οι ριζοσπαστικές αλλαγές δεν είναι εφικτές σε ξεχωριστές χώρες, μήπως οι χώρες που δεν έχουν ενταχθεί στην ευρωζώνη θα πρέπει να ενταχθούν; Γιατί η Ισλανδία που δεν είναι ούτε στην ΕΕ, πέτυχε επίλυση της τραπεζικής και οικονομικής κρίσης και βρίσκεται σήμερα σε πορεία ανάκαμψης;
Τέλος ακόμα κι αν δεχτούμε ότι η Ελλάδα ως μικρή χώρα θα αντιμετωπίσει δυσκολίες να σταθεί μόνη της εκτός ευρωζώνης, η Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία κλπ μπορούν να σταθούν; Αν μπορούν, και μπορούν, τότε πως προκύπτει το «νομοτελειακό», ότι πρέπει όλες μαζί να προχωρήσουν στα πλαίσια της ευρωζώνης;
Διαφαίνεται λοιπόν ότι η συγκεκριμένη αριστερή εναλλακτική λύση, περιοριζόμενη στα όρια της ευρωζώνης, όχι μόνο εμπεριέχει λογικές αντιφάσεις, αλλά κυρίως δεν δίνει προοπτική στο κίνημα. Αντίθετα ξεκινώντας από ριζοσπαστικές αλλαγές σε κάποια χώρα που υπάρχει ευνοϊκός συσχετισμός δυνάμεων, διευκολύνονται ανάλογες ανατροπές και σε άλλες χώρες, ανοίγοντας το δρόμο της δημιουργίας σε κάποια στιγμή στο ορατό μέλλον, μιας «ένωσης σοσιαλιστικών χωρών και λαών της Ευρώπης».!
4. Με ποιες πολιτικές και κοινωνικές προϋποθέσεις εφαρμογή της αριστερής εναλλακτικής πρότασης;
Επιγραμματικά επισημαίνουμε:
1. Διατύπωση ενός σαφούς και καλά επεξεργασμένου σχεδίου αριστερής εναλλακτικής πολιτικής, ανοικτής στη σοσιαλιστική προοπτική.
2. Δημιουργία αριστερής κυβέρνησης, με πολιτική βούληση, σοφία, ευελιξία και αποφασιστικότητα στην προώθηση των στόχων της.
3. Ανάπτυξη ισχυρού κινήματος αντίστασης, αλληλεγγύης, ανατροπής, πριν και μετά τη δημιουργία αριστερής κυβέρνησης, καθώς και αναβάθμιση της κοινής δράσης με αντίστοιχες δυνάμεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
4. Επιδίωξη ευρύτερης δυνατής συσπείρωσης των αριστερών δυνάμεων στην Ελλάδα, τόσο για ανατροπή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών όσο κυρίως για την προώθηση των ριζοσπαστικών αλλαγών για ένα ελπιδοφόρο μέλλον του ελληνικού λαού και της νεολαίας που βιώνει αφόρητες καταστάσεις από την κρίση.
Αυτή νομίζω ότι πρέπει να είναι η σεμνή «υπογραφή» της σύγχρονης Αριστεράς …..στην ιστορία του μέλλοντος.
*Ο Γιάννης Τόλιος είναι διδάκτορας οικονομικών επιστημών, μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ
Παρασκευή 5 Απριλίου 2013
Του Γ.ΔΕΛΑΣΤΙΚ*
Ο χρυσαυγίτης δολοφόνος, αυτό το ανθρωπόμορφο κτήνος που έσφαξε εν ψυχρώ στη μέση του δρόμου τον αριστερό αντιφασίστα Πάυλο Φύσσα στην Αμφιάλη, έδρασε με δική του πρωτοβουλία ή εκτελούσε εντολές; Και αν εκτελούσε εντολές, από ποιους πολιτικούς κύκλους προέρχονταν οι εντολές αυτές; Ή μήπως προέρχονταν από επιχειρηματικούς κύκλους; Δεν θα παραστήσουμε φυσικά τον αστυνομικό ντεντέκτιβ για να απαντήσουμε. Θα παρακολουθούμε –με εξαιρετική δυσπιστία προς ό,τι λέει η αστυνομία, είναι αλήθεια – την εξέλιξη του αστυνομικού ρεπορτάζ για να διαμορφώσουμε τελική άποψη για τα γεγονότα.
