Ο Ντράγκι, η δημοκρατία και οι αγορές

 

http://www.sday.gr/ 

Επειδή οι αγορές κινήθηκαν ανοδικά, αυθαιρέτως, πολλοί συμπεραίνουν ότι το ευρώ σχεδόν σώθηκε και ότι ως «παράπλευρο κέρδος» η ελληνική οικονομία παίρνει μιά ανάσα που έχει ανάγκη. Αυτή η ανάσα, σε συνδυασμό με την πιστή εφαρμογή των μνημονιακών μέτρων που ανεβάζουν την ανεργία, κατατρώγουν μισθούς και συντάξεις και διαλύουν την κοινωνία, θα μας οδηγήσουν στη σωτηρία. Εκείνο που δεν διευκρινίζεται είναι το πόσοι θα συναντήσουν αυτήν τη σωτηρία, στον άλλο κόσμο. Οι θετικές αντιδράσεις των αγορών δεν σημαίνουν τίποτε. 

 

Σε ένα μήνα, τα πράγματα μπορεί να βρίσκονται στο ίδιο σημείο που ήταν την Τετάρτη ή και χειρότερο. 

 

Σε ένα μήνα σχεδόν, στις 18 Οκτωβρίου η Ε.Ε. θα πραγματοποιήσει την έκτακτη σύνοδο κορυφής όπου θα πρέπει να πάρει κρίσιμες και καθοριστικές -για το μέλλον και τη συνοχή της- αποφάσεις. Μέχρι τότε, οι Βρυξέλλες κερδίζουν χρόνο για να καθορίσουν την κατεύθυνση που θα κινηθούν, χωρίς την πίεση των αγορών. Και ο καθορισμός της κατεύθυνσης έχει να κάνει με τη διαπάλη των νεοφιλελεύθερων δυνάμεων μέσα στο εσωτερικό της Ε.Ε. 

 

Το διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την έκτακτη σύνοδο κορυφής, αν κυλήσει χωρίς μεγάλες πιέσεις στο ευρώ, θα δείξει αν οι δηλώσεις του Ντράγκι αποτελούν διπλωματική απομόνωση της Γερμανίας και της πολιτικής που έχει επιβάλλει στην Ε.Ε. την τελευταία 15ετία. Το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί, δεν είναι «δημοκρατία ή αγορά;». Ούτε πολύ περισσότερο η αντιφατική μπαλαφάρα της «δημοκρατίας της αγοράς». 

 

Αυτά, αν το έχετε ξεχάσει, έχουν απαντηθεί εδώ και χρόνια. Από τον Μάιο του 1998 όταν οι ηγέτες των «15» -τότε- της Ε.Ε. στην έκτακτη σύνοδο των Βρυξελλών πανηγύριζαν τη γέννηση του ενιαίου νομίσματος και τη θεσμοθέτηση της απόλυτης εξουσίας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (που αποκτούσε το δικαίωμα να μη λογοδοτεί πουθενά και σε κανέναν), όταν δηλαδή οι Ευρωπαίοι πολιτικοί υπέγραφαν το δικό τους Βισί, παραδίδοντας την εξουσία που τους είχαν εμπιστευθεί οι πολίτες στους τραπεζίτες. Αυτούς τους τραπεζίτες που μας εξαναγκάζουν τώρα να σώσουμε, δηλαδή να πληρώσουμε, τα χρέη τους. 

 

Εκείνη τη χρονιά, τρεις μήνες μόλις μετά τη σύνοδο των Βρυξελλών, ο διοικητής τότε της πανίσχυρης κεντρικής γερμανικής τράπεζας, της Bundesbank, ο Χανς Τιτμάγερ (ο οποίος μιλούσε σπάνια), δήλωσε ότι οι κυβερνήσεις της Ευρώπης επέλεξαν επιτέλους τον δρόμο της παραίτησης από τις θεμελιώδεις εξουσίες λήψης αποφάσεων, μεταβιβάζοντάς τες στους «νομισματικούς εμπειρογνώμονες».

