" (1) Σίγουρα αυτή θα είναι η τελευταία μου ευκαιρία να απευθυνθώ σε σας. Η πολεμική αεροπορία έχει βομβαρδίσει τις κεραίες το ράδιο Πορτάλες (2) και του ράδιο Κορποραθιόν. (3)
Στα λόγια μου δεν υπάρχει πικρία αλλά απογοήτευση. Ας είναι αυτό μια ηθική τιμωρία γι αυτούς που πρόδωσαν τον όρκο τους : στρατιώτες της Χιλής, αρχηγοί των επιτελείων (4), ο ναύαρχος Μερίνο (5) που αυτοανακηρύχθηκε διοικητής του ναυτικού και ο κύριος Μεντόζα (6), ο κατάπτυστος στρατηγός που μόλις χτες υποσχέθηκε πίστη κι αφοσίωση στην κυβέρνηση και επίσης αυτοδιορίστηκε αρχηγός των Καραμπινέρος (7). Με όλα αυτά δεδομένα το μόνο που μου έχει μείνει είναι να πω στους εργάτες : δεν θα παραιτηθώ!
Στα λόγια μου δεν υπάρχει πικρία αλλά απογοήτευση. Ας είναι αυτό μια ηθική τιμωρία γι αυτούς που πρόδωσαν τον όρκο τους : στρατιώτες της Χιλής, αρχηγοί των επιτελείων (4), ο ναύαρχος Μερίνο (5) που αυτοανακηρύχθηκε διοικητής του ναυτικού και ο κύριος Μεντόζα (6), ο κατάπτυστος στρατηγός που μόλις χτες υποσχέθηκε πίστη κι αφοσίωση στην κυβέρνηση και επίσης αυτοδιορίστηκε αρχηγός των Καραμπινέρος (7). Με όλα αυτά δεδομένα το μόνο που μου έχει μείνει είναι να πω στους εργάτες : δεν θα παραιτηθώ!
Βρισκόμενος σε μια ιστορική μετάβαση θα πληρώσω τη νομιμοφροσύνη μου στον λαό με την ζωή μου. Και του λέω πως είμαι βέβαιος ότι ο σπόρος που σπείραμε στις συνειδήσεις χιλιάδων Χιλιανών δεν θα εξαφανιστεί.
Έχουν την ισχύ και είναι ικανοί να κυριαρχήσουν, αλλά οι κοινωνικές διεργασίες δεν συλλαμβάνονται από το έγκλημα και την βία. Εργάτες της πατρίδας μου, Θέλω να σας ευχαριστήσω για την αφοσίωση που είχατε πάντα, την εμπιστοσύνη που δείξατε σ έναν άνθρωπο που ήταν μόνο ένας εκφραστής της λαχτάρας για δικαιοσύνη, που έδωσε τον λόγο του ότι θα τηρήσει το Σύνταγμα και τους νόμους κι έπραξε ακριβώς αυτό. Αυτή την κρίσιμη στιγμή, το τελευταίο λεπτό που μπορώ ακόμα να σας απευθύνομαι , εύχομαι να επωφεληθείτε από το μάθημα. Το ξένο κεφάλαιο, ο ιμπεριαλισμός μαζί με την αντίδραση δημιούργησαν το κλίμα ώστε οι ένοπλες δυνάμεις να διακόψουν την παράδοσή τους που δίδαξε ο στρατηγός Σνάϊντερ (8) και επιβεβαίωσε ο διοικητής Αράγια (9), θύματα της ίδιας κοινωνικής μερίδας που σήμερα βρίσκεται στα σπίτια της ελπίζοντας με την συνδρομή των ξένων να ξαναπάρει την εξουσία και να συνεχίσει να προστατεύει τα κέρδη και τα προνόμιά της.