Επειδή όμως το έγκλημα είναι καθαρά πολιτικό, θα κάνουμε ορισμένες πολιτικές σκέψεις γύρω από αυτό. Ακόμη και για τα πιο στυγερά πολιτικά εγκλήματα, το θεμελιώδες αφετηριακό σημείο της ανάλυσης, ξεκινάει πάντα από τις πιθανές απαντήσεις στο ερώτημα: «Ποιος ωφελείται πολιτικά από το έγκλημα;». Αυτός που ωφελείται δεν είναι πάντα ο ένοχος , γιατί ειδικά στην πολιτική οι συνέπειες μιας δολοφονίας μπορεί να είναι διαφορετικές από αυτές που υπολόγιζαν όσοι τη σχεδίασαν. Πάντως από πολιτική σκοπιά (το υπογραμμίζουμε, από πολιτική, όχι από αστυνομική σκοπιά, γιατί μπορεί να αποδειχθούν γεγονότα που ανατρέπουν τις πολιτικές εικασίες) πολύ δύσκολα μπορεί κανείς να υποθέσει ότι την εντολή δολοφονίας την έδωσαν ηγετικά στελέχη πρώτης γραμμής του κόμματος στο οποίο ανήκει ο δράστης, εκτός πια αν με κάτι τα εκβίαζαν άλλοι κύκλοι. Η Χρυσή Αυγή πάντως υφίσταται σοβαρή πολιτική ζημιά με τη δολοφονία που διέπραξε ο δράστης. Από κόμμα που εκφράζει την κοινωνική οργή και την απόγνωση πολιτικά καθυστερημένων δεξιών κυρίως ψηφοφόρων εναντίον της μνημονιακής πολιτικής της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, μετά τη δολοφονία και την επίθεση εναντίον μελών του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στο Πέραμα εμφανίζεται ως κόμμα του … «να σφάξουμε τους αριστερούς»! Η μείωση της εκλογικής απήχησης της ΧΑ μετά τη δολοφονία του Π.Φύσσα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
Η Αριστερά σε όλες τις αποχρώσεις της τίποτα δεν κερδίζει από αυτήν την υπόθεση, ούτε φυσικά το κίνημα. Μια δολοφονία προκαλεί πάντοτε φόβο , είτε το ομολογεί κανείς είτε όχι. Εννοούμε φόβο στο λαό, όχι στην πρωτοπορία. Άλλο πράγμα να διαδηλώνεις και άλλο πράγμα να απειλείσαι από μαχαιροβγάλτες. Η μόνη που ωφελείται πολιτικά από τη δολοφονιά είναι η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου. Ακριβώς όπως και στην περίπτωση της Μαρφίν, ενώ όλη η Ελλάδα απεργούσε εναντίον της κυβέρνησης, η δολοφονία υποχρέωσε δικαιολογημένα όλους τους Έλληνες να συζητούν για το έγκλημα που διέπραξε ο κτηνώδης χρυσαυγίτης. Επιπροσθέτως, μετά τη δολοφονία, η σύγχρονη εκδοχή της κυβέρνησης «Τσολάκογλου» των γερμανόδουλων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ αυτοπροβάλλεται ως … «εγγύηση για την αποτροπή του εμφυλίου πολέμου μεταξύ των δύο άκρων»! «Θείο δώρο» για τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο η δολοφονία από πολιτική σκοπιά! Σαν όρνια όρμησαν να εκμεταλλευθούν πολιτικά τη δολοφονία. Πρέπει να σημειώσουμε ότι εμάς μας έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση ο τρόπος που κινήθηκε ο δολοφόνος. Διέπραξε εν ψυχρώ το φόνο στο κέντρο της Αμφιάλης, με δεκάδες αυτόπτες μάρτυρες, χωρίς να προσπαθήσει έστω και με ένα κράνος μοτοσικλετιστή να καλύψει κάπως το πρόσωπό του. Δεν προσπάθησε καν να διαφύγει. Άφησε επί τόπου το μαχαίρι της δολοφονίας με τα δακτυλικά του αποτυπώματα. Όλα αυτά ενώ ήταν πασίγνωστος στην Αμφιάλη και επίσης πασίγνωστη η πολιτική του ταυτότητα.
