Όσο τα αδιέξοδα για το λαό διαγράφονται μεγαλύτερα, τόσο με μεγαλύτερη ευκρίνεια προκύπτουν δυο ανάγκες: α. η οργάνωση και η ένταση του αγώνα για την απόκρουση, όσο είναι δυνατό, των νέων βάρβαρων αντιλαϊκών μέτρων, β. η χάραξη μιας πολιτικής εναλλακτικής διεξόδου.
Πρώτο βήμα: να ενταθούν οι καθημερινοί αγώνες
Οι άμεσοι αγώνες για την επιβίωση μπορεί και πρέπει να ξεκινήσουν και να κλιμακωθούν με διάφορες μορφές. Άμεσα πρέπει να τεθεί σε όλα τα σωματεία, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια το αίτημα για παραπέρα πολύμορφη κλιμάκωση του απεργιακού αγώνα.
Χωρίς να δοθεί συγχωροχάρτι σε καμιά συνδικαλιστική παράταξη, πρέπει να αναληφθούν ενωτικές πρωτοβουλίες που θα συνενώσουν τα εκατομμύρια των εργαζομένων και ανέργων με στόχο:
- Όχι άλλα βάρη στο λαό
- Κατάργηση των μνημονίων
- Μαζική, οργανωμένη από τα συνδικάτα άρνηση πληρωμής των χαρατσιών
- Να φορολογηθεί το μεγάλο κεφάλαιο, ειδικά οι εφοπλιστές
- Να δημευτούν οι οφ σορ εταιρείες
- Όχι στις ιδιωτικοποιήσεις και στο ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου
- Μονομερής διαγραφή του χρέους
- Έξω η τρόικα από την Ελλάδα
- Διάλυση τώρα των παρακρατικών – φασιστικών οργανώσεων
- Ανάπτυξη δικτύων κοινωνικής αλληλεγγύης από τα συνδικάτα
Όμως, η ανάπτυξη συνδικαλιστικών αγώνων δεν μπορεί παρά να είναι μόνο το πρώτο βήμα. Ο λαός είναι μουδιασμένος και σε ένα βαθμό αποπροσανατολισμένος και απαισιόδοξος. Θα κινητοποιηθεί ευκολότερα αν αισθάνεται ότι διαμορφώνεται μια εναλλακτική πολιτική λύση, ότι κάτι μπορεί να αλλάξει, σχετικά άμεσα, αν δει ότι οικοδομείται μια ευρύτερη αγωνιστική συσπείρωση.
Δεύτερο βήμα: η συγκρότηση του λαϊκού μετώπου
Για το λόγο αυτό απαιτείται επειγόντως να ληφθούν πρωτοβουλίες για τη συγκρότηση ενός ισχυρού λαϊκού μετώπου, ενός μετώπου αντιιμπεριαλιστικού, αντιμονοπωλιακού, δημοκρατικού, ενός μετώπου κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που θα έχει ως βασικούς στόχους τους παρακάτω άξονες:
- Την ακύρωση της δανειακής σύμβασης και την άρνηση της πληρωμής του χρέους.
- Την ακύρωση όλων των μνημονίων, εφαρμοστικών νόμων και μεσοπρόθεσμων προγραμμάτων.
- Την αντίθεση στα μέτρα και στις κατευθύνσεις της ΕΕ, την έξοδο από την ευρωζώνη και τελικά από την ΕΕ.
- Την εθνικοποίηση όλων των τραπεζών με παράλληλη εγκαθίδρυση εργατικού και λαϊκού ελέγχου.
- Την εθνικοποίηση όλων των ΔΕΚΟ με παράλληλη εγκαθίδρυση εργατικού και λαϊκού ελέγχου.
- Τη φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου και φορολογικές ελαφρύνσεις στα λαϊκά στρώματα με κατάργηση του ΦΠΑ στα είδη λαϊκής κατανάλωσης, τον έλεγχο της κίνησης των κεφαλαίων.
- Την εθνικοποίηση των μεγάλων βιομηχανιών τροφίμων και όλων των στρατηγικών τομέων της οικονομίας (ενέργεια, ορυχεία κ.λπ.) με παράλληλη εγκαθίδρυση εργατικού και λαϊκού ελέγχου.
- Την εθνικοποίηση των επιχειρήσεων που αδυνατούν (ή η ιδιοκτησία τους ισχυρίζεται ότι αδυνατεί) να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους έναντι των εργαζομένων, εγκαθίδρυση εργατικού ελέγχου σε αυτές, δημιουργία δημόσιου φορέα από επιχειρήσεις ομοειδούς αντικειμένου, τη δήμευση της περιουσίας των off shore που υπάρχουν στην Ελλάδα.
