8/2/1980 φεύγει από τη ζωή ο Ν. Ξυλούρης, ο Αρχάγγελος της Κρήτης. Λίγοι άνθρωποι έχουν αποτελέσει σύμβολο της εποχής τους αλλά και ιστορικό σύμβολο των αγώνων του λαού. Για λίγους ανθρώπους δεν υπάρχει κάτι μεμπτό να πει κανείς. Λίγοι άνθρωποι αγαπήθηκαν από τον λαό με τέτοιο τρόπο. Λίγοι άνθρωποι αγάπησαν το λαό όσο ο ίδιος.
Ο Ν. Ξυλούρης έφυγε για την Αθήνα να παλέψει για τη ζωή του με τη μουσική και τα τραγούδια του και έμελε να ταυτιστεί με τον αγώνα ενάντια στην δικτατορία, τον αγώνα για την ελευθερία και την αξιοπρέπεια του λαού.
Στο χώρο της Λύδρας έπαιξε πρώτη φορά το "Πότε θα κάνει Ξαστεριά" και έδωσε ρεύμα στην ψυχή κάθε ελεύθερου ανθρώπου, κάθε δημοκράτη. Στο Πολυτεχνείο ήταν μέσα με τους φοιτητές, μαζί τους στον αγώνα. Ένας άνθρωπος που συνέβαλε στην πάλη, που ήταν ένα με τον αγωνιζόμενο λαό. Στο "Μεγάλο μας Τσίρκο" έδινε σε κάθε παράσταση -μαζί με τους άλλους ηθοποιούς και τον θίασο - εισητήριο για την ελευθερία. Μια ελευθερία που όπως λένε και οι στίχοι "...πριν έρθει φαινόταν τόσο βαθιά!".
Το σώμα του Ν. Ξυλούρη το νίκησε ο καρκίνος, αλλά η ψυχή και το πνεύμα του δεν πέθαναν ποτέ. Στην Ελλάδα του 2013 τα τραγούδια του, η καθαρή φωνή του, ο χαρακτήρας του με την τόλμη, την αξιοπρέπεια αλλά και την καλοσύνη του προς όλους είναι εδώ. Εδώ γιατί η ψυχή κάθε ανθρώπου που τον φέρνουν στην εξαθλίωση ψάχνει να στηριχθεί στις ρίζες της, να πιαστεί και να σηκωθεί και πάλι.
Στις εποχές της δήθεν ευμάρειας, ο Ν. Ξυλούρης επέζησε στα αμφιθέατρα των φοιτητών και των ανθρώπων της αριστεράς και του ευρύτερου δημοκρατικού κινήματος. Κόντρα στα υπερκέντρα υπερφίαλων ψευτοτραγουδιστών υπήρχε το κοινωνικό ρεύμα που άκουγε Ξυλούρη και έδινε σημασία στην αξιοπρέπεια κόντρα στην πόζα, στην φιλία και όχι στον ανταγωνισμό, στον άνθρωπο και όχι στα εκατοσταευρα. Ο Ξυλούρης τραγουδιόταν στο τέλος κάθε πορείας του Πολυτεχνείου από χιλιάδες φοιτητές. Ο Ξυλούρης τραγουδήθηκε πολλάκοις μπροστά στη Βουλή και ένωσε όλη την αγωνία και την οργή σε ένα θετικό όραμα για την ελευθερία του λαού μας.
Σήμερα που ο λαός αναζητά ξανά προσανατολισμό, σήμερα που οι μάσκες πέφτουν και ο εχθρός αποκαλύπτει το πραγματικό του πρόσωπο, σήμερα στις εποχές της εξαθλίωσης πρέπει και πάλι να αδελφωθούμε. Η φωνή του Ξυλούρη θα είναι εκεί για να μας βοηθήσει...
Σήμερα που ο λαός αναζητά ξανά προσανατολισμό, σήμερα που οι μάσκες πέφτουν και ο εχθρός αποκαλύπτει το πραγματικό του πρόσωπο, σήμερα στις εποχές της εξαθλίωσης πρέπει και πάλι να αδελφωθούμε. Η φωνή του Ξυλούρη θα είναι εκεί για να μας βοηθήσει...
Στην πόλη μπήκαν και πάλι οι οχτροί...
...μα θα κάνει ξαστεριά!
Παρακάτω παραθέτουμε διάφορα αφιερώματα στον Ν. Ξυλούρη και την ιστορία του. Αξίζει να αφιερώσει κανείς το χρόνο...
1. Video Αφιερώματα
2. Ιστοσελίδες
Wikipedia
Ν. Ξυλούρης: η φωνή της Ελλάδας που θα θέλαμε
3. Βιβλίο
Ν. Ξυλούρης: με τη χορδή της λύρας