Αυτή η συμπεριφορά υποδηλώνει άνθρωπο που δολοφονεί για να συλληφθεί, να καταδικαστεί με ισόβια και να μπει φυλακή για πολλά χρόνια. Έχει πλήρη επίγνωση ότι η δολοφονία θα αποδοθεί και στον πολιτικό του χώρο, τη Χρυσή Αυγή. Δεν παριστάνουμε τον επιθεωρητή Κλουζό, αλλά αυτή η στάση ταιριάζει πολύ περισσότερο σε δολοφόνο που εκτελεί εντολές, παρά σε ένα κτήνος που δρα εξ ιδίας πρωτοβουλίας. Αυτό ο τρόπος δράσης και τα σίγουρα ισόβια μειώνουν επίσης δραστικά την περίπτωση να είχε πάρει ο δολοφόνος εντολή από επιχειρηματικούς και όχι πολιτικούς κύκλους. Μεγάλη οργή προκαλεί η πολιτική στάση του Σαμαρά και του Βενιζέλου μετά τη δολοφονία του 34χρονου αντιφασίστα καλλιτέχνη. Τι μας είπε ο πρωθυπουργός διά στόματος του στενότατου συνεργάτη του, Χρύσανθου Λαζαρίδη, ο οποίος φυσικά δεν θα τολμούσε ποτέ να διακηρύξει τέτοιες πολιτικές θέσεις χωρίς την έγκριση του Αντώνη Σαμαρά; Ότι η δολοφονία αποδεικνύει πως …ο ΣΥΡΙΖΑ «παραμένει εκτός συνταγματικού τόξου»!!! Αυτή είναι η θέση του Σαμαρά! Τι μας είπε ο Βενιζέλος; Ότι «το πρόβλημα δεν είναι η θεωρία των άκρων, το πρόβλημα είναι ότι μέσα στο αμάγαλμα του λεγόμενου «αντιμνημονιακού τόξου» συνυπάρχουν δυνάμεις οι οποίες είναι ακροδεξιές, ναζιστικές, παραδοσιακά κομμουνιστικές και βεβαίως δήθεν νεοριζοσαπστικές», όπως δήλωσε στο Βήμα FM! Με άλλα λόγια, αφού και ο χρυσαυγίτης δολοφόνος και το θύμα ήταν αντιμνημονιακοί, το κατά Βενιζέλο πρόβλημα είναι ότι …οι «αντιμνημονιακοί σφάζουν ο ένας τον άλλον»!!!
Δεν είναι απλώς εξοργιστικές οι θέσεις Σαμαρά-Βενιζέλου. Το σοβαρότερο είναι ότι πυκνώνουν τις αναπόδεικτες - μέχρι στιγμής, τουλάχιστον – αμφιβολίες για το κατά πόσο ο δολοφόνος έδρασε όντως πρωτοβουλιακά ή αν σκότωσε εκτελώντας εντολές κάποιων άγνωστων σε εμάς κέντρων,διαφορετικών πάντως από την ηγεσία της Χρυσής Αυγής. Ίδωμεν…
*Δημοσιεύθηκε στον «Πριν» την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2013
«Όλοι γνωρίζουν ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει ποτέ να αποπληρώσει τα χρέη της», έλεγε την περασμένη βδομάδα σε συνέντευξή του στο «Spiegel», ο Τζορτζ Σόρος. «Όχι», απαντά η κυβέρνηση, το χρέος είναι «βιώσιμο» και θα το πληρώσουμε. Μόνο να: Δώστε μας μια επιμήκυνση μέχρι το… 2064!
Αφού λοιπόν ήδη μας το ξεφούρνισαν πόσο μακριά πάει αυτό το παραμύθι, ας κάνουμε μια ανακεφαλαίωση: Υποτίθεται πως όσα φρικτά βιώνει ο ελληνικός λαός τα βιώνει για να μειωθεί το χρέος. Στην πραγματικότητα συμβαίνει το εξής:
Το 2009 το δημόσιο χρέος ήταν στο 129% του ΑΕΠ. Αλλά το 2014 (σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού) μετά από τέσσερα χρόνια αδιάκοπης βαρβαρότητας, μετά από δύο μνημόνια, μετά από διαρκείς εφαρμοστικούς, από μεσοπρόθεσμα και από μακροπρόθεσμα μέτρα λεηλασίας, μετά από χαράτσια, φοροληστείες και «κουρέματα», το χρέος αναμένεται να έχει εκτιναχτεί στο177,5% του ΑΕΠ!
