Η εκλογική εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ στο 27% και η αύξηση της κοινωνικής του επιρροής, είναι ένα γεγονός που αδιαμφισβήτητα γεμίζει όλους όσους στρατευθήκαμε σε αυτήν την προσπάθεια με ικανοποίηση κι ελπίδα. Ταυτόχρονα νιώθουμε όλοι πολύ μεγαλύτερο στους ώμους μας το βάρος της ευθύνης από όποια θέση ο καθένας παλεύει μέσα στο κόμμα είτε βρίσκεται στη βάση είτε στην κορυφή. Σε αυτή την συγκυρία, ωστόσο, ο λόγος και ο ρόλος του καθενός έχει πολλαπλάσια βαρύτητα και τα επιχειρήματα που ακούγονται δημόσια εκ των πραγμάτων δεν μπορούν και δεν πρέπει να περνούν “αβρόχοις ποσίν”.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Left.gr (http://www.left.gr/article.php?id=12295), ο υπεύθυνος οικονομικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Μηλιός, τοποθετήθηκε για καίρια ζητήματα με μια επιχειρηματολογία που μου δημιούργησε σύγχυση και πολλά ερωτηματικά.
Στην ερώτηση του Left.gr σε σχέση με την επιστροφή της Ελλάδας σε εθνικό νόμισμα (13:00΄΄) ο σφος Μηλιός απαντά:
“Τη συζήτηση αυτή μέσα στην Αριστερά την κάναμε για πάνω από δύο χρόνια. Η άποψη που ήθελε την εθνική αναδίπλωση και βασικό στοιχείο της εθνικής αναδίπλωσης είναι η επιστροφή στο παλιό εθνικό νόμισμα ηττήθηκε και μέσα στην Αριστερά και μέσα στην κοινωνία.”
Απ’ όσο γνωρίζω, κανένας απολύτως χώρος της Αριστεράς δεν θέτει το ζήτημα του εθνικού νομίσματος ως το “μαγικό ραβδί” που θα μας βγάλει από την κρίση, αλλά ούτε κι ως ένα πρόταγμα “εθνικής αναδίπλωσης”. Αυτή η άποψη, που ορθώς αντιμάχεται ο σφος Μηλιός, προέρχεται από αστούς οικονομολόγους που προβάλλουν την λύση του εθνικού νομίσματος ως ένα μέτρο διαχείρισης της καπιταλιστικής κρίσης. Άλλο όμως αυτό κι άλλο το να βλέπεις τη χάραξη εθνικής νομισματικής πολιτικής ως ένα εργαλείο που με αυστηρή προϋπόθεση μια κυβέρνηση της Αριστεράς κι ως μέρος μιας δέσμης μέτρων με σαφή ταξικό προσανατολισμό θα δημιουργήσει ευνοϊκούς όρους για την ανάταση της εσωτερικής αγοράς και για την εθνική παραγωγική ανασυγκρότηση. Γιατί, λοιπόν, ο σφος Μηλιός μπερδεύει αυτές τις δύο ξεκάθαρα διαφορετικές πολιτικές γραμμές;
Τι σημαίνει “αυτή η άποψη ηττήθηκε μέσα στην Αριστερά”; Ακόμα κι αν η άποψη αυτή είναι μειοψηφική στον ΣΥΡΙΖΑ, αυτό δείχνει πως έχει ξοφλήσει πολιτικά; Η ιστορία μας έχει δείξει το αντίθετο, αφού πολλές φορές μειοψηφικές απόψεις στις κορυφές των κομμάτων τις Αριστεράς αποδείχθηκαν πλειοψηφικές στην κοινωνία και μάλιστα σε περιόδους πυκνού ιστορικού χρόνου, όπως αυτή που διανύουμε σήμερα. Ο σφος Μηλιός, όμως, αμέσως σπεύδει να προκαταβάλει και την άποψη της κοινωνίας λέγοντας πως η άποψη αυτή ηττήθηκε και στην κοινωνία.