- Την ανάπτυξη ισότιμων οικονομικών σχέσεων με τις όλες χώρες, πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική.
10. Την υπεράσπιση και κατοχύρωση της εθνικής κυριαρχίας, την έξοδο της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ και στην απομάκρυνση των αμερικανικών βάσεων από το έδαφός της.
11. Το ριζοσπαστικό εκδημοκρατισμό του πολιτικού συστήματος, του εκλογικού συστήματος, της Δικαιοσύνης, των ενόπλων δυνάμεων, των σωμάτων ασφαλείας, όλων των δημόσιων υπηρεσιών και κρατικών μηχανισμών, την αποκατάσταση και διεύρυνση των δημοκρατικών ελευθεριών που σαρώθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Ένα τέτοιο λαϊκό μέτωπο θα πρέπει να οργανωθεί σε κάθε χώρο δουλειάς, σε κάθε συνοικία, παντού. Θα στηριχθεί στη δύναμη της οργάνωσης, της συνείδησης, στην εφευρετικότητα, στο δυναμισμό και στη μαχητικότητα του λαού και της νεολαίας. Το Λαϊκό Μέτωπο μπορεί να αναθερμάνει την ελπίδα και να βοηθήσει το λαό να δει πως η διέξοδος από την κρίση δεν βρίσκεται στις εύκολες, ανέξοδες διακηρύξεις.
Είναι φανερό ότι ένα Λαϊκό Μέτωπο, με ριζοσπαστικό πρόγραμμα, είναι αυτό που περιμένει ο λαός. Είναι αυτό που θα τον βγάλει από τη μοιρολατρία και την αδράνεια. Είναι αυτό που θα τον βοηθήσει να δει ότι οι πολιτικές τύπου ΣΥΡΙΖΑ δεν αποτελούν αληθινή διέξοδο αλλά είναι αφομοιώσιμες αφού δεν αμφισβητούν τους βασικούς υπεύθυνους της κακοδαιμονίας και ιδίως την ΕΕ. Είναι αυτό που μπορεί να ριζοσπαστικοποιήσει τις συνειδήσεις, να δώσει ώθηση και ελπίδα, να ανοίξει το δρόμο για μια καλύτερη, σοσιαλιστική κοινωνία.
Τρίτο βήμα: η διεκδίκηση της κυβέρνησης
Το Λαϊκό Μέτωπο δεν μπορεί να μένει μόνο σε αμυντικές μάχες. Θα πρέπει να διεκδικήσει να κυβερνήσει. Ένας τρόπος για να γίνει αυτό είναι να ωριμάσει και γιγαντωθεί τόσο το λαϊκό κίνημα που να ανατρέψει την κυβέρνηση και να αναδείξει με επαναστατικό τρόπο μια κυβέρνηση του λαϊκού μετώπου.
Η λαϊκή συνείδηση δεν ωριμάζει όμως αυτόματα. Η διεκδίκηση της ψήφου του λαού και η επιδίωξη ανάδειξης του Λαϊκού Μετώπου σε κυβερνητική πλειοψηφία είναι ένας από τους τρόπους για να γίνει κατανοητή στο λαό, μέσα από την πείρα του, η ανάγκη ριζικών ανατροπών. Το Λαϊκό Μέτωπο δεν μπορεί να περιμένει να ωριμάσει η συνείδηση των λαϊκών μαζών μόνη της. Η ριζοσπαστικοποίηση έρχεται μέσα από την πείρα. Και η πείρα αυτή αποκτάται από τις καθημερινές συνδικαλιστικές και πολιτικές μάχες.
Για τον ελληνικό λαό δεν είναι ξεκάθαρος (ακόμη τουλάχιστον) ο ταξικός χαρακτήρας του κοινοβουλίου και της σημερινής αστικής δημοκρατίας. Αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη. Η κατανόηση της ανάγκης υπέρβασης του καπιταλισμού δεν έρχεται με την προπαγάνδα μόνο αλλά κυρίως μέσα από την πολιτική πράξη.
Με την έννοια αυτή, με βάση το σημερινό επίπεδο πολιτικής συνείδησης του λαού, το Λαϊκό Μέτωπο έχει υποχρέωση να αξιοποιήσει το Κοινοβούλιο και συσπειρώνοντας μαχητικά το λαό να διεκδικήσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Ο λαός αναζητά εναγωνίως μια λύση. Θέλει μια άλλη κυβέρνηση. Ψάχνει. Οι αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις έχουν υποχρέωση να του προσφέρουν μια τέτοια πρόταση, όσο ο λαός είναι εγκλωβισμένος στην κοινοβουλευτική λογική.