Δηλαδή θα είναι κατά 50 μονάδες μεγαλύτερο ως ποσοστό του ΑΕΠ από τη στιγμή που υποτίθεται ότι άρχισαν να το μειώνουν!
Μετά από 4 χρόνια μνημονίων το χρέος το 2014 θα βρίσκεται στο 177,5% του ΑΕΠ (προσχέδιο προϋπολογισμού για το 2014)
Αυτός ο κατήφορος δεν πρόκειται να σταματήσει. Και σίγουρα δεν πρόκειται να τον σταματήσουν τα μνημόνια. Τα μνημόνια και οι τρόικες δεν μειώνουν το χρέος. Ποτέ δεν είχαν τέτοιο στόχο. Τα μνημόνια και οι τρόικες «ταΐζουν» το χρέος.
Οι κυβερνώντες λένε ότι παίρνουν δάνεια (και συνάπτουν μνημόνια) γιατί η χώρα έχει χρέη. Ψέμα! Ισχύει το αντίστροφο: Οι χώρες (όχι μόνο η Ελλάδα) δεν παίρνουν δάνεια επειδή έχουν χρέη, έχουν χρέη επειδή παίρνουν δάνεια! Και τα μεν δάνεια τα ξεκοκκαλίζουν οι πλουτοκράτες. Τα δε - όλο και αυξανόμενα - χρέη των δανείων τα φορτώνονται οι λαοί.
Αυτή δεν είναι μια ελληνική ιδιαιτερότητα. Σύμφωνα με τον Στίγκλιτς, μέσα από αυτήν τη διαδικασία, οι χρεωμένες χώρες κατέβαλαν στους πιστωτές τους για αποπληρωμή παλιότερων χρεών το διάστημα 1984 – 2000 το αστρονομικό ποσό των 4,6 τρισ. δολαρίων!
Χαρακτηριστικό επίσης το παράδειγμα που έρχεται από τη δεκαετία του '80 και αποτυπώνεται στα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας: Στις αρχές του 1980 το χρέος που είχαν 109 «πιστολήπτριες» χώρες προς τους πιστωτές τους ήταν 430 δισ. δολάρια. Παρά το γεγονός ότι μέχρι το 1986 είχαν πληρώσει σε τόκους 336 δισ. δολάρια, στο τέλος της ίδιας χρονιάς είχαν φτάσει να χρωστάνε πάνω από 880 δισ. δολάρια. Μέσα σε μια εξαετία, δηλαδή, χρωστούσαν ποσό υπερδιπλάσιο από εκείνο που αρχικά είχαν δανειστεί, και ενώ την ίδια ώρα είχαν ήδη πληρώσει σε τόκους τα 4/5 των αρχικών δανείων!
Κάπως έτσι, σε κάθε προηγούμενο λογαριασμό χρεών, επέρχεται - όπως περιέγραφε ο Λένιν - ένας «τοκογλυφικός επιπρόσθετος λογαριασμός πάνω σε εκείνον που 20 φορές ως τώρα πληρώθηκε».
Όπως προκύπτει από την προχτεσινή έκθεση της Eurostat, η πολιτική της «μείωσης των χρέους» έχει οδηγήσει σε αύξηση του χρέους σε όλα (ανεξαιρέτως!) τα κράτη – μέλη της Ευρωζώνης
Η πολιτική της λιτότητας, με μνημόνια και τρόικες ή χωρίς, αξιοποιεί το χρέος ως πρόσχημα για νέες μειώσεις μισθών, για νέες μειώσεις συντάξεων, για νέες αυξήσεις φόρων, για γενικό ξεπούλημα, για κατάργηση κάθε έννοιας εργασιακών δικαιωμάτων. Συνεχίζοντας (με ή χωρίς μνημόνια) την ίδια πολιτική, την πολιτική του μνημονίου, δεν μειώνουν το χρέος. Το διογκώνουν! Το πολλαπλασιάζουν!
Τα παραπάνω δεν είναι αποτέλεσμα κάποιου «λάθους». Και σίγουρα στην περίπτωση της Ελλάδας δεν έχει γίνει κανένα «λάθος»…
Τα χρέη και τα ελλείμματα (ή τα πλεονάσματα) είναι μέρος του δημόσιου πλούτου που παράγεται από τον ιδρώτα των πολλών. Είναι κι αυτά, δηλαδή, κομμάτια του συνολικού δημόσιου πλούτου που κάποιοι λίγοι κηφήνες τον υπεξαιρούν διαχρονικά. Τα δάνεια που προκαλούν τα χρέη δεν πάνε (ποτέ δεν πήγαιναν) σε μισθούς και συντάξεις εργαζομένων, όπως με θρασύτητα ισχυρίζονται οι «όλοι μαζί τα φάγαμε». Επιστρέφουν σχεδόν στο σύνολό τους σε δανειστές και τοκογλύφους! Τα δάνεια δεν πάνε (ποτέ δεν πήγαιναν) στην Υγεία και την Παιδεία. Πάνε στους τραπεζίτες, στους εφοπλιστές, στους κεφαλαιοκράτες που τα απομυζούν για να χρηματοδοτούν τις μπίζνες και τις ανακεφαλαιώσεις τους. Τα δάνεια δεν πάνε (ποτέ δεν πήγαιναν) στο ανύπαρκτο κράτος Πρόνοιας. Πάνε για να καλύπτονται οι τρύπες από τις φοροαπαλλαγές, τις φοροελαφρύνσεις, τα «πακέτα» ενισχύσεων, τις επιχορηγήσεις προς την ολιγαρχία. Πάνε για το μεγάλοφαγοπότι που άλλοτε λέγεται Ολυμπιάδα, άλλοτε λέγεται υποβρύχια που γέρνουν και μονίμως λέγεται ΝΑΤΟικοί εξοπλισμοί.
Εν ολίγοις: Ο δανεισμός και η υπερχρέωση αποτελεί τη (συνήθη στον καπιταλισμό) τακτική της ολιγαρχίας, μέσω της οποίας το κεφάλαιο αφενός εξασφαλίζει πηγές για τη δική του ρευστότητα, αφετέρου συνεχίζει να χρεώνει τα βάρη του δικού του δανεισμού στα λαϊκά στρώματα.
Εκεί πηγαίνουν τα δάνεια. Από εκεί προέρχονται τα χρέη. Αυτά πληρώνει ο ελληνικός λαός. Και τα πληρώνει αέναα.
Απόδειξη:
1) Από το Μάαστριχτ και μετά, δηλαδή την τελευταία 20ετία, ο ελληνικός λαός έχει πληρώσει σε εγχώριους και ξένους τοκογλύφους και κερδοσκόπους το αστρονομικό ποσό των 772,9 δισ. ευρώ!
2) Μόνο από το 2000 και μετά, δηλαδή από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, ο ελληνικός λαός έχει πληρώσει για τόκους και χρεολύσια μακροπρόθεσμων δανείων το ποσό των 400,5 δισ. ευρώ. Την ίδια περίοδο, για εξοφλήσεις εντόκων και βραχυπρόθεσμων τίτλων έχει πληρώσει πάνω από 240 δισ. ευρώ. Άθροισμα: 640,5 δισ. ευρώ!
Τα παραπάνω στοιχεία και οι σχετικοί πίνακες, που περιλαμβάνουν τις δαπάνες για την καταβολή τόκων, χρεολυσίων και τις εξοφλήσεις βραχυπρόθεσμων τίτλων και εντόκων γραμματίων, ομολογούνται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού του 2013 (σελίδα 133)
Από τη μια μεριά, λοιπόν, το κράτος και οι κυβερνήσεις δανείζονται αστρονομικά ποσά με τα οποία χρηματοδοτείται η δράση των κεφαλαιοκρατών. Από την άλλη μεριά ο λαός πληρώνει τα χρέη των κεφαλαιοκρατών και του κράτους και μάλιστα στο πολλαπλάσιο. Με τόκο!
Είναι προφανές, λοιπόν, τι συμβαίνει:
Ο ελληνικός λαός που για να καταστήσει «βιώσιμο το χρέος» - ένα χρέος που άλλοι το δημιούργησαν, άλλοι το προκάλεσαν και άλλοι το «έφαγαν» -πλήρωσε μόνο την τελευταία 20ετία σε τόκους κοντά στο ένα τρισεκατομμύριο ευρώ,τώρα, πάλι στο όνομα της «βιωσιμότητας του χρέους», θα «πρέπει» να ζήσει χωρίς μισθούς, χωρίς συντάξεις, χωρίς δουλειά, χωρίς δικαιώματα, ώστε μέχρι το 2020 να τους έχει πληρώσει άλλα τόσα. Και αφού τους τα πληρώσει κι αυτά, τότε - το 2020 - θα τους «χρωστάει» κι άλλα τόσα, τα οποία (αν το σενάριο του κ.Στουρνάρα για 50ετές ομόλογο «ευωδοθεί») θα τα πληρώνει μέχρι το 2064. Που τότε θα του πουν ότι χρωστάει κι άλλα τόσα κοκ!