Απευθύνομαι πάνω απ όλα στην πιο άσημη γυναίκα της γης μας, την αγρότισσα που πίστεψε σε μας, τον εργάτη που δούλεψε περισσότερο, την μητέρα που ήξερε τον ενδιαφέρον μας για τα παιδιά. Απευθύνομαι στους πατριώτες επαγγελματίες που συνέχισαν εδώ και μέρες να εργάζονται κόντρα στην ανατρεπτική απεργία που χρηματοδοτούσαν επαγγελματικές ενώσεις και ταξικές οργανώσεις οι οποίες επίσης υπερασπίζονταν τα πλεονεκτήματα που μια καπιταλιστική κοινωνία παρέχει σε λίγους. Απευθύνομαι στους νέους που τραγουδούσαν κι έδιναν την χαρά και το πνεύμα τους στον αγώνα μας. Απευθύνομαι στον άνθρωπο της Χιλής, τον εργαζόμενο, τον αγρότη, τον διανοούμενο, που θα διωχθούν. Ο φασισμός στη χώρα μας είναι παρών εδώ και πολλές ώρες με τρομοκρατικές επιθέσεις, ανατινάζοντας γέφυρες, κόβοντας σιδηροδρομικές γραμμές, καταστρέφοντας αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου μπροστά στα μάτια και την σιωπή αυτών που είχαν την υποχρέωση να τους σταματήσουν. Αυτοί τα διέπραξαν. Η ιστορία θα τους κρίνει. Σίγουρα το ράδιο Μαγκαγιάνες (10) θα σιγήσει και η ήρεμη φωνή μου δεν θα φτάνει σε σας πια. Δεν πειράζει. Θα συνεχίσετε να την ακούτε. Θα είμαι πάντα δίπλα σας. Τουλάχιστον η μνήμη μου θάναι μνήμη ενός αξιοπρεπούς ανθρώπου που έμεινε πιστός στην υπόθεση των εργατών.
Ο λαός πρέπει να υπερασπιστεί τον εαυτό του, όχι όμως να θυσιαστεί. Ο λαός δεν πρέπει να αφεθεί να τον καταστρέψουν ή να τον γεμίσουν σφαίρες, αλλά και δεν μπορεί να εξευτελιστεί. Εργάτες της πατρίδας μου, Έχω πίστη στην Χιλή και το πεπρωμένο της. Άλλοι θα ξεπεράσουν αυτή την σκοτεινή και πικρή στιγμή που η προδοσία προσπαθεί να επικρατήσει. Θα προχωρήσουν γνωρίζοντας ότι μάλλον σύντομα παρά αργότερα, οι μεγάλες λεωφόροι θ ανοίξουν ξανά για να βαδίσουν ελεύθεροι άνθρωποι που θα χτίσουν μια καλύτερη κοινωνία. Ζήτω η Χιλή ! Ζήτω ο λαός ! Ζήτω οι εργάτες !
Αυτά είναι τα τελευταία μου λόγια και είμαι βέβαιος πως η θυσία μου δεν είναι μάταιη. Είμαι σίγουρος ότι θα γίνει ένα ηθικό δίδαγμα που θα τιμωρήσει το έγκλημα, την δειλία και την προδοσία.
Σαντιάγο της Χιλής, 11 Σεπτέβρη 1973 "
Σημειώσεις:
1. Το κείμενο αυτό, «τελευταία λόγια» του Σαλβαδόρ Αλλιέντε, μεταδόθηκε από τον σταθμό Μαγκαγιάνες στις 9.10 της 11ης / 9 / 1973, όταν το πραξικόπημα βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη και το προεδρικό μέγαρο βομβαρδιζόταν. Οι πραξικοπηματίες είχαν διαμηνύσει στον Πρόεδρο Αλλέντε ότι αν παραιτηθεί θα επιτρέψουν την έξοδό του από την χώρα.
2. Ράδιο Πορτάλες είναι μεγάλος ραδιοσταθμός της Χιλής που υπάρχει και σήμερα. Εκπέμπει από Βαλπαρέζο και Σαντιάγκο.
3. Ράδιο Κορπορασιόν είναι επίσης μεγάλος ραδιοσταθμός της Χιλής στο Σαντιάγκο. Μετέδωσε τα αρχικά ανακοινωθέντα της Προεδρίας Αλλιέντε για το πραξικόπημα, ως τις 8.45.
4. Ο Αλλιέντε δεν αναφέρεται ονομαστικά στους στρατηγό Πινοτσέτ και πτέραρχο Λέϊ που είχε τοποθετήσει αρχηγούς των επιτελείων του στρατού και της αεροπορίας τον Αύγουστο του 1973, λιγότερο από ένα μήνα πριν το πραξικόπημα και πρωτοστάτησαν σε αυτό.