Αναρωτιέμαι:
Πότε έγινε ειλικρινής και αδιαμεσολάβητος πολιτικός διάλογος χωρίς λαθροχειρίες και διαστρεβλώσεις για να ενημερωθεί η κοινωνία για την ένταξη της χώρας στην ευρωζώνη και για τις επιπτώσεις που θα είχε αυτή η ένταξη;Ποτέ.
Πότε το σύστημα και τα καθεστωτικά ΜΜΕ έπαψαν έστω και για μια στιγμή να τρομοκρατούν τον ελληνικό λαό με το επιχείρημα πως έξοδος από το ευρώ, τάχα, θα σημάνει την ολοκληρωτική του καταστροφή; Ποτέ.
Ακόμα, όμως, και μέσα σε αυτές τις συνθήκες πλήρους τρομοκρατίας, σε δημοσκόπηση της εταιρείας Pulse για την εφημερίδα Το Ποντίκι (http://topontiki.gr/article/35448) τον Μάιο του 2012, το 53% των ερωτηθέντων επιθυμούσε “παραμονή στο ευρώ με θυσίες μέχρι ενός ορίου, αλλιώς επιστροφή σε δικό μας νόμισμα”. Από τότε μέχρι σήμερα μέσα σε διάστημα 7 μηνών σε έρευνα της VPRC που έγινε στις 6 Νοεμβρίου για την εφημερίδα“Η Ελλάδα Αύριο” (http://www.hellada.gr/politics/2768-2012-11-06-17-59-03.html), το 70% των ερωτηθέντων φαίνεται να πιστεύει πως “η παραμονή της χώρας στο ευρώ δεν πρέπει να γίνει κάτω από οποιαδήποτε οικονομική και κοινωνική θυσία”. Εμείς σε αυτόν το κόσμο πώς απαντάμε; Διακηρύσσοντας πως το θέμα “ευρώ ή εθνικό νόμισμα” έχει κλείσει;
Ο σφος Μηλιός συνεχίζοντας την επιχειρηματολογία του θίγει ζητήματα σχετικά με τα “καταστροφικά αποτελέσματα” της επιστροφής σε εθνικό νόμισμα. Λέει:
“Θα απαξιωθούν τα περιουσιακά στοιχεία που έχουν όλοι οι Έλληνες πολίτες. Οι ελίτ που έχουνε μεγάλες περιουσίες στο εξωτερικό ή που μπορούν με το πάτημα ενός κουμπιού να βγάζουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό, θα μπορέσουν να συγκεντρώσουν πλούτο πάρα πολύ εύκολα”.
Εδώ θα πρέπει να δούμε ποια είναι αυτά τα περιουσιακά στοιχεία και σε σχέση με τι θα υποτιμηθούν;
“Δύο είναι οι πυλώνες ή τα περιουσιακά στοιχεία του ελληνικού νοικοκυριού: οι καταθέσεις και οι κατοικίες. Το μόνο εκτεθειμένο στοιχείο είναι το σπίτι, από οποιαδήποτε φορολογία. Η επιβάρυνση της ιδιοκτησίας είναι τέτοια που αναρωτιέται κάποιος με στοιχειώδη ορθολογισμό αν θα έχει κίνητρο και ενδιαφέρον να επενδύσει σε ακίνητο.” Αυτό σημειώνει σε έρευνα του Ο.Π.Α. (τμήμα στατιστικής) που πραγματοποιήθηκε το πρώτο 6μηνο του 2011 ο καθηγητής Ε. Πανάς κι έρχεται να συμφωνήσει με μελέτη του ΔΝΤ σχετικά με τις οικονομικές υφέσεις που έλαβαν χώρα σε 21 χώρες του ΟΟΣΑ, από το 1960 μέχρι σήμερα όπου επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι: «Η μέση διάρκεια της κρίσης στις τιμές των ακινήτων είναι τεσσεράμισι χρόνια και η μείωση της αξίας φτάνει το 30%».