Επομένως, από τα προηγούμενα, αν απορρέει κάτι ως χρέος του λαού, είναι τούτο:
Το ευγενέστερο των «χρεών» του λαού, συνώνυμο της ίδιας του της ύπαρξης, είναι να οργανωθεί, να αντισταθεί και να διαγράψει το χρέος που όχι μόνο το έχει πληρώσει διπλό και τρίδιπλο, αλλά του λένε ότι θα το πληρώνουν και τα παιδιά του και τα εγγόνια του, κι αυτό, το πληρωμένο χρέος, ποτέ δεν θα τελειώνει!
Αν κάτι απορρέει ως πολιτικό συμπέρασμα είναι ότι η λύση σε αυτή την ατέλειωτη φρίκη δεν θα έρθει ούτε με την «επιμήκυνση» του χρέους, ούτε με τα «κουρέματα», ούτε με λογιστικούς προσδιορισμούς για το ποιο είναι το «καλό» και ποιο είναι το «κακό» χρέος, ποιο είναι «επονείδιστο» χρέος και ποιο όχι. Το χρέος είναι όλο επονείδιστο και κυρίως είναι όλο ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ. Από ένα λαό που δεν είχε καμία οφειλή, αλλά το πλήρωσε!
Εναπόκειται, τελικά, στον ίδιο τον λαό να επιβάλλει εκείνες τις πολιτικές αποφάσεις που θα καταστήσουν το πληρωμένο χρέος και διαγραμμένο.
Υστερόγραφο:
Αν η δική μας προσέγγιση είναι «δογματική», τότε παραπέμπουμε σε ένα πολύ ενδιαφέρον απόσπασμα από άρθρο της (καθόλου δογματικής) «Καθημερινής» της περασμένης Κυριακής:
«Δύο διάσημοι οικονομολόγοι που ασχολούνται ειδικά με την κρίση της Ευρωζώνης, ο Βέλγος καθηγητής στην Οικονομική Σχολή του Λονδίνου (LSE), κ. Paul De Grauwe, και η Κινέζα καθηγήτρια στο Κολλέγιο του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, κ. Yuemei Ji, σε κοινή εργασία τους, μελετούν τα δεδομένα και καταλήγουν στην εξής απάντηση: Κληρονομιά της λιτότητας θα είναι τα μη βιώσιμα χρέη (…). Μεταξύ των περιπτώσεων που επικαλούνται για να στηρίξουν το συμπέρασμά τους είναι η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και βεβαίως (όπως θα έχετε καταλάβει...) η χώρα μας. Αν υποθέσουμε -γράφουν- ότι η Ελλάδα θα πληρώνει επιτόκια όχι μεγαλύτερα από τον ρυθμό της ετήσιας οικονομικής μεγέθυνσής της, για να μειωθεί το χρέος της στο 90% του ΑΕΠ θα απαιτηθούν 22 έως 50 χρόνια, ανάλογα με το ύψος των ετήσιων πρωτογενών πλεονασμάτων. Θα απαιτηθούν 50 χρόνια αν το πρωτογενές πλεόνασμα είναι 2% ετησίως, 30 χρόνια αν είναι 3% και 22 χρόνια αν είναι 4%. Όπερ σημαίνει, επιβολή πολύ βαριάς λιτότητας επί 22 χρόνια ή βαριάς επί 30 χρόνια ή λιγότερο βαριάς (αλλά, πάντως, λιτότητας…) επί μισό αιώνα, για 50 χρόνια (…)».
Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ*
Μεγάλη μερίδα πολιτικών και μέσων ενημέρωσης διέκρινε στις πρόσφατες δολοφονίες δύο μελών της Χρυσής Αυγής την οσμή της πολιτικής προβοκάτσιας. Οι ερμηνείες που προτάθηκαν ήταν πολύ διαφορετικές - γι’ άλλους, στόχος ήταν η πολιτική σταθερότητα και η κυβέρνηση, γι’ άλλους το λαϊκό κίνημα και η Αριστερά. Ωστόσο, ο επαγγελματισμός της ειδεχθούς εγκληματικής ενέργειας και η συγκυρία στην οποία πραγματοποιήθηκε, ώθησαν πολλούς να εικάσουν ότι πρόκειται για πολιτική παρέμβαση, ενορχηστρωμένη από αδιαφανή κέντρα.