5. Χοσέ Τορίμπιο Μερίνο, ναύαρχος του ναυτικού της Χιλής. Από τους επικεφαλής του πραξικοπήματος, συγγραφέας της πλατφόρμας του και αρχικά πρόεδρος της κυβερνητικής χούντας των δικτατόρων. Σε επαφή με την CIA πριν το 1970, ανέλαβε αυθαίρετα τη μέρα του πραξικοπήματος την ηγεσία του ναυτικού ξεκινώντας το πραξικόπημα από τον ναύσταθμο στο Βαλπαρέζο. Αργότερα, υποστήριξε τον Πινοτσέτ που αναρριχήθηκε στην Προεδρία της χώρας, αντικατέστησε μαζί του τον Λέϊ που εξέφρασε διαφωνία και ανέλαβε την καθοδήγηση της οικονομίας, πρωτοστατώντας στη νεοφιλελεύθερη νομοθεσία και πολιτική που επακολούθησε.
6. Καίσαρ Μεντόζα Ντουράν, γενικός επιθεωρητής των «Καραμπινέρος» ανέλαβε επικεφαλής τους την ημέρα του πραξικοπήματος ως μέλος της κυβερνητικής χούντας των δικτατόρων μαζί με τους Πινοτσέτ (στρατός) Μερίνο (ναυτικό) και Λέϊ (αεροπορία). Αντικαταστάθηκε το 1985, όταν σε συνθήκες «πολιτικοποίησης» του καθεστώτος δικαστική έρευνα αποκάλυψε αξιωματικούς των Καραμπινέρος ως υπεύθυνους απαγωγής και αποκεφαλισμού τριών συνδικαλιστών δασκάλων, μελών του ΚΚ Χιλής, τα πτώματα των οποίων πετάχτηκαν στον δρόμο.
7. Καραμπινέρος, η αστυνομία της Χιλής
8. Ρενέ Σνάϊντερ Σερώ, στρατηγός και αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού της Χιλής. Έγινε αρχηγός μετά το «Τακνάζο» από τον χρισιανοδημοκράτη Πρόεδρο Φρέϊ. Στις 21-22/10/1969 έγινε ανταρσία του συντάγματος πυροβολικού «Τάκνα» στο Σαντιάγκο, υπό τον ακροδεξιό ταξίαρχο Ρομπέρτο Βιώ ο οποίος είχε εκμεταλλευτεί μισθολογική και γενικότερη δυσαρέσκεια κυρίως κατώτερων και νεότερων αξιωματικών. Η κρίση εκείνη λύθηκε με αντικατάσταση του αρχηγού στρατού και του Υπουργού Άμυνας και την αναγκαστική αποστράτευση του Βιώ που συνέχισε να συνομωτεί. Ο Σνάϊντερ κέρδισε κύρος με τις αυξήσεις μισθών στους αξιωματικούς που επακολούθησαν και ανέπτυξε την θεωρία της μη ανάμιξης του στρατού στην πολιτική («διδασκαλία Σνάϊντερ») απαντώντας και δημόσια στις εκκλήσεις της δεξιάς για πραξικόπημα ανατροπής του Αλλιέντε. Έγιναν επανειλημμένα απόπειρες απαγωγής του. Κατά την τρίτη από αυτές που οργανώθηκε με την υποστήριξη της CIA (που έδωσε «ανθρωπιστική βοήθεια» δεκάδων χιλιάδων δολαρίων στους απαγωγείς) τραυματίστηκε θανάσιμα και πέθανε στις 25 / 10 / 1970. Αντικαταστάθηκε από τον στρατηγό Πρατς, τελευταίο εμπόδιο για το πραξικόπημα που παραιτήθηκε τον Αύγουστο του 1973 και στην θέση του τοποθετήθηκε ο Πινοτσέτ. Ερωτηθείς σχετικά με την εμπλοκή της CIA στην απαγωγή και δολοφονία του Σνάϊντερ, ο Αλεξάντερ Χαίηγκ, στρατιωτικός σύμβουλος του Χ. Κίσινγκερ, υποστηρίζοντας την εκδοχή ότι οι αμερικανική κυβέρνηση δεν ήθελε τον φόνο αλλά μόνο την απαγωγή, στην ερώτηση αν η απαγωγή είναι έγκλημα απάντησε : «εξαρτάται».