Αυτή είναι η κατάσταση σήμερα. Με την Ελλάδα μέσα στην ευρωζώνη. Μπορούν τα παραπάνω προβλήματα να αντιμετωπιστούν με πολιτικά μέτρα;
Σε περίπτωση επιστροφής σε εθνικό νόμισμα, η κυβέρνηση της Αριστεράς θα εγγυηθεί τις καταθέσεις και θα εξασφαλίσει μέσω της εθνικοποίησης των τραπεζών (και φυσικά της ΤτΕ) τον αυστηρό έλεγχο εισροής και εκροής συναλλάγματος. Ακόμη και γι’ αυτούς που ήδη έχουν βγάλει χρήματα στο εξωτερικό και που υποτίθεται θα επιστρέψουν για να εξαγοράσουν όλον τον υποτιμημένο ιδιωτικό πλούτο των Ελλήνων πολιτών, θα παρθούν μέτρααντισταθμιστικής υπερφορολόγησης που θα έχουν ξεκάθαρα αποτρεπτικό και περιοριστικό ρόλο. Ωστόσο, αυτό που πρέπει να είναι ξεκάθαρο, είναι πως η μείωση του βιοτικού επιπέδου σε μια χρεοκοπημένη χώρα είναι βέβαιη είτε με ευρώ, είτε με εθνικό νόμισμα. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Από εκεί και πέρα το θέμα είναι αν η χρεοκοπημένη χώρα θα ανακάμψει ή όχι για να ξαναχτίσει το βιωτικό της επίπεδο. Με εσωτερική υποτίμηση σε ευρώ αυτό είναι αδύνατο.
Ο σφος Μηλιός συνεχίζει λέγοντας:
“Ο μισθός των εργαζομένων θα μειωθεί σε διεθνές νόμισμα, σε δολάριο ας πούμε, όσο είναι η υποτίμηση, 50%. Αυτό το 50% μείωση σε δολάρια, σημαίνει μια μείωση τουλάχιστον 25% για να μην πω 30% ή 40% και σε εθνικό νόμισμα. Διότι οι πόροι, οι συντελεστές παραγωγής, οι πρώτες ύλες, τα μέσα παραγωγής κτλ, δηλαδή στοιχεία του παγίου κεφαλαίου πάρα πολύ σημαντικά, είναι εισαγόμενα. Για να μη μιλήσω για τα εισαγόμενα καταναλωτικά προϊόντα. Επομένως, η αγοραστική δύναμη του μισθού θα πέσει. Άρα είναι το ίδιο πρόγραμμα. Είναι το ίδιο αντιδραστικό πρόγραμμα της εσωτερικής υποτίμησης που γίνεται με εξωτερική υποτίμηση. Να το πω διαφορετικά: Έχουμε κάποιους μεγάλους Έλληνες εξαγωγείς, δεν είμαι εγώ κι εσύ εξαγωγέας, είναι ο Στασινόπουλος με τα μέταλλα, είναι ο Βαρδινογιάννης με τα πετρέλαια, είναι οι βιομήχανοι, είναι οι εφοπλιστές. Αν αυτοί αυξήσουν τα κέρδη τους λόγω υποτίμησης του νέου νομίσματος σημαίνει ότι θα μας δώσουν πίσω τους μισθούς και τα δικαιώματά μας; Όχι”
Μα, αγαπητέ σύντροφε, ποιο το νόημα να μιλάμε για Στασινόπουλους και Βαρδινογιάννηδες τη στιγμή που συμφωνούμε, πιστεύω, πως θα είναι οι πρώτοι που θα δουν τα κεφάλαιά τους να κοινωνικοποιούνται την επαύριο της κυβέρνησης της Αριστεράς ή μήπως όχι; Στο βαθμό λοιπόν που “εντός των τειχών” βρίσκεται ένα τεράστιο πάγιο κεφάλαιο στα χέρια των Ελλήνων καπιταλιστών, θεωρώ αυτονόητο πως αυτό το κεφάλαιο θα χρησιμοποιηθεί άμεσα για την εθνική παραγωγική ανασυγκρότηση. Θα αντέτεινε κάποιος: “Μα ένα μέρος αυτού του κεφαλαίου υπόκειται φθορές. Μπορεί να παραστεί ανάγκη για την βελτίωση ή τον εκσυγχρονισμό του. Αν δεν έχουμε επαρκή τεχνογνωσία και παραγωγική βάση θα πρέπει να κάνουμε εισαγωγές. Και τί θα γίνει με τα καύσιμα ή τα φάρμακα που δεν μπορούμε να παράγουμε μόνοι μας;”
Σε αυτήν την περίπτωση, θα πρέπει να στρέψουμε το βλέμμα μας στο εμπορικό ισοζύγιο.
Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα εξάγει αγαθά και υπηρεσίες που αποφέρουν ετησίως 48,84 δις ευρώ με βάση τα στοιχεία της ΤτΕ. Η Ελλάδα, σε ένα απόλυτα ισοσκελισμένο σενάριο εθνικού νομίσματος, μπορεί να εισάγει προϊόντα και υπηρεσίες ακριβώς 48,8δις ευρώ με βάση αυτά που εξάγει και τα οποία θα εισέρχονται στα ταμεία της ως συναλλαγματικά διαθέσιμα. Αυτό το ποσό μπορεί να καλύψει το 80% των σημερινών αναγκών σε ξένα αγαθά και υπηρεσίες (επί συνόλου 61,4 δις ευρώ) σε σκληρό νόμισμα. Το ποσοστό του 80% υπερβαίνει κατά πολύ τις ανάγκες ανελαστικών εισαγωγών όπως καύσιμα / τρόφιμα / φάρμακα κτλ. Δεν τελειώνει όμως εκεί το ζήτημα.
Προφανώς, σε περίπτωση επιστροφής στο εθνικό νόμισμα, η αγορά καυσίμων θα είναι δυσκολότερη. Κι αυτό όμως αντιμετωπίζεται με πολιτική απόφαση. Αυτή τη στιγμή το κόστος της βενζίνης ανά λίτρο κατά τα 2/3 αποτελείται από κρατικούς φόρους και υπερκέρδη των διυλιστηρίων. Μπορεί, λοιπόν, ένα κράτος, που όπως λέει ο σφος Μηλιός έχει πρώτο μέλημα τις κοινωνικές ανάγκες, να κοινωνικοποιήσει τα διυλιστήρια και σε συνδυασμό με υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, να προχωρήσει σε αντισταθμιστική μείωση της φορολογίας ώστε να διευκολύνει προς όφελος των εργαζομένων την εσωτερική αγορά καυσίμων.
Τελικά, σε σχέση με τα οικονομικά ζητήματα, αυτό που πρέπει να γίνει ξεκάθαρο είναι: Πολιτικές διαχείρισης “και με το κεφάλαιο και με τους εργάτες” δεν μπορούν να υπάρξουν, όπως δεν μπορούν να υπάρξουν και “μαγικές λύσεις”. Μόνο η ξεκάθαρη πολιτική βούληση μιας κυβέρνησης της Αριστεράς που θα είναι αποφασισμένη να φτάσει το μαχαίρι στο κόκκαλο για τους καπιταλιστές από την επόμενη κιόλας μέρα, θα μπορέσει να βάλει τον τόπο σε τροχιά ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας με απόλυτη επίγνωση των δυσκολιών που θα συναντήσει. Μια επίγνωση που δεν θα κρατάει για τον εαυτό της, αλλά θα ζυμώνει μέσα στο λαϊκό κίνημα.
Τελικά το ερώτημα που τίθεται είναι: Πώς μπορούμε να προχωρήσουμε στην συνολική ρήξη μέσα από το πρόγραμμά μας, όταν τη στιγμή που αυτό έρχεται σε σύγκρουση με την ίδια την υπόσταση της ευρωζώνης και της ΕΕ, εμείς αρνούμαστε πεισματικά ακόμα και να συζητήσουμε τις εναλλακτικές προτάσεις διεξόδου από την κρίση;
Μήπως πρέπει πρώτα να μας περάσει ο ίλιγγος από τις επιτυχίες;
Posts