Στον αντίποδα βρέθηκαν όσοι συνηθίζουν να καταγγέλλουν αντανακλαστικά,χωρίς δεύτερη σκέψη, παρόμοιες εικασίες ως ψυχοπαθολογικές αντιδράσεις εμμονικών των «θεωριών συνωμοσίας». Το πράγμα γι’ αυτούς είναι τόσο απλό ώστε δεν χρειάζεται να περιμένουμε τα πορίσματα των αστυνομικών ερευνών: τα «δύο άκρα» σκοτώνονται μεταξύ τους και θα μας οδηγήσουν σε εμφυλιοπολεμικές καταστάσεις αν δεν θωρακιστεί, εν ανάγκη με αυταρχικά μέτρα εκτάκτου ανάγκης, το στρατόπεδο του Νόμου και της Τάξης.
Ο όρος «θεωρίες συνωμοσίας» καθιερώθηκε, εξ όσων γνωρίζουμε, από τον Καρλ Πόπερ, στο μείζον έργο του «Η ανοιχτή κοινωνία και οι εχθροί της». Εκεί, ο διάσημος Αυστριακός φιλόσοφος αναλύει τον ρόλο που έπαιξαν στην άνοδο του ναζισμού θεωρίες συνωμοσίας με έντονο φυλετικό περιεχόμενο. Γνωστό είναι ότι ο Χίτλερ αξιοποίησε το διαβόητο «Πρωτόκολλο των σοφών της Σιών» -έγγραφο χαλκευμένο από τις μυστικές υπηρεσίες του τσάρου της Ρωσίας, το 1903- για να στηρίξει τις καταγγελίες περί διεθνούς, εβραϊκής συνωμοσίας με στόχο τον έλεγχο του κόσμου. Αρχέτυπο πολιτικής προβοκάτσιας αποτέλεσε, εξάλλου, ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ, ο οποίος αποδόθηκε στον Γκεόργκι Δημητρόφ και άλλα ηγετικά στελέχη της Κομιντέρν για να διευκολύνει τη μετατροπή του Χίτλερ σε απόλυτο δικτάτορα, μέσα σε ατμόσφαιρα παράνοιας εναντίον των σλαβικών εθνών.
Ανεξαρτήτως προέλευσης, οι θεωρίες συνωμοσίας υπακούουν σε μια κοινή συμπτωματολογία: τα πράγματα δεν είναι ποτέ έτσι όπως φαίνονται -κινητήρια δύναμη της Ιστορίας είναι οι συνωμοσίες- τίποτα δεν είναι τυχαίο, για όλα υπάρχει κάποιο κρυφό σχέδιο - ο εχθρός κερδίζει πάντα με μπαμπεσιά. Αυτός ο τρόπος σκέψης, ή μάλλον μη σκέψης, παρηγορεί τους λαούς για τις αποτυχίες τους -δεν φταίνει αυτοί, αλλά οι προδότες που ανοίγουν τις Κερκόπορτες- και ηρωοποιεί τις ήττες τους. Επιπλέον, δεν τους ζητάει τίποτα δύσκολο, παρά μόνο να περιμένουν τους «ήρωες» που θα τους λυτρώσουν, με το σπαθί, με τα τανκς ή με τα 45ρια. Από την απήχηση της άποψης ότι δεν ξεσηκωνόμαστε γιατί μας ψεκάζουν (ένας στους τρεις συμπολίτες μας το πιστεύει, σύμφωνα με σοβαρή δημοσκόπηση) μέχρι την επιτυχία των βιβλίων τύπου «Ιλουμινάτι» και «Κώδικας ντα Βίντσι», η γοητεία αυτής της «σχολής» είναι προφανής.
Αν υπήρξε μια πολιτική οικογένεια, η οποία βρέθηκε εξ αρχής στον αντίποδα παρόμοιων λογικών και πρακτικών, αυτή ήταν η μαρξιστική Αριστερά. Για τον Μαρξ, κινητήρια δράση της Ιστορίας είναι η πάλη των τάξεων και όχι οι πράξεις των «ηρώων». Ο στενός συνεργάτης του, Φρίντριχ Ενγκελς, παρά τη μεγάλη εκτίμηση που έτρεφε για τον σπουδαίο Γάλλο επαναστάτη Ογκίστ Μπλανκί, απέρριπτε κατηγορηματικά «τη φαντασίωση πως μια ολόκληρη κοινωνία μπορεί να ανατραπεί με τη δράση μιας μικρής συνωμοτικής ομάδας».