9. Αρτούρο Αράγια Πέτερς, ανώτερος αξιωματικός (πλοίαρχος) του ναυτικού της Χιλής, σύμβουλος του Προέδρου Αλλιέντε. Δολοφονήθηκε από την ακροδεξιά οργάνωση «Πατρίδα κι ελευθερία» έξω από το σπίτι του στις 27 / 7 / 1973. Αστυνομικά και στρατιωτικά στελέχη, αλλά και ορισμένοι γερουσιαστές μαζί με τα ΜΜΕ της δεξιάς επιχείρησαν να αποδώσουν την δολοφονίας σε μέλη της Λαϊκής Ενότητας και …κουβανούς. Αποκαλύφθηκαν όμως και συνελήφθησαν 32 φασίστες εμπλεκόμενοι στο έγκλημα. Τελικά καταδικάστηκε (μετά το πραξικόπημα) μόνο ένας σε φυλάκιση τριών ετών, ενώ σε όλους δόθηκε χάρη από τον Πινοτσέτ «για παρασχεθείσες υπηρεσίες στην πατρίδα». Ο καταδικασμένος, με παρέμβαση του ναύαρχου Μερίνο δεν φυλακίστηκε ούτε μια μέρα.
10. Μαγκαγιάνες λέγεται η νοτιότερη επαρχία της Χιλής στο άκρο της αμερικανικής ηπείρου, απέναντι στην Ανταρκτική. Ονομάστηκε έτσι προς τιμή του πορτογάλου θαλασσοπόρου Μαγγελάνου, όπως και ο ομώνυμος πορθμός που βρίσκεται εκεί. Στην περιφέρεια αυτή είχε πρωτοεκλεγεί μεταπολεμικά γερουσιαστής ο Αλλιέντε, το 1945.
1. Το κείμενο αυτό, «τελευταία λόγια» του Σαλβαδόρ Αλλιέντε, μεταδόθηκε από τον σταθμό Μαγκαγιάνες στις 9.10 της 11ης / 9 / 1973, όταν το πραξικόπημα βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη και το προεδρικό μέγαρο βομβαρδιζόταν. Οι πραξικοπηματίες είχαν διαμηνύσει στον Πρόεδρο Αλλέντε ότι αν παραιτηθεί θα επιτρέψουν την έξοδό του από την χώρα.
2. Ράδιο Πορτάλες είναι μεγάλος ραδιοσταθμός της Χιλής που υπάρχει και σήμερα. Εκπέμπει από Βαλπαρέζο και Σαντιάγκο.
3. Ράδιο Κορπορασιόν είναι επίσης μεγάλος ραδιοσταθμός της Χιλής στο Σαντιάγκο. Μετέδωσε τα αρχικά ανακοινωθέντα της Προεδρίας Αλλιέντε για το πραξικόπημα, ως τις 8.45.
4. Ο Αλλιέντε δεν αναφέρεται ονομαστικά στους στρατηγό Πινοτσέτ και πτέραρχο Λέϊ που είχε τοποθετήσει αρχηγούς των επιτελείων του στρατού και της αεροπορίας τον Αύγουστο του 1973, λιγότερο από ένα μήνα πριν το πραξικόπημα και πρωτοστάτησαν σε αυτό.
5. Χοσέ Τορίμπιο Μερίνο, ναύαρχος του ναυτικού της Χιλής. Από τους επικεφαλής του πραξικοπήματος, συγγραφέας της πλατφόρμας του και αρχικά πρόεδρος της κυβερνητικής χούντας των δικτατόρων. Σε επαφή με την CIA πριν το 1970, ανέλαβε αυθαίρετα τη μέρα του πραξικοπήματος την ηγεσία του ναυτικού ξεκινώντας το πραξικόπημα από τον ναύσταθμο στο Βαλπαρέζο. Αργότερα, υποστήριξε τον Πινοτσέτ που αναρριχήθηκε στην Προεδρία της χώρας, αντικατέστησε μαζί του τον Λέϊ που εξέφρασε διαφωνία και ανέλαβε την καθοδήγηση της οικονομίας, πρωτοστατώντας στη νεοφιλελεύθερη νομοθεσία και πολιτική που επακολούθησε.
6. Καίσαρ Μεντόζα Ντουράν, γενικός επιθεωρητής των «Καραμπινέρος» ανέλαβε επικεφαλής τους την ημέρα του πραξικοπήματος ως μέλος της κυβερνητικής χούντας των δικτατόρων μαζί με τους Πινοτσέτ (στρατός) Μερίνο (ναυτικό) και Λέϊ (αεροπορία). Αντικαταστάθηκε το 1985, όταν σε συνθήκες «πολιτικοποίησης» του καθεστώτος δικαστική έρευνα αποκάλυψε αξιωματικούς των Καραμπινέρος ως υπεύθυνους απαγωγής και αποκεφαλισμού τριών συνδικαλιστών δασκάλων, μελών του ΚΚ Χιλής, τα πτώματα των οποίων πετάχτηκαν στον δρόμο.
7. Καραμπινέρος, η αστυνομία της Χιλής
8. Ρενέ Σνάϊντερ Σερώ, στρατηγός και αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού της Χιλής. Έγινε αρχηγός μετά το «Τακνάζο» από τον χρισιανοδημοκράτη Πρόεδρο Φρέϊ. Στις 21-22/10/1969 έγινε ανταρσία του συντάγματος πυροβολικού «Τάκνα» στο Σαντιάγκο, υπό τον ακροδεξιό ταξίαρχο Ρομπέρτο Βιώ ο οποίος είχε εκμεταλλευτεί μισθολογική και γενικότερη δυσαρέσκεια κυρίως κατώτερων και νεότερων αξιωματικών. Η κρίση εκείνη λύθηκε με αντικατάσταση του αρχηγού στρατού και του Υπουργού Άμυνας και την αναγκαστική αποστράτευση του Βιώ που συνέχισε να συνομωτεί. Ο Σνάϊντερ κέρδισε κύρος με τις αυξήσεις μισθών στους αξιωματικούς που επακολούθησαν και ανέπτυξε την θεωρία της μη ανάμιξης του στρατού στην πολιτική («διδασκαλία Σνάϊντερ») απαντώντας και δημόσια στις εκκλήσεις της δεξιάς για πραξικόπημα ανατροπής του Αλλιέντε. Έγιναν επανειλημμένα απόπειρες απαγωγής του. Κατά την τρίτη από αυτές που οργανώθηκε με την υποστήριξη της CIA (που έδωσε «ανθρωπιστική βοήθεια» δεκάδων χιλιάδων δολαρίων στους απαγωγείς) τραυματίστηκε θανάσιμα και πέθανε στις 25 / 10 / 1970. Αντικαταστάθηκε από τον στρατηγό Πρατς, τελευταίο εμπόδιο για το πραξικόπημα που παραιτήθηκε τον Αύγουστο του 1973 και στην θέση του τοποθετήθηκε ο Πινοτσέτ. Ερωτηθείς σχετικά με την εμπλοκή της CIA στην απαγωγή και δολοφονία του Σνάϊντερ, ο Αλεξάντερ Χαίηγκ, στρατιωτικός σύμβουλος του Χ. Κίσινγκερ, υποστηρίζοντας την εκδοχή ότι οι αμερικανική κυβέρνηση δεν ήθελε τον φόνο αλλά μόνο την απαγωγή, στην ερώτηση αν η απαγωγή είναι έγκλημα απάντησε : «εξαρτάται».
9. Αρτούρο Αράγια Πέτερς, ανώτερος αξιωματικός (πλοίαρχος) του ναυτικού της Χιλής, σύμβουλος του Προέδρου Αλλιέντε. Δολοφονήθηκε από την ακροδεξιά οργάνωση «Πατρίδα κι ελευθερία» έξω από το σπίτι του στις 27 / 7 / 1973. Αστυνομικά και στρατιωτικά στελέχη, αλλά και ορισμένοι γερουσιαστές μαζί με τα ΜΜΕ της δεξιάς επιχείρησαν να αποδώσουν την δολοφονίας σε μέλη της Λαϊκής Ενότητας και …κουβανούς. Αποκαλύφθηκαν όμως και συνελήφθησαν 32 φασίστες εμπλεκόμενοι στο έγκλημα. Τελικά καταδικάστηκε (μετά το πραξικόπημα) μόνο ένας σε φυλάκιση τριών ετών, ενώ σε όλους δόθηκε χάρη από τον Πινοτσέτ «για παρασχεθείσες υπηρεσίες στην πατρίδα». Ο καταδικασμένος, με παρέμβαση του ναύαρχου Μερίνο δεν φυλακίστηκε ούτε μια μέρα.
10. Μαγκαγιάνες λέγεται η νοτιότερη επαρχία της Χιλής στο άκρο της αμερικανικής ηπείρου, απέναντι στην Ανταρκτική. Ονομάστηκε έτσι προς τιμή του πορτογάλου θαλασσοπόρου Μαγγελάνου, όπως και ο ομώνυμος πορθμός που βρίσκεται εκεί. Στην περιφέρεια αυτή είχε πρωτοεκλεγεί μεταπολεμικά γερουσιαστής ο Αλλιέντε, το 1945.
Μετάφραση (από τα αγγλικά) και σημειώσεις : Γιάννης Χατζηαντωνίου
Πηγή: http://www.neosagonistis.org/
Posts