 

Δημοκρατία των ειδικών

 

Πρόκειται, είχε πει, ο Τιτμάγερ, για μία πολιτική που προκρίνει το «μόνιμο δημοψήφισμα των παγκόσμιων αγορών» σε σχέση με το πιο αυτονόητο δημοψήφισμα της κάλπης, στο οποίο οι «νομισματικοί εμπειρογνώμονες» είναι αναρμόδιοι. Δηλαδή, πόσο πιο καθαρά μπορούσε να το πει ο άνθρωπος; Τι να πει; Οτι από εκείνη τη στιγμή και μετά, η εξουσία περνούσε στα χέρια μίας οικονομικής ολιγαρχίας που θα υπεράσπιζε τα δικά της συμφέροντα, τα οποία βρίσκονται σε αντίθεση με τα συμφέροντα των πολιτών. 

 

Τρία χρόνια αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 2001, η Ανγκελα Μέρκελ πρότεινε ένα νέο πρότυπο, τη  «marktkonforme demokratie» (δημοκρατία συμβατή με την αγορά), το οποίο προσδιόρισε κάπως έτσι: «Η κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού είναι προνόμιο του Κοινοβουλίου, πρέπει όμως να βρούμε τρόπους, ώστε η δημοκρατική αυτή απαίτηση να είναι συμβατή με τις επιταγές της αγοράς». Η αγορά είναι πλέον το σημείο αναφοράς: τις εκλογικές αποφάσεις δεν τις παίρνουν πια οι πολίτες αλλά τα χρηματιστήρια, οι τράπεζες και οι κερδοσκόποι. 

 

Η νέα αυτή αντιδημοκρατική φιλοσοφία κερδίζει σιγά σιγά την Ευρώπη. Μεταφράζεται σε νόμους και συνθήκες που περιορίζουν όλο και περισσότερο το περιθώριο ελιγμών των κυβερνήσεων και λειτουργούν ως «αυτόματος πιλότος» για να καθυποτάξουν τις κοινωνίες και να τις οδηγήσουν με υφέρποντα και μυστικό τρόπο προς μια «ομόσπονδη» Ευρώπη. Τι είδους ομοσπονδία, όμως; Πριν λίγο καιρό, ο Μάριο Μόντι είχε δηλώσει πως «Οι εντάσεις που μας συνοδεύουν τα τελευταία χρόνια φέρουν ήδη μία ψυχολογική προδιάθεση διάλυσης της Ευρώπης».

 

Ποια Ευρωπη;

 

Ο Ιταλός πρωθυπουργός, μάλιστα, προειδοποίησε: «Εάν το ευρώ αρχίσει να προκαλεί αποξένωση μεταξύ των Ευρωπαίων, τότε θα καταστραφούν και τα θεμέλια της ευρωπαϊκής ενοποίησης». Ο Μόντι, μάλιστα, παρότρυνε, τους Ευρωπαίους ηγέτες, να διατηρήσουν μία ελευθερία κινήσεων απέναντι στα κοινοβούλιά τους. «Αν οι κυβερνήσεις δεσμεύονται απολύτως από τις αποφάσεις των κοινοβουλίων, χωρίς να έχουν φροντίσει να κρατήσουν για τον εαυτό τους ένα περιθώριο διαπραγμάτευσης, τότε η διάλυση της Ευρώπης θα αποτελεί πιο πιθανή εξέλιξη από την περαιτέρω ενοποίησή της» επισημαίνει ο Ιταλός πρωθυπουργός. Υποστηρίζει μάλιστα ότι οι κυβερνήσεις αν και πρέπει να ακολουθούν τις αποφάσεις της Βουλής, έχουν όμως και το καθήκον να «διαπαιδαγωγούν» το κοινοβούλιο. Χα, χα χα χα!... Ωραίος! Μεγάλε, το πιάσαμε το υπονοούμενο. Η πολλή Δημοκρατία βλάπτει. Ας αφήσουμε τα πολιτικά τσιράκια των αγορών, να κάνουν παιχνίδι.