Η ΑΣΤΟΙ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ
Αντιθέτως, ήταν η αστική τάξη εκείνη που εμφανίστηκε στο ιστορικό προσκήνιο μέσα από τις μυστικές, συνωμοτικές εταιρείες, όταν πάσχιζε να ανατρέψει το παλιό, φεουδαρχικό καθεστώς. Η «Συνωμοσία των Ισων» εναντίον του Διευθυντηρίου, υπό τον Γιακωβίνο Φρανσουά-Νοέλ («Γράκχο») Μπαμπέφ, την περίοδο 1795-6, παρά το άτυχο τέλος της, βρήκε πολλούς μιμητές. Η «Εταιρεία των Φίλων του Λαού», με πρωταγωνιστές τους Ρασπάιγ, Μπαρμπέ και Ντελεκλίζ, γεννήθηκε μέσα από τη δημοκρατική επανάσταση του 1830 στη Γαλλία, ενώ η «Ενωση των Προγραμμένων», με τους Βενεντέι, Σούστερ και Βάιτλιγκ έπαιξε ρόλο στην προετοιμασία της επανάστασης του 1848, στη Γερμανία. Μυστικές ενώσεις όπως οι Καρμπονάροι στην Ιταλία και η Φιλική Εταιρεία στην Ελλάδα συνδέθηκαν με τους αγώνες για εθνική απελευθέρωση - ενοποίηση.
Στις μέρες μας, βέβαια, οι μεγάλες συνωμοσίες έχουν ολότελα διαφορετικό περιεχόμενο από την εποχή του Γράκχου Μπαμπέφ και του Ρήγα. Το 1990, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καταδίκασε «την ύπαρξη επί 40 χρόνια ενός παράνομου, μυστικού κατασκοπευτικού δικτύου», όπως και «ένοπλες επιχειρήσεις σε αρκετά κράτη-μέλη πέρα από κάθε δημοκρατικό έλεγχο, υπό την καθοδήγηση μυστικών υπηρεσιών, σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ». Επρόκειτο για το διαβόητο δίκτυο Gladio (στην Ελλάδα, «Κόκκινη Προβιά»), το οποίο εφάρμοσε τη «στρατηγική της έντασης» για να εμποδίσει την άνοδο των κομμουνιστών στην εξουσία, κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου.
Κατ’ εξοχήν πεδίο δραστηριοποίησης της Gladio υπήρξε η Ιταλία, η χώρα με το μεγαλύτερο ΚΚ της Δύσης.Το 2000, επιτροπή του ιταλικού Κοινοβουλίου αποφάνθηκε ότι υπήρξε ανάμιξη της Gladio σε τρομοκρατικές ενέργειες αποσταθεροποίησης, όπως οι φονικές εκρήξεις στο Μιλάνο, τον Δεκέμβριο του 1969 και στην Μπρέσια, πέντε χρόνια αργότερα. Κεντρικό ρόλο στην υπόθεση αυτή είχε παίξει η μασονική στοά P2 του Λίτσιο Τζέλι, μια πραγματική σκιώδης κυβέρνηση, στην οποία συμμετείχαν εκδότες, βιομήχανοι, πολιτικοί και κρατικοί αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων οι επικεφαλής και των τριών μυστικών υπηρεσιών της Ιταλίας!
Στο ίδιο έργο όπου καυτηριάζει τις θεωρίες συνωμοσίας, ο Καρλ Πόπερ σημειώνει: «Δεν υπονοώ ότι δεν γίνονται ποτέ συνωμοσίες. Αντιθέτως, αποτελούν τυπικά κοινωνικά φαινόμενα. Ωστόσο, εκείνο που εντυπωσιάζει είναι ότι, σε πείσμα της συχνής εμφάνισής τους, λίγες από αυτές έχουν αίσιο αποτέλεσμα. Οι συνωμότες σπάνια απολαμβάνουν τη συνωμοσία τους και αυτό είναι η καλύτερη απάντηση στις θεωρίες συνωμοσίας».
*Δημοσιεύθηκε στην «Καθημερινή» της Κυριακής 10 Νοεμβρίου 2013
Posts