Τούτο δεν σημαίνει ότι ο δρόμος θα είναι στρωμένος με ροδοπέταλα και ότι πρέπει να καλλιεργούνται κοινοβουλευτικές αυταπάτες. Η ιστορική πείρα δείχνει ότι η ντόπια και ξένη ολιγαρχία δεν θα μείνουν με τα χέρια σταυρωμένα. Η ολιγαρχία καταφεύγει στα όπλα, στην τρομοκρατία και στις δικτατορικές λύσεις είτε για να προλάβει και να αναχαιτίσει την ισχυροποίηση του λαϊκού κινήματος πριν αυτό μπορέσει να κατακτήσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία είτε αφότου την κατακτήσει.
Η πείρα της κυβέρνησης Αλλιέντε στη Χιλή μιλάει από μόνη της[1]. Αυτό δεν σημαίνει ότι το λαϊκό μέτωπο που έχει ανάγκη ο λαός θα πρέπει να απεμπολήσει το στόχο της ανάδειξης κυβέρνησης (και κοινοβουλευτικά) ή ότι είναι μοιραίο μια κυβέρνηση τύπου Αλλιέντε να ανατραπεί από την αντίδραση ή να αφομοιωθεί σε σοσιαλδημοκρατικά μονοπάτια. Αντίθετα, η εμπειρία πρέπει να διδάσκει. Το Λαϊκό Μέτωπο θα πρέπει να οργανώνει και να προετοιμάζει το λαό για πολύπλευρο αγώνα.
Μια τυχόν ανάδειξη (με κοινοβουλευτικές εκλογές) κυβέρνησης λαϊκού μετώπου δεν είναι ρεφορμισμός ούτε δεξιός οπορτουνισμός όπως θα βιαστούν ίσως μερικοί να κρίνουν. Μια τέτοια προσπάθεια μπορεί να γίνει το εφαλτήριο για γενικότερες, ριζοσπαστικές, επαναστατικές αλλαγές. Είναι απόλυτα συμβατή με τη μαρξιστική λενινιστική ανάλυση. Όπως σημείωνε το 4ο συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς (το τελευταίο στο οποίο συμμετείχε ο Λένιν), «η εργατική κυβέρνηση μπορούσε να προκύψει με βάση το κοινοβούλιο, αλλά σε στενή σχέση με τον επαναστατικό αγώνα κατά της αστικής τάξης, μόνο στην πορεία της μαζικής πάλης, στηριζόμενη στις μάζες… Στα καθήκοντα της εργατικής κυβέρνησης, που δεν έχει γίνει ακόμα κυβέρνηση της προλεταριακής διχτατορίας, ανήκαν ο εξοπλισμός της εργατικής τάξης και ο αφοπλισμός των αστικών αντεπαναστατικών οργανώσεων, η εφαρμογή ελέγχου στην παραγωγή, η μεταβίβαση του κυριότερου βάρους των φόρων στις τάξεις των πλουσίων και η κατάπνιξη της αντίστασης της αντεπανάστασης. Η συνεπής εφαρμογή αυτών των μέτρων θα συνέβαλλε στην επαναστατική διαπαιδαγώγηση των εργαζομένων και στη συσπείρωσή τους γύρω από το κομμουνιστικό κόμμα, και μπορούσε να προετοιμάσει το πέρασμα στη σοσιαλιστική επανάσταση»[2].
Προϋπόθεση για όλα αυτά είναι όμως η δημιουργία του λαϊκού μετώπου. Η καμπάνα χτυπά. Την πρώτιστη ευθύνη για τη δημιουργία του έχει το κόμμα που αναφέρεται κυριαρχικά στην εργατική τάξη, το ΚΚΕ. Αν η ηγεσία του εξακολουθήσει την αδιέξοδη, απομονωτική, αριστερίστικη πολιτική που το συρρίκνωσε αντί να το γιγαντώσει (σε συνθήκες κρίσης) θα έχει ιστορικές ευθύνες.
Δ.Κ.
[1] Βλ. Δ. Καλτσώνης, «Η κυβέρνηση Αλλιέντε στη Χιλή», Κομμουνιστική Επιθεώρηση, τευχ. 3/2000, σελ. 131-155 και πιο αναλυτικά του ίδιου, Η κυβέρνηση της «Λαϊκής Ενότητας» στη Χιλή 1970-1973, ηλεκτρονική έκδοση Εργατικός Αγώνας.
[2] Βλ. Ακαδημία Επιστημών της ΕΣΣΔ, Ιστορία της Τρίτης Διεθνούς, Αθήνα, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, σελ. 175-